न्यूयोर्क । ब्रहृमाण्डको स्पष्ट तस्वीर देखाउने जेम्स वेब स्पेस टेलिस्कोपले ब्रहृमाण्डमा रहेका विभिन्न ठाउँमा जीवन खोज्न सक्ने वैज्ञानिकहरूले बताएका छन् । अर्थात् यो टेलिस्कोपले जता आँखा घुमाउँछ, त्यहाँ जीवन खोज्ने प्रयास गर्नेछ । जीवनको संकेत देखिने बित्तिकै यसले पृथ्वीमा उपस्थित वैज्ञानिकहरूलाई जानकारी दिनेछ । सौर्यमण्डलमा धेरै ठाउँमा जीवनको अपेक्षा गरिएको छ ।
जहाँ पानीको प्रमाण छ, त्यहाँ जीवनको आशा गर्न सकिन्छ । जस्तै मंगल ग्रह र बृहस्पतिको चन्द्र युरोपामा । सतह तल र माथि दुवै ठाउँमा पानीको स्रोतको प्रमाण फेला परेको छ । तर, यहाँ जीवन पाउन गाह्रो छ । किनभने यहाँ पुग्न गाह्रो छ । त्यसको सतहमा पानीको स्रोत फेला पार्न सक्ने कुनै ल्याण्डर वा रोभर पनि बनेको छैन ।
सूर्यबाहेक अन्य ताराहरू वरिपरि घुम्ने ग्रह अर्थात् एक्सोप्लानेट्समा जीवनको सकारात्मक सम्भावना रहेको वैज्ञानिकहरूले आशा गरेका छन् । यो पनि हुनसक्छ कि त्यहाँ रहेको जीवन पृथ्वीको जीवनभन्दा धेरै पुरानो छ । सैद्धान्तिक हिसाबले आकाशगंगामा ३० करोड ग्रहहरू छन् । यी मध्ये धेरै पृथ्वीको आकारका छन् । तिनीहरूको दूरी पृथ्वीबाट ३० प्रकाश वर्ष छ । हालसम्म वैज्ञानिकहरूले मात्र पाँच हजार एक्सोप्लानेट्स पत्ता लगाएका छन् । जसमा बाँच्न सकिने सयौं छन् । वा त्यहाँ जीवनको सम्भावना व्यक्त गरिएको छ ।
जेम्स वेब स्पेस टेलिस्कोपले अन्य ग्रहहरूको वायुमण्डलमा जीवनका संकेतहरू खोज्नेछ । किनभने जेम्स वेब टेलिस्कोपमा रहेको शक्तिशाली इन्फ्रारेड क्यामेराले विभिन्न प्रकाश तरंगहरू बुझ्न सक्षम छ । यी प्रकाश तरंगहरूको कमीलाई बुझेर, तिनीहरूले जीवनको अस्तित्व पुष्टि गर्नेछन् । अहिलेसम्म अन्तरिक्षमा जीवनको खोजी गर्न सक्ने टेलिस्कोप थिएन ।
जेम्स वेब स्पेस टेलिस्कोपले भर्खरै ग्यास विशाल ग्रहबाट निस्कने प्रकाश तरंगहरूको परीक्षण गरेको छ । उनीहरूको अनुसन्धानमा त्यहाँ पानी र बादल रहेको पाइएको छ । यो ग्रह यति ठूलो र तातो छ कि त्यहाँ जीवनको सम्भाव्यता छ । प्रारम्भिक अनुसन्धानले यो टेलिस्कोपले एक्सोप्लानेट्समा पनि जीवन खोज्न सक्ने देखाएको छ । त्यहाँ उपस्थित अत्यन्तै धमिलो बायोसिग्नेचर पहिचान गरेर, यसले जीवन छ कि छैन भनेर बताउन सक्छ ।
हाल, पृथ्वीमा तीनवटा ठूला टेलिस्कोप निर्माण भइरहेको छ, जसले अन्तरिक्षका अन्य ग्रहहरूमा रहेको बायोसिग्नेचर खोज्न सक्छ । यी हुन् जायन्ट म्यागेलन टेलिस्कोप, थर्टी मिटर टेलिस्कोप र युरोपियन एक्स्ट्रिमली लार्ज टेलिस्कोप । यी तीनवटा पृथ्वीको कुनै पनि टेलिस्कोपभन्दा धेरै शक्तिशाली छन् । यसले कम्तीमा अक्सिजनका साथै सौर्यमण्डल भित्र वा बाहिर रहेको नजिकैको एक्सोप्लानेटहरूमा जीवन खोज्नेछ ।
नासाका पूर्वप्रशासक जेम्स वेबको नाममा निर्माण गरिएको जेम्स वेब स्पेस टेलिस्कोप गतवर्षको डिसेम्बरमा लञ्च गरिएको थियो । जेम्स वेब सन् १९६१ देखि १९६८ सम्म नासाको प्रमुखको रूपमा कार्यरत हुनुहुन्थ्यो । ब्रहृमाण्डको धेरै टाढा, कुना-कुना र विगतबारे थाहा पाउनु यो टेलिस्कोपको उद्देश्य रहेको छ । सन् २०२१ को डिसेम्बरमा उक्त टेलिस्कोप अन्तरिक्षमा प्रक्षेपण गरिएको थियो । यो टेलिस्कोपले हामीले यसअघि कहिल्यै नदेखेको समयको बारेमा पनि अध्ययन गर्न सहयोग पुर्याउने नासाले जारी गरेको सूचनामा उल्लेख छ । एजेन्सी ।
बिक्रीमा विद्यावारिधि ?
युवा जनशक्ति निर्यात गर्ने देश
गल्तीलाई आत्मसात गर्ने कि अझै
योगचौतारी नेपाल स्वस्थ समाज निर्माणमा
हिमालय टाइम्स र नियमित लेखनका
प्राकृतिक चिकित्सालय र योग चौतारीबीच