गढीमाई मेलामा ल्याब भ्यानसहित खाद्यवस्तु अनुगमन

काठमाडौं । बाराको गढीमाई मेलामा मोबाइल फुड ल्याब भ्यान प्रयोग गरी बजार अनुगमन गरिएको छ । खाद्य प्रविधि तथा गुण नियन्त्रण विभागको र्‍यापिड रेस्पोन्स टिमले मोबाइल खाद्य प्रयोगशाला भ्यान प्रयोग गरी गढीमाई मेला बारामा स्थलगतरूपमा खाद्य पदार्थ परीक्षणसमेत गरी खाद्य पदार्थको निरीक्षण अनुगमन गरेको हो । मेलामा उपस्थित उपभोक्ता तथा बिक्रेतासमेतलाई खाद्य स्वच्छताबारे जानकारी एवं सचेतना अभिवृद्धि गर्ने उद्देश्यले निरीक्षण अनुगमन गरिएको विभागका प्रवक्ता मोहनकृष्ण महर्जनले बताउनुभएको छ ।

महर्जनका अनुसार मेला महोत्सवहरूमा बिक्री हुने खाद्य पदार्थमा अत्यधिक रंग प्रयोग, उपभोग्य अवधि समाप्त भएका खाद्यवस्तुको बिक्री, खाद्यवस्तु तार्न एउटै तेल बारम्बार प्रयोग, लेखिएको मसी भएको कागजमा खाद्य पदार्थ प्याकिङ, अखाद्य रंग प्रयोग, खाद्यवस्तुको उचित तामक्रममा भण्डारण अभाव, खाद्यवस्तु तयार गर्दा सरसफाइको कमी जस्ता समस्या देखिने गरेको छ । जसबाट उपभोक्ता स्वास्थ्यमा असर पर्न सक्ने तथा खाद्य स्वच्छता कायम हुन नसक्ने हुँदा मेला महोत्सवहरूमा अनुगमन तथा उपभोक्ता सचेतना कार्य विभागले गर्दै आएको हो ।

मेलामा कैफियत पाइएका तेल, रंगिन मिठाई र कटन क्याण्डी नष्ट गरी कारबाहीका साथै त्यस्ता प्रतिकूल अवस्थाका खाद्य पदार्थ बिक्री नगर्न सचेतसमेत गराइएको विभागले जनाएको छ ।

सोही क्रममा गत असोज १७ गतेदेखि पुनः सञ्चालनमा रहेको मोबाइल फुड ल्याब भ्यान सञ्चालनका क्रममा पहिलोपटक सांस्कृतिक मेला महोत्सवको निरीक्षण अनुगमन सुरुवात गरिएको विभागले जनाएको छ । बाराको गढीमाईमा सञ्चालिन मेलामा बिक्रीवितरणमा रहेको खाद्य पदार्थको स्थलगत परीक्षण तथा खाद्य स्वच्छतासम्बन्धी जनचेतना जगाउने उद्देश्यसहित मंसिर २१ र २२ गते मोबाइल फुड ल्याब भ्यानसहित खाद्य प्रविधि तथा गुण नियन्त्रण विभागबाट खटिई गएको टोली तथा खाद्य प्रविधि तथा गुण नियन्त्रण डिभिजन कार्यालय पर्साको संयुक्त टोलीले मोबाइल फुड ल्याब भ्यान प्रयोग गरी निरीक्षण अनुगमन कार्य सम्पन्न गरेको छ । रातीको समयमा समेत बिक्रीस्थल अनुगमन गरिएको र उक्त अनुमगनका क्रममा दूध, खुवा, प्रशोधित पिउने पानी, कटन क्याण्डी, लड्डु, जेरी, चप, पानीपुरी तथा तेललगायत एक सय ३८ वटा नमुनाको स्थलगत प्रयोगशाला परीक्षण चेकजाँच गरिएको विभागले जनाएको छ । चेकजाँचमा कैफियत पाइएका तेल, रंगिन मिठाई र कटन क्याण्डी नष्ट गरी कारबाहीका साथै त्यस्ता प्रतिकूल अवस्थाका खाद्य पदार्थ बिक्री नगर्न सचेतसमेत गराइएको विभागले जनाएको छ । साथै उपभोक्ता सचेतनाका लागि विभिन्न प्रचार सामग्री वितरण तथा पोस्टर टाँस गरिएको थियो । गढीमाई मेला सञ्चालन अवधिभर खाद्य प्रविधि तथा गुण नियन्त्रण डिभिजन कार्यालय पर्साबाट नियमित अनुगमन हुने व्यवस्था मिलाइएको छ । मेलामा बिक्री हुने खाद्यवस्तुको गुणस्तरमा कुनै शंका लागेमा विभाग वा विभाग मातहतको डिभिजन कार्यालय पर्सामा गुनासो पठाउनसमेत विभागले आहृवानसमेत गरेको छ ।

कृषि तथा पशुपक्षी विकास मन्त्रालयको निरन्तरको ताकेतापछि विभागले विगत छ वर्षदेखि विभाग परिसरमा थन्किएर रहेको सुविधासम्पन्न मोबाइल ल्याब भ्यान गत असोज १६ गतेदेखि सञ्चालनमा ल्याएको थियो । कृषि तथा पशुपन्छीमन्त्री रामनाथ अधिकारीले दुर्ईवटा भ्यानको उद्घाटन गरेसँगै विभागले दशैँ बजार अनुगमनमा पनि मोबाइल भ्यान प्रयोग गरेको थियो । अनुगमनस्थलमै खाद्यको गुणस्तर परीक्षणले बजारमा केही हदसम्म सुधार हुने अपेक्षा गरिएको छ । विभाग र प्रधानमन्त्री कृषि आधुनिकीकरण परियोजनाले २०७५ सालमा करिब २८ करोडमा दुर्ई/दुर्ईवटा भ्यान खरिद गरेका थिए । तर, मोबाइल भ्यान प्रयोगशाला खरिदमा भ्रष्टाचार गरेको आरोपमा अख्तियार दुरूपयोग अनुसन्धान आयोगले २०७६ असार ५ मा विभागका तत्कालीन महानिर्देशक सञ्जीवकुमार कर्णसहित १३ जनामाथि विशेष अदालतमा भ्रष्टाचार मुद्दा दायर गरेसँगै भ्यान सञ्चालनमा आउन सकेको थिएन । भ्यान खरिदमा १२ करोड ४० लाख ४७ हजार पाँच सय ५८ रुपैयाँ भ्रष्टाचार गरेको आरोप लागेको थियो । तर, विशेष अदालतले २०७९ वैशाख २५ मा महानिर्देशक सञ्जीवकुमार कर्णसहितको टोलीलाई सफाइ दिँदै मोबाइल भ्यान सञ्चालनमा ल्याउन आदेश दिएको थियो । अदालतको आदेशसँगै कर्ण पुनः विभागमै जिम्मेवारीमा फर्किनुभएको छ ।