प्रायः पिसाब पोल्छ ? : पिसाब थैली र मुत्रनलीमा संक्रमण भएको हुनसक्छ

काठमाडौं । पिसाब गर्दा पोल्ने, पिसाब गाढा पहेँलो हुने, पिसाबमा रगत देखिने अथवा पिसाब फेर्न गाह्रो हुने समस्याबाट धेरै मानिस पीडित हुन्छन् । सामान्यतया एउटा स्वस्थ व्यक्तिले २४ घण्टामा डेढदेखि २ लिटरसम्म पिसाब फेर्नुपर्छ । त्यति मात्रामा पिसाब भएन भने पिसाबमा केही समस्या छ भन्ने बुझ्नुपर्छ। यस्ता समस्या एउटा बिनारोग र अर्को रोग लाग्दा देखिन्छ।

प्रायःजसो पुरुषहरुमा प्रोस्ट्रेट ग्रन्थीमा इन्फेक्सन भएपछि पिसाबमा गडबडी हुने र पिसाब फेर्दा पोल्ने हुन्छ । पिसाब थैली र मुत्रनलीमा संक्रमण हुँदा पनि यस्तो समस्या भएको पाइन्छ । महिलाहरुमा भने मुत्रनलीको लम्बाइ पुरुषकोभन्दा सानो हुने हुँदा यौनांग र मलद्वारबाट पिसाब माथि सर्न सक्ने भएकाले संक्रमण हुने सम्भावना बढी हुन्छ । प्रोस्ट्रेट ग्रन्थी उमेर अनुसार बढ्दै जाने भए पनि सबै उमेर समूहकालाई ब्याक्टेरियल इन्फेक्सन हुने सम्भावना रहन्छ ।

पिसाब थैली र मुत्रनलीमा संक्रमण हँदा बारम्बार पिसाब लागिरहने, पिसाब गर्दा पोल्ने वा दुख्ने पेटको तल्लो भागमा असहज महसुस हुने वा दुख्ने आदि हुनसक्छ । कसैकसैलाई पिसाब धमिलो देखिने वा गन्ध आउने पिसाबमा रगत देखिन सक्ने, पिसाब रोक्न गाह्रो हुने आदि समस्या पनि देखिन सक्छ ।

पिसाब पोल्नुका धेरै कारणहरू हुन सक्छन्। ती मध्ये केही सामान्य कारणहरू यहाँ उल्लेख गरिएका छन्:

पिसाब नलीको संक्रमण (Urinary Tract Infection - UTI): यो पिसाब पोल्नुको सबैभन्दा सामान्य कारण हो। ब्याक्टेरिया पिसाब नलीमा प्रवेश गरेर संक्रमण गराउँदा यस्तो हुन्छ। यसले पिसाब गर्दा दुख्ने, बारम्बार पिसाब लागिरहने, पेट दुख्ने जस्ता लक्षणहरू देखाउँछ।

यौनजन्य संक्रमण (Sexually Transmitted Infections - STIs): क्लामाइडिया, गोनोरिया जस्ता यौनजन्य संक्रमणहरूले पनि पिसाब पोल्ने समस्या निम्त्याउन सक्छन्।

प्रोस्टेट ग्रन्थीको समस्या: पुरुषहरूमा प्रोस्टेट ग्रन्थी बढेमा वा त्यसमा संक्रमण भएमा पिसाब पोल्न सक्छ।

पिसाबमा पत्थरी (Kidney Stones): पिसाबको थैली वा नलीमा पत्थरी भएमा पिसाब गर्दा तीब्र पीडा र पोल्ने अनुभव हुन सक्छ।

योनिमा संक्रमण (Vaginitis): महिलाहरूमा योनिमा हुने संक्रमणले पनि पिसाब फेर्दा पोल्ने महसुस गराउन सक्छ।

रासायनिक पदार्थको एलर्जी: साबुन, बाथ बबल, वा अन्य व्यक्तिगत हेरचाहका उत्पादनहरूमा भएका रासायनिक पदार्थहरूले पिसाब नलीमा जलन पैदा गर्न सक्छन्।

निर्जलीकरण (Dehydration): पर्याप्त पानी नपिउँदा पिसाब गाढा हुन्छ र यसले पिसाब नलीमा जलन पैदा गर्न सक्छ।

यदि तपाईंलाई पिसाब पोल्ने समस्या भइरहेको छ भने, सही कारण पत्ता लगाउन र उचित उपचारका लागि चिकित्सकसँग परामर्श गर्नु महत्त्वपूर्ण छ।

यौन रोगका कारण पनि पिसाबमा गडबडी आउँछ । यस्तै, टिबी रोग भएका बिरामीलाई पनि पिसाब फेर्दा पोल्ने हुन्छ ।

पिसाबथैलीको भित्री पत्रमा खराबी आएमा पनि पिसाबमा समस्या देखिन्छ । मेडिकल भाषामा यसलाई इन्ट्रेस्टिसियल सिस्टाइटिस भनिन्छ । कुनै पनि चेकजाँचबाट केही पत्ता लागेन तर समस्या उस्तै रह्यो भने इन्ट्रेस्टिसियल सिस्टाइटिस भएको अनुमान गर्न सकिन्छ ।

संक्रमणका कारणहरू:

ब्याक्टेरिया: पिसाब नलीको संक्रमणको मुख्य कारण ब्याक्टेरिया हो, जसमा इ कोलाई (E. coli) सबैभन्दा सामान्य हो। यो ब्याक्टेरिया सामान्यतया आन्द्रामा पाइन्छ र मलद्वारबाट पिसाब नलीमा प्रवेश गर्न सक्छ।

यौनजन्य संक्रमण (STIs): क्लामाइडिया र गोनोरिया जस्ता यौनजन्य संक्रमणहरूले पनि मुत्रनलीमा संक्रमण गराउन सक्छन्।

महिलाको शारीरिक संरचना: महिलाहरूको मुत्रनली पुरुषहरूको भन्दा छोटो हुने भएकाले ब्याक्टेरिया सजिलै मूत्राशयसम्म पुग्न सक्छ।

यौन गतिविधि: यौन सम्पर्कले ब्याक्टेरियालाई पिसाब नलीमा धकेल्न सक्छ।

क्याथेटरको प्रयोग: पिसाब फेर्न कठिनाई भएका व्यक्तिहरूमा प्रयोग गरिने क्याथेटरले संक्रमणको जोखिम बढाउँछ।

प्रतिरक्षा प्रणाली कमजोर हुनु: कमजोर प्रतिरक्षा प्रणाली भएका व्यक्तिहरूलाई संक्रमणको खतरा बढी हुन्छ।

-पत्रपत्रिकाको सहयोगमा