काठमाडौं । सरकारले आगामी आर्थिक वर्षको बजेट युवा उद्यमीलाई प्रोत्साहन गर्ने किसिमको आएपनि कार्यान्वयनमा चुनौती रहेको युवा उद्यमीहरुले बताएका छन् ।
हरेक वर्ष सरकारले युवा उद्यमी, स्टार्टअप व्यवसायको लागि विभिन्न कार्यक्रम घोषणा भएपनि कार्यक्रममा नै सीमित रहेको उनीहरुको गुनासो छ । उनीहरुले सरकारको नीति तथा कार्यक्रममा आउने तर कार्यान्वयनमा समस्या रहेको भन्दै यो वर्ष पनि त्यही समस्या दोहोरिनसक्ने आशंका व्यक्त गरे ।
नेपाल युवा उद्यम संघ ललितपुरका अध्यक्ष राजकरण श्रेष्ठले सरकारले आगामी आर्थिक वर्षको बजेट युवा उद्यममैत्री रहेको बताउनु भयो । न्युज एजेन्सीसँग कुरा गर्दै अध्यक्ष श्रेष्ठले स्नातक पास भएका युवालाई प्रमाणपत्र धितो राखेर ऋण दिने,नयाँ उद्यमीलाई सिटिभिटिबाट उद्यमशील तालिम दिने कार्यक्रम ल्याएको बताउनु भयो ।
उहाँले कार्यक्रम ल्याएपनि कार्यान्वयनमा समस्या रहेको बताउनु भयो । अध्यक्ष श्रेष्ठले सरकारले भएका उद्योगको क्षमता वृद्धि गरेर युवाहरुलाई स्वरोजगारसहित उद्यमी बनाउनुपर्ने बताउनु भयो ।
उहाँले युवाले सरकारसँग धेरै अपेक्षा नराखि सरकारले युवा उद्यमीको लागि ल्याएका कार्यक्रम बोनसमा राखेर अगाडि बढ्नुपर्ने बताउनु भयो । सरकारले कार्यक्रमहरु ल्याएपनि कार्यान्वयनको लागि नीति बनाउन नसकेकाले सबैभन्दा पहिला नीति बनाउनुपर्ने बताउनु भयो ।
उहाँले भन्नुभयो,‘युवा उद्यमीहरुको लागि सरकारले केही नीतिगत विषयहरु ल्याएको छ । डिग्रि गरेको प्रमाणपत्र धितो राखेर ऋण लिनसक्ने,नयाँ उद्यमीलाई सिटिभिटिबाट तालिमहरु छन् । तर उद्यमशीलता एक जनाले गर्ने भन्दापनि भएका उद्योगहरुलाई सुधार तथा क्षमता बढाएर धेरैलाई नेपालमा नै रोजगारी दिनपाए युवालाई स्वदेशमा नै स्वरोजगार बनाउन सकिने थियो ।’
उहाँले भन्नुभयो, ‘अहिले सरकारले ल्याएको आगामी आर्थिक वर्षको बजेट युवा उद्यमीमैत्री रहेको छ । हामी जस्ता युवाले सरकारबाट धेरै अपेक्षा गर्नुहुँदैन । सरकारले जे कार्यक्रम ल्याउँछ त्यसलाई साइडमा राखेर युवा आफैँले गर्नुपर्छ । त्यसमा सरकारले गर्ने काम बोनसका रुपमा लिनुपर्छ । सरकारले कार्यक्रम ल्याएपनि नीति बनाउन सकेको छैन । त्यसले काम गर्न केही असजिलो भएको छ । तर सजिलो भन्ने कुरा केहीपनि हुँदैन । सजिलो भएको भए सबैले गर्ने थिए । सरकार भनेको अभिभावक हो उद्यम गर्ने भनेको निजी क्षेत्रले नै हो ।’
त्यस्तै,युवा उद्यमी आभूषणज्योती कंशाकारले सरकारले आगामी वर्षको बजेट एउटा क्षेत्रलाई मात्रै नभइ मिसमास बनाएर ल्याएको बताउनु भयो । उहाँले युवा उद्यमी र उद्यमको लागि राम्रो बजेट आएपनि कार्यविधि बनाएर कार्यान्वयन गर्नसके मात्रै राम्रो हुने बताउनु भयो ।
कंंशाकारले सरकारले बजेट ल्याएपछि खर्च गर्न सक्नुपर्ने भन्दै बजेट युवा उद्यमीहरुलाई देखाउनको लागि राम्रो भए पनि वास्तविकतामा केही नभएको गुनासो गर्नुभयो । उद्योगलाई एक÷दुई महिनाको अध्ययन गरेर युवा उद्यमीहरुको आवाजलाई सम्बोधन गर्ने गरी बजेट नआएको बताउनु भयो ।
युवाले सोचेको जस्तो सरकारले बनाएको नीतिमा काम गर्न चुनौती रहेको कंशाकारले बताउनु भयो । उहाँले नेपालमा नयाँ युवा उद्यमीले सरकारले ल्याएका युवा उद्यमका कार्यक्रमको सहुलियत लिन नसक्ने बताउनु भयो ।
उहाँले भन्नुभयो,‘सरकारले आगामी आर्थिक वर्षको बजेट एउटा सिङ्गल भिजन नभएर धेरै भिजनलाई हेरेर आएको छ । कोशिस राम्रो छ । तर धेरै मिसमास भएको देखिन्छ । युवा उद्यमी र उद्यमको लागि राम्रो नै आएको छ । तर एक वर्षमा कार्यविधि बनाएर कार्यान्वयन गर्नसके मात्रै राम्रो हुन्छ । बजेट धेरै राम्रो आएर मात्रै कार्यान्वयन हुन्छ भन्ने हुँदैन । सरकारले बजेट ल्याएपछि खर्च गर्न सक्नुप¥यो । युवा उद्यमीहरुको लागि देखाउनको लागि छ । कुनै यथार्थतामा रुपमा केही छैन । सरकारले केही प्रोत्साहन दिनको लागि केही गरेको छ । अबको युवा उद्यमी जसले विदेशी लगानी ल्याउन सक्छ । यो उद्योगलाई एक दुई महिनाको अध्ययनले नभएर राम्रोसँग अध्ययन गरेर बनाउनु पर्छ ।’
त्यस्तै अर्का युवा उद्यमी मनिष थापाले सरकारले २०७१/०७२ सालदेखि युवामैत्री बजेट ल्याउने गरेपनि कार्यविधि बनाएर कार्यान्वयन भने हुन नसकेको बताउनु भयो ।
उहाँले बजेटमा ९ वर्षदेखि बजेटमा व्यवस्था गरेपनि युवा उद्यमीको लागि लक्षित स्टार्टअप व्यवसायको कार्यविधि बन्न नसकेको बताउनु भयो ।
सरकारले स्टार्टअप भनेपनि कार्यविधि बन्न नसक्दा कस्तो व्यवसायलाई स्टार्टअप भन्ने यकिन नभएको बताउनु भयो । उद्यमी थापाले सरकारले २५ लाखसम्म बिनाधितो कर्जा दिने कार्यक्रम ल्याएको भएपनि राष्ट्र बैंक र बैंकहरुले कार्यान्वयन गर्न कार्यविधि बन्न नसकेको बताउनु भयो ।
नेपालमा युवा उद्यम क्षेत्रमा लाग्नको लागि लगानीको खाँचो भएपनि बैंकमा लगानीको लागि धितो आवश्यक भएकाले युवा उद्यमी बन्न समस्या रहेको बताउनु भयो ।
त्यस्तै युवा तथा महिला उद्यमी निकिता राजभण्डारीले आगामी वर्षको बजेटमा नयाँ स्टार्टअप व्यवसायको लागि प्रोत्साहन गर्ने कार्यक्रमहरु ल्याउनु युवा उद्यमीको लागि प्रोत्साहन मिलेको बताउनु भयो । उहाँले सरकारले स्टार्टअप व्यवसायमा विदेशी लगानी धेरै ल्याउन पाउने व्यवस्था बनाएर लगानी ल्याउन पाउने सीमा कम गर्न माग गर्नुभयो । उद्यमी भण्डारीले महिलाहरुको लागि उद्यमशील बनाउनको लागि विभिन्न आरक्षण ल्याउनु आवश्यक रहेको बताउनु भयो ।
उद्यमी भण्डारीले उद्यमी बन्न चाहने महिला तथा युवाको क्षमता विकास, सीपमुलक तालिमको व्यवस्था सरकारले गर्नुपर्ने बताउनु भयो । उहाँले अब शिक्षण सिकाई प्रक्रियाबाट नै परिर्वतन ल्याएर विद्यालयको पाठ्यक्रममा नै उद्यमशीलता अध्यापन गराउनु पर्ने बताउनु भयो ।
बिक्रीमा विद्यावारिधि ?
युवा जनशक्ति निर्यात गर्ने देश
गल्तीलाई आत्मसात गर्ने कि अझै
योगचौतारी नेपाल स्वस्थ समाज निर्माणमा
हिमालय टाइम्स र नियमित लेखनका
प्राकृतिक चिकित्सालय र योग चौतारीबीच