
काठमाडौं । नेपाली कांग्रेसका नेताहरू सत्ता राजनीतिमा व्यस्त भएपछि पार्टीको महाधिवेशन नियमित समयमा गराउने एजेण्डा ओझेलमा परेको छ । १४औँ महाधिवेशनमा विधानले दिएको चार वर्षे अवधिभित्रै महाधिवेशन हुनुपर्ने एजेण्डा बोकेका नेताहरू सत्ता राजनीतिमा व्यस्त हुँदा २०८२ मंसिरमा महाधिवेशन हुने सम्भावना टर्दै गएको छ । सत्ता राजनीतिको व्यस्तताले कांग्रेसको सांगठनिक गतिविधि ‘कामचलाउ’ हुँदै गएको छ ।
कांग्रेसले महाधिवेशनको तयारीका लागि महत्वपूर्ण मानिएको क्रियाशील सदस्यता नवीकरणको काम चैत मसान्तभित्र सक्ने तयारी गरेको छ । नवीकरणमा कुनै विवाद भएन भने पनि अब मंसिर २०८२ मा कांग्रेसको महाधिवेशन हुने सम्भावना कम छ । किनकि कांग्रेसमा सधैँ क्रियाशील सदस्यताको विषयमा विवाद हुने र लामो समयसम्म निरूपण हुन नसक्ने अवस्था विद्यमान छ । अहिले पनि नयाँ क्रियाशील सदस्यता वितरणमा गुटगत लडाइँका कारण विवाद बढ्ने देखिन्छ ।
कांग्रेसका एक पदाधिकारी पार्टी सत्तामा गएसँगै पार्टीका नियमित गतिविधि पनि सुस्त भएको बताउनुहुन्छ । ‘पार्टीको नियमित काम भएको छैन । नेताहरूको चासो सरकारमा मात्रै छ’, कांग्रेस नेताको भनाइ छ ।
१ सय ३० दिने अभियान ‘असफल’
कांग्रेसले क्रियाशील सदस्यता वितरण, नवीकरण र अन्य सांगठनिक गतिविधि चुस्त बनाउन भन्दै थालेको सय दिने अभियानमा ३० दिन म्याद थप्दा पनि अभियानको प्रभावकारिता देखिएको छैन । ७७ वटै जिल्लामा केन्द्रीय प्रतिनिधि खटाइए पनि केन्द्रीय प्रतिनिधिले जिल्ला पुगेर आवश्यक काम र समन्वय नगरेको जिल्ला तहका नेता कार्यकर्ताको गुनासो छ । अधिकांश जिल्लामा केन्द्रीय प्रतिनिधिले आफ्नै गुटका जिल्ला नेतासँग मात्रै भेट्ने, भावी उम्मेदवारीबारे छलफल गर्ने र जिल्लामा सबै पक्षलाई समेट्ने विषयमा चासो नदिने काम गरेको जिल्ला तहका नेताहरूको आरोप छ ।
सिन्धुली कांग्रेसका सहसचिव शेखर मिश्रले पार्टीले भनेको सय दिने अभियान जिल्ला तहका कार्यकर्ताले सोचेजस्तो नभएको गुनासो गर्नुभयो । ‘सबै जिल्लामा प्रतिनिधि जानेर आफ्ना गुटका मान्छेलाई उचाल्ने काम भएको छ ।
क्रियाशील नवीकरणको हालत खराब छ । किन नवीकरण हुन सकेन ? भन्नेमा काम भएको छैन’, मिश्रले भन्नुभयो । चुनावमा मतदाता बनाउनका लागि मात्रै परिवारका सदस्यलाई क्रियाशील सदस्यता दिने प्रचलनले पार्टीका कार्यक्रममा सहभागी कम भएको मिश्रको आरोप छ । ‘घरभरीका मान्छेलाई क्रियाशील बाँडेको नेता पार्टीको कार्यक्रममा एक्लै पुग्छ । अनि कसरी कार्यक्रममा आकर्षण देखिन्छ’, उहाँले भन्नुभयो ।
कांग्रेसले प्रारम्भमा पुस १६ गते मेलमिलाप दिवसको दिन सम्पन्न हुनेगरी सय दिने अभियान घोषणा गरेको थियो । सो अभियानअन्तर्गत कतिपय जिल्लामा गतिविधिसमेत नभएपछि ३० दिन थप गरिएको हो । थप गरिएको अवधिमा पनि निर्देशनअनुसार काम नभएपछि नयाँ तालिका बनाएर क्रियाशीलको नवीकरण गराउन लागिएको हो ।
क्रियाशील नवीकरणको तालिका
महामन्त्री गगन थापाको संयोजकत्वमा २०७९ मै बनेको सदस्यता व्यवस्थापन समितिले बल्ल कामलाई गति दिन थालेको छ । समितिले क्रियाशील सदस्यताको कार्यतालिका बनाएको छ । कार्यतालिका अनुसार काम नभएको जिल्ला वा तहमा केन्द्रले हस्तक्षेप गर्ने जनाइएको छ । तालिका अनुसार क्रियाशील सदस्यता नवीकरणको सम्पूर्ण काम २०८१ चैत मसान्तभित्र हुनेछ ।
१५ माघभित्र तल्लो तहसम्म पुग्ने नवीकरण फाराम र विवरणमाथि वडा समितिले फागुन १, पालिकाले फागुन १०, प्रदेशसभा क्षेत्रीय समितिले फागुन २० र एक मात्रै संघीय क्षेत्र भएको जिल्लाले फागुन २९ भित्र टुंगो लगाएर पठाउनुपर्ने हुन्छ । तालिकाअनुसार १५ चैतभित्र एकभन्दा बढी प्रतिनिधिसभा क्षेत्र भएका जिल्लाले सदस्यता नवीकरण टुंग्याउनेछ । त्यस्तो टुंगो लागेको नवीकरण सूची २९ चैतभित्र केन्द्रमा पठाइसक्नु पर्नेछ ।
कांग्रेसमा गत महाधिवेशनमा भाग लिएका क्रियाशील सदस्यहरूको संख्या ८ लाख ६९ हजार ५ सय ५१ रहेको छ । गत स्थानीय र संसदीय चुनावको परिणामलाई आधार मान्दा अधिकांश वडामा कांग्रेसका क्रियाशील सदस्य बराबरको मत पनि कांगे्रेसलाई खसेको छैन । असन्तुष्ट कांग्रेस कार्यकर्ताहरू रास्वपामा लागेको अनुमान छ । जसले गर्दा यसपटक कांग्रेसको क्रियाशील नवीकरणको अवस्था कमजोर हुने देखिन्छ ।
महाधिवेशनको डेडलाइन कहिले ?
कांग्रेसको १४औँ महाधिवेशन २०७८ मंसिर २६ गते उद्घाटन भएको थियो । सो महाधिवेशनबाट निर्वाचित कार्यसमितिले १० पुस २०७८ मा पदभार ग्रहण गर्यो । सोही मितिलाई आधार मान्ने हो भने सभापति शेरबहादुर देउवाको ४ वर्षे कार्यकाल २०८२ पुस १० गते सकिन्छ । कांगे्रेसकै विधानले विशेष परिस्थितिमा कार्यसमितिको म्याद १ वर्ष थप गर्न मिल्ने व्यवस्था गरेको हुँदा देउवाले पार्टी विधानअनुसार आफ्नो कार्यकाल २०८३ पुस १० सम्म लम्ब्याउन सक्छन् । नेपालको संविधानले राजनीतिक दलहरूले नियमित रूपमा हरेक ५ वर्षमा वा विशेष अवस्थामा थप ६ महिनाभित्र केन्द्रीय समितिको निर्वाचन गरेको हुनुपर्ने व्यवस्था गरेको छ । सो व्यवस्थाको लाभसमेत लिनुपर्दा कांग्रेसले ढिलोमा २०८४ असार १० गतेसम्म महाधिवेशनमार्फत नेतृत्वसमेत हस्तान्तरण गरी निर्वाचन आयोगलाई अवगत गराएको हुनुपर्छ । यद्यपि, महाधिवेशनको गणना उद्घाटन मिति, मतदान मिति, मतपरिणाम सार्वजनिक भएको मिति वा पदस्थापन मितिमध्ये कुनबाट गणना हुन्छ ? भन्नेमा नेताहरूको आ-आफ्नो तर्क छ । जे होस् कांग्रेस महाधिवेशन ढिलोमा २०८४ असार पहिलो सातासम्म सम्पन्न भइसक्नु पर्नेछ । यस्तो हुँदा वर्तमान नेतृत्वले २०८४ को स्थानीय निर्वाचनको टिकट वितरण गर्न भ्याए पनि संसदीय निर्वाचनको टिकट वितरण गर्न भ्याउँदैन ।
बिक्रीमा विद्यावारिधि ?
युवा जनशक्ति निर्यात गर्ने देश
गल्तीलाई आत्मसात गर्ने कि अझै
योगचौतारी नेपाल स्वस्थ समाज निर्माणमा
हिमालय टाइम्स र नियमित लेखनका
प्राकृतिक चिकित्सालय र योग चौतारीबीच