प्रधानमन्त्रीको पहिलो औपचारिक विदेश भ्रमण

काठमाडौं । प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली आज (सोमबार) चारदिने औपचारिक चीन भ्रमणमा जानुहुने भएको छ । चीनका प्रधानमन्त्री ली छ्याङको मैत्रीपूर्ण निमन्त्रणामा उहाँ आज चीनको औपचारिक भ्रमण गर्न लाग्नुभएको हो । प्रधानमन्त्री भएपछि पहिलो द्विपक्षीय भ्रमण गर्न लाग्नुभएका ओली बिहान ११ बजे काठमाडौंबाट बेइजिङका लागि उड्ने कार्यक्रम छ । प्रधानमन्त्री ओली हिमालयन एयरलाइन्सको चार्टर्ड विमानमा चीन जान लाग्नुभएको हो । ओलीको टोलीमा ३९ जना सरकारी र ४७ जना व्यापारिक क्षेत्रबाट रहनेछन् । तेस्रोपटक (प्राविधिक रूपमा चौथो) प्रधानमन्त्री हुनुभएका ओलीको यो पहिलो औपचारिक विदेश भ्रमण हो । यसअघि उहाँ संयुक्त राष्ट्रसंघको महासभाको ७९औँ अधिवेशनमा भाग लिन असोज पहिलो साता अमेरिका जानुभएको थियो । भ्रमण तयारीकै क्रममा परराष्ट्रमन्त्री आरजु राणा देउवा चिनियाँ समकक्षी वाङ यीसँग भेटवार्ता गरेर शनिबार स्वदेश फर्किनुभएको थियो ।

नेपालका प्रधानमन्त्रीले पहिले कुन देशको भ्रमण गर्ने ? भन्ने कुनै लिखित नियम छैन । तर, नेपालमा नयाँ प्रधानमन्त्री नियुक्त भएसँगै एउटा चर्चा सुरु हुन्छ- प्रधानमन्त्रीको पहिलो विदेश भ्रमण कहाँबाट ? नेपालका प्रधानमन्त्रीहरूको पहिलो विदेश भ्रमण भारतबाट सुरु हुने अघोषित चलनजस्तै बनिसकेको छ । झुक्किएर कसैले अन्य देशबाट आफ्नो भ्रमण सुरु गरे, त्यो विवादमा पर्छ । २०६५ मा पहिलोपटक प्रधानमन्त्री हुँदा प्रचण्डले आफ्नो पहिलो विदेश भ्रमण चीनबाट सुरु गर्नुभएको थियो । त्यतिबेला उहाँको सो भ्रमणप्रति भारतले असन्तुष्टि जनाएको थियो । तत्कालै प्रचण्डले प्रतिक्रिया दिँदै आफ्नो पहिलो औपचारिक भ्रमण भारतबाटै हुने बताउनुभएको थियो । ‘ओलम्पिक खेलको समापन कार्यक्रममा सहभागी हुन चीन गएको हुनाले चीन भ्रमण अनौपचारिक हो, पहिलो औपचारिक भ्रमण भारत नै हुन्छ,’ उहाँले भन्नुभएको थियो । पहिलो विदेश भ्रमण भारतबाट सुरु गर्ने परम्परा २००७ सालबाट सुरु भएको थियो ।

भ्रमणका क्रममा प्रधानमन्त्री ओलीले चीनका राष्ट्रपति सी जिनपिङसँग बेइजिङमा भेटवार्ता गर्ने कार्यक्रम रहेको परराष्ट्र मन्त्रालयले जनाएको छ । यसैगरी, प्रधानमन्त्री ओलीले आफ्ना चिनियाँ समकक्षी लीसँग भेटवार्ता गरी द्विपक्षीय आपसी हितका विविध विषयमा विचार आदानप्रदान गर्नु हुनेछ । प्रधानमन्त्री ओलीसँग चीनको राष्ट्रिय जनकांग्रेसका स्थायी समितिका अध्यक्ष झाओ लेजीको समेत भेट हुने तालिका रहेको छ ।

भ्रमणका क्रममा प्रधानमन्त्री ओलीले पेकिङ विश्वविद्यालयमा मुख्य सम्बोधन गर्नुहुने कार्यक्रम छ । त्यस्तै, उहाँले बेइजिङस्थित नेपाली राजदूतावास, चाइना काउन्सिल फर द प्रमोसन अफ इन्टरनेसनल ट्रेड र नेपाल उद्योग वाणिज्य महासंघको संयुक्त आयोजनामा हुने नेपाल–चीन व्यापार मञ्चलाई सम्बोधन गर्ने कार्यक्रम छ ।

प्रधानमन्त्री ओली नेतृत्वको नेपाली प्रतिनिधि मण्डलमा परराष्ट्रमन्त्री डा. आरजु राणा देउवा, प्रधानमन्त्रीका मुख्य सल्लाहकार विष्णुप्रसाद रिमाल, प्रधानमन्त्रीका आर्थिक तथा विकास सल्लाहकार डा. युवराज खतिवडा, सांसदहरू, विशिष्ट श्रेणीका सरकारी अधिकारीहरू, निजी क्षेत्रका प्रतिनिधिहरू, सञ्चारकर्मीलगायत छन् । प्रधानमन्त्री ओली नेतृत्वको प्रतिनिधिमण्डल मंसिर २० गते काठमाडौं फर्कने तालिका छ ।
भ्रमणअघि सबैभन्दा पेचिलो बन्दै आएको बिआरआईसम्बन्धी दस्ताबेजमा सत्तारूढ कांग्रेस र एमालेले सहमति जुटाइसकेका छन् । नेपाल र चीनबीच बिआरआईसम्बन्धी समझदारी पत्रमा सन् २०१७ मै हस्ताक्षर भए पनि नेपालमा त्यसअन्तर्गत कुनै परियोजना सुरु भएको छैन । परियोजना सञ्चालनका लागि केही वर्षयता चीनले कार्यान्वयन योजना सम्झौता गर्नुपर्ने सर्त राख्दै आएको थियो । सहकार्य फ्रेमवर्कमा हस्ताक्षर भए नेपालमा बिआरआई परियोजना सञ्चालनको ढोका खुल्नेछ ।

मंगलबार राष्ट्रपति सी चिनफिङसँग भेटवार्ता हुने
प्रधानमन्त्री ओलीले मंगलबार चीनका प्रधानमन्त्री ली छ्याङसँग औपचारिक रूपमा द्विपक्षीय वार्ता गर्नु हुनेछ । सोही द्विपक्षीय वार्तामा दुई मुलुक बीचका एजेन्डाहरूमा छलफल हुने तथा सहमति र सम्झौतामा हस्ताक्षर हुनेछन् । त्यसपछि प्रधानमन्त्री ओलीले चीनका राष्ट्रपति सी चिनफिङसँग द्विपक्षीय भेटवार्ता गर्नु हुनेछ । सोही दिन चिनियाँ जनकंग्रेसका स्थायी समितिका अध्यक्ष झाओ लेजीसँग भेटवार्ता गर्ने कार्यक्रम छ । प्रधानमन्त्री ओलीले बुधबार पेकिङ विश्वविद्यालयमा सम्बोधन गर्ने कार्यक्रम रहेको छ । साथै, उहाँले नेपाल-चीन बिजनेस फोरमले आयोजना गरेको कार्यक्रममा सम्बोधन गर्नु हुनेछ । बेइजिङस्थित नेपाली दूतावासले आयोजना गरेको कार्यक्रममा प्रधानमन्त्री ओली सहभागी हुनुहुने छ । भ्रमणको चौथो दिन बिहीबार ओली बिहानै बेइजिङबाट काठमाडौंका लागि उड्नु हुनेछ ।

भ्रमण तालिका

सोमबार
बिहान ११ बजे काठमाडौंबाट उड्ने

मंगलबार
प्रधानमन्त्री ली छ्याङसँग वार्ता गर्ने
राष्ट्रपति सी चिनफिङसँग द्विपक्षीय भेटवार्ता गर्ने
चिनियाँ जनकंग्रेसका स्थायी समिति अध्यक्षसँग भेटवार्ता गर्ने

बुधबार
पेकिङ विश्वविद्यालयमा सम्बोधन गर्ने
नेपाल–चीन बिजनेस फोरमको कार्यक्रममा सम्बोधन गर्ने
नेपाली दूतावासको कार्यक्रममा सहभागी हुने

बिहीबार
बेइजिङबाट नेपालका लागि उड्ने
करिब साढे २ बजे काठमाडौंमा आइपुग्ने