जीवनका सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण सम्बन्धहरूमा प्रेम र सम्मानको आधारमा विश्वास र साँचो समझदारी हुन्छ । तर, कहिलेकाहीं हामी यस्तो सम्बन्धमा अड्किन्छौं जुन हाम्रो भावनात्मक र मानसिक स्वास्थ्यलाई नोक्सान पुर्याउँछ। यस्तो सम्बन्धलाई "टक्सिक" सम्बन्ध भनिन्छ, जहाँ एक साथीको व्यवहारले दोस्रो साथीलाई मानसिक र भावनात्मक पीडामा पुर्याउँछ। पागल प्रेमीहरूको व्यवहार, जसमा अत्यधिक र अनियन्त्रित प्रेम, नियन्त्रण र हानिकारक अपेक्षाहरू हुन्छ, यस्ता सम्बन्धलाई टक्सिक बनाउँछ । यस्ता मानिससँग बच्न र सुरक्षित रहन के गर्नु पर्छ भन्ने कुरा यस लेखमा चर्चा गरिएको छ ।
१. आफ्ना भावनात्मक सिमाना थाहा पाउनुहोस्
सबभन्दा पहिला, तपाईंलाई आफूसँगको सीमा थाहा हुनुपर्छ। कुनै पनि व्यक्तिसँगको सम्बन्धमा, तपाईंको भावनात्मक र शारीरिक सीमाहरू कायम राख्नु अत्यन्त महत्त्वपूर्ण छ। पागल प्रेमीहरू प्रायः आफ्नो साथीको स्वतन्त्रता र स्थानलाई सम्मान गर्दैनन् । उनीहरूका अनियन्त्रित चाहना र भावनात्मक दबाबका कारण तपाईंको व्यक्तिगत स्पेस र स्वतन्त्रता बिग्रिन्छ । यस्ता मानिसहरूसँग, तपाईंको "नाे" भन्न सक्नु र आफ्नो सीमा थाहा पाउनु अत्यन्तै महत्त्वपूर्ण छ । यसले तपाईंलाई मानसिक र भावनात्मक रूपमा सुरक्षित राख्न मद्दत गर्दछ ।
२. भावनात्मक अपमान र नियन्त्रणलाई चिन्नुहोस्
टक्सिक प्रेमीहरू प्रायः भावनात्मक अपमान र नियन्त्रणमा विश्वास गर्छन्। यदि तपाईंको साथीले तपाईंलाई घृणा गर्ने, आलोचना गर्ने, र तपाईंको आत्मसम्मानमा चोट पुर्याउने काम गर्छ भने यो एक चेतावनी संकेत हो । यस्ता मानिसहरूले तपाईंलाई लगातार सन्देहमा राख्छन्, तपाईंको हर कदममा निगरानी गर्छन्, र तपाईंको जीवनका निर्णयहरूमा हस्तक्षेप गर्छन् । यस्तो व्यवहारलाई चिन्नुहोस् र यसलाई अस्वीकार गर्नुहोस् । तपाईंलाई जसरी हुनुहुन्छ त्यसैमा सम्मानित र प्रेम गर्न पाइन्छ ।
३. आफूसँगको समय महत्त्वपूर्ण छ
टक्सिक सम्बन्धमा अड्किँदा, आफ्नो भित्री शान्ति र आत्म-संवेदनशीलता गुम्न थालिन्छ। यस्ता सम्बन्धले तपाईंको मानसिक स्वास्थ्यमा नकरात्मक प्रभाव पुर्याउँछन् । त्यसैले, आफूसँगको समय महत्त्वपूर्ण छ । तपाईंलाई आफ्नो हकमा निर्णय लिनको लागि, आफ्नो चाहनाहरू र लक्ष्यहरूमा ध्यान केन्द्रित गर्नको लागि समय दिनुहोस् । यसले तपाईंलाई भावनात्मक रूपमा पुनः सक्रिय बनाउन मद्दत पुर्याउँछ र तपाईंको स्वाभिमान र आत्मसम्मानलाई पुन: प्राप्त गर्न सक्षम बनाउँछ ।
४. बाहिरी समर्थन लिनुहोस्
यस्तो सम्बन्धमा जब तपाईं फसेको महसुस गर्नुहुन्छ, तब बाहिरी समर्थन अत्यन्त महत्त्वपूर्ण छ । तपाईंका साथीहरू, परिवारजन वा विश्वास गर्न सक्ने व्यक्तिहरूसँग कुरा गर्नुहोस् । उनीहरूको सुझाव र समर्थन तपाईंलाई सही निर्णय लिन मद्दत गर्नेछ । तपाईंले चाहेको समर्थन र प्रोत्साहन पाएपछि, तपाईंको मानसिक स्थिति बलियो हुनेछ र तपाईं यस्ता व्यक्तिबाट टाढा जान सक्नुहुनेछ।
५. आफ्नो आत्मसम्मानलाई बचाउनुहोस्
टक्सिक सम्बन्धमा सबभन्दा महत्त्वपूर्ण कुरा भनेको आफ्नो आत्मसम्मानको रक्षा गर्नु हो । यदि तपाईंको साथीले तपाईंलाई नगण्य, असमर्थ वा अनावश्यक महसुस गराउने काम गर्छ भने, यो ठीक होइन । तपाईंको भावनात्मक र शारीरिक स्थिति खराब हुने डर नलिनुहोस् र आफूलाई अपमानित भएको अनुभव नगर्नुहोस् । आत्मसम्मान भनेको तपाईंको अस्तित्व र मूल्य हो, र यसलाई अरूको हातमा दिनु हुँदैन ।
६. निर्भरता र बाध्यता महसूस नगर्नुहोस्
पागल प्रेमीहरूको कुरा गर्दा, प्रायः त्यस्ता मानिसहरू तपाईलाई मानसिक रूपमा निर्भर बनाउन कोशिस गर्छन् । उनीहरू तपाईलाई यति बढी चाहन्छन् कि तपाईंको निर्णय र क्रियाकलापहरू उनीहरूको अनुसार प्रभावित हुन थाल्छ । यस्ता मानिसहरू प्रायः तपाईंलाई “तिमी बिना मेरो जीवन अधुरो छ” वा “तिमी मेरो एक मात्र हो” जस्ता शब्दहरू प्रयोग गर्छन् जसले तपाईंलाई दोषी महसुस गराउँछ । यसको मतलब भनेको तपाईंलाई आफूलाई अझ कमजोर र निर्भर बनाउनु हो । यस्तो स्थिति तपाईंको आत्मनिर्भरता र भावनात्मक स्थिति लाई कमजोर पार्न सक्छ । तपाईंलाई यसबाट बच्नका लागि आफ्नो स्वतन्त्रता र इच्छा बुझ्नु महत्त्वपूर्ण छ ।
७. सम्बन्धमा एक स्वस्थ दूरी राख्नुहोस्
यदि तपाईंको साथी पागल प्रेमको नाममा तपाईंलाई मानसिक र भावनात्मक दबाबमा राखिरहेका छन् भने, सम्बन्धमा एक स्वस्थ दूरी राख्न महत्वपूर्ण छ । यसले तपाईंलाई परिपूर्ण र शान्तिपूर्ण जीवन दिन मद्दत गर्नेछ । धेरैजसो मानिसहरू यस्तो सम्बन्धमा घेरिएका हुन्छन् र डर र गडबडको कारण, टाढा जान सक्दैनन्। यस्ता सम्बन्धलाई टाढा राख्नका लागि दृढ रहनु आवश्यक छ ।
८. सशक्त निर्णय लिनुहोस्
टक्सिक सम्बन्धबाट बाहिर जान एक साहसिक कदम हो। यदि तपाईं आफ्नो मानसिक र शारीरिक स्वास्थ्यलाई जोगाउन चाहनुहुन्छ भने, तपाईंलाई यसबाट बाहिर निस्कनु पर्नेछ। यस्ता व्यक्तिहरूसँग एक स्वस्थ र सशक्त निर्णय लिनुहोस्, र विश्वास गर्नुहोस् कि तपाईं योग्य र शक्तिशाली हुनुहुन्छ। यदि तपाईंको मानसिक शान्ति र खुशीको लागि आवश्यक छ भने, सम्बन्धबाट टाढा जान सजिलो निर्णय लिनुहोस्।
निष्कर्ष
पागल प्रेमीहरू अर्थात् टक्सिक व्यक्तिहरूसँग बच्नु केवल तपाईंको आत्म-संवेदनशीलता र मानसिक स्वास्थ्यको रक्षा गर्ने कुरा हो । यस्ता व्यक्तिहरूसँगको सम्बन्धले तपाईंको जीवनलाई मात्र जटिल बनाउँछ, बरु तपाईंलाई कमजोर, डिप्रेस्ड र आत्मसम्मानको हानि पुर्याउँछ । यसबाट बच्नका लागि आफूसँगको सिमाना थाहा राख्नु, बाहिरी समर्थन लिनु, र सशक्त निर्णयहरू लिनु महत्त्वपूर्ण छ । प्रेम भनेको खुशी, सम्मान र बराबरीको कुरा हो, न कि शोषण र दबाबको ।
बिक्रीमा विद्यावारिधि ?
युवा जनशक्ति निर्यात गर्ने देश
गल्तीलाई आत्मसात गर्ने कि अझै
योगचौतारी नेपाल स्वस्थ समाज निर्माणमा
हिमालय टाइम्स र नियमित लेखनका
प्राकृतिक चिकित्सालय र योग चौतारीबीच