सदनको अवरोध हटाउने प्रयास निरर्थक

काठमाडौं । भिजिट भिसा प्रकरणको विषयलाई लिएर विपक्षी दलले संसद् अवरोध जारी राखेका छन् । सदनको गतिरोध अन्त्य गर्न दिनभर भएको प्रयासका बाबजुत प्रतिनिधिसभाको बैठक आइतबार पनि कार्यसूचीमा प्रवेश गर्न सकेन । दिउँसो १ बजेका लागि तय भएको बैठक दुईपटक स्थगित भएर साँझ साढे ६ बजे मात्रै बसेको थियो । बैठक सुरु भएलगत्तै विपक्षी दलका सांसदहरूले उठेर विरोध गरे । त्यसपछि सत्तापक्षका सांसदले समेत उठेर जनताका कुरा राख्न नपाएको गुनासो गरेका थिए । सत्तापक्ष र प्रतिपक्षको हो-हल्लाबीच प्रतिनिधिसभाको बैठक सभामुख देवराज घिमिरेले आज (सोमबार) दिउँसो २ बजे बस्नेगरी स्थगित गर्नुभयो ।

भिजिट भिसा प्रकरणमा गृहमन्त्री रमेश लेखकको राजीनामा माग गर्दै विपक्षी दलहरूले संसद् अवरोध गर्दै आइरहेका छन् । प्रतिनिधिसभाको बैठक यही जेठ १३ गतेदेखि बस्न सकेको छैन । यसअघि दैनिक बैठक बोलाइए पनि अवरोधका कारण चल्न सकेको छैन । विपक्षी नेकपा माओवादी केन्द्र, राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी (रास्वपा), राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टी (राप्रपा) र नेकपा एकीकृत समाजवादी (नेकपा एस)का सांसदहरूले भिजिट भिसा प्रकरणमा जोडिएका गृहमन्त्री रमेश लेखकमाथि छानविन गर्न समिति गठन हुनुपर्ने सदनमा अवरोध गरिरहेका छन् । वैशाख १५ मा बजेट पेस गर्न दिएका प्रतिपक्षीले त्यसयताका कुनै पनि बैठक सञ्चालन गर्न दिएका छैनन् ।

आइतबारको बैठकमा सभामुखले दलीय आधारमा बोल्न दिने प्रस्ताव गर्नुभएको थियो । तर, विपक्षीले उक्त प्रस्ताव अस्वीकार गरे र विरोध जारी राखे । सभामुख देवराज घिमिरेले बैठक सञ्चालनको वातावरण बनाउन प्रमुख सचेतकहरूसँग छलफल गरे पनि परिणाम आउन सकेको छैन । आइतबारसम्म आइपुग्दा माओवादी र रास्वपा कांग्रेसको प्रस्तावअनुसार मध्यमार्गी प्रस्तावमा अगाडि बढ्न लचक भएपछि कांग्रेस नेताहरू एमालेसँगको छलफलमा जुटेका छन् । यद्यपि, सहमति जुट्न भने सकेन । अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोगले अनुसन्धान सकाएपछि भिजिट भिसा प्रकरणको समग्रतामा अध्ययन गर्नेगरी छानविन समिति बनाउने विषय कांग्रेसले अगाडि सारेको छ । त्यस्तो समितिले २०६४ सालयता भिजिट भिसाको नाममा विदेश जानेसँग अपारदर्शी रूपमा आर्थिक लेनदेन भए÷नभएको हेर्नेगरी कार्यक्षेत्र तोक्नेगरी मध्यमार्गी प्रस्ताव अगाडि बढेको हो ।

सदन खुलाउन यस्तो छ मध्यमार्गी प्रस्ताव
१२ दिनदेखि अवरुद्ध हुँदै आएको प्रतिनिधिसभाको अवरुद्ध बैठक खुलाउन दलहरूले मध्यमार्गी प्रस्तावमा सहमतिको लागि छलफल भइरहेको छ । नेपाली कांग्रेसले राखेको प्रस्तावमा विपक्षी दलहरूले सहमति जनाएपछि कांग्रेस नेता ज्ञानेन्द्रबहादुर कार्कीले भन्नुभयो, ‘दलहरू मध्यमार्गी प्रस्तावमा तयार हुनुभएको छ । गृहमन्त्रीले संसद्मा आफ्नो धारणा राख्नुहुन्छ । अख्तियारले भिजिट भिसा प्रकरणमा अनुसन्धानको आफ्नो काम गर्छ । अध्यागमन एयरपोर्ट कार्यालयमा भइरहेको बदमासीलाई रोक्नसक्ने कानुनी, संरचनागत, रिफर्म गर्न सकिने विषयमा त्यसपछि दलीय सहमतिमा अध्ययन अनुसन्धान गरेर जाने वरिपरि सहमति बन्दै छ ।’

प्रमुख प्रतिपक्ष दल माओवादी केन्द्र गृहमन्त्रीको राजीनामाबाट पछाडि हटेर सिंगो प्रकरणको छानविनका लागि आयोग गठन गर्नुपर्नेमा पुगेको छ । राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी गृहमन्त्रीको राजीनामामा अडिग छ । दलहरूबीच अख्तियारको अनुसन्धानपछि अर्को आयोग वा अध्ययन समिति बनाउने लिखित प्रतिबद्धता भए संसद् खुलाउन सकिनेगरी छलफल भइरहेको बताइएको छ । माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ले शनिबार कांग्रेस सभापति शेरबहादुर देउवासँग भेटवार्ता गर्नुभएको थियो । त्यसपछि आइतबार संसद् भवनमै बसेको विपक्षी दलहरूको बैठकमा उहाँले छानविन समिति बनाउन देउवा तयार नभएको भनेर ब्रिफिङ गर्नुभएको थियो । विपक्षीको बैठकपछि प्रचण्डले शंंकर हलमा कांग्रेस उपसभापति पूर्णबहादुर खड्कासहित शीर्ष नेताहरूसँग छलफल गर्नुभएको थियो । छलफलपछि माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष प्रचण्डले समझदारी टुंग्याउने समझदारी र सहमतिको भाषामा सहमति जुटे सदन खुल्ने बताउनुभएको थियो ।

११औँ पटक सर्‍यो संसद् बैठक
प्रतिनिधिसभाको बैठक आइतबार मात्रै दुईपटक स¥यो । दिउँसो १ बजेका लागि राखिएको बैठक सवा ३ बजेलाई सरेको थियो । त्यो पनि बस्न नसकेपछि साँझ साढे ५ बजेका लागि सरेको थियो । यही जेठ १३ गतेदेखि प्रतिनिधिसभाको बैठक निरन्तर सरेको थियो । १३ गते दुईपटक सरे पनि बस्न सकेन । १४ गते पनि बैठक दुईपटक नै सर्‍यो । १५ गते बजेट ल्याउन विपक्षी दलहरूले दिए । त्यसपछि बसेको २० गते निर्धारित समयमा बैठक बस्न सकेन र एकपटक सरेर २१ गतेलाई राखियो । २१ गते एकपटक, २२ गते दुईपटक, २३ गते एकपटक र आइतबार दुईपटक गरेर ११औँ पटकसम्म प्रतिनिधिसभाको बैठक सरेको छ ।

दलहरूसँग सभामुख असन्तुष्ट
सभामुख देवराज घिमिरेले दलहरूसँग असन्तुष्टि व्यक्त गर्नुभएको छ । पटक-पटकको छलफलबाट पनि दलहरू संसद्को अवरोध हटाउन सहमत नभएपछि सभामुख घिमिरेले असन्तुष्टि व्यक्त गर्नुभएको हो । यही जेठ १५ गते बजेट भाषण भएपछि संसद् बैठक बस्न सकेको छैन । त्यसयता प्रमुख प्रतिपक्षी दलहरूले भिजिट भिसा प्रकरणमा गृहमन्त्री रमेश लेखकमाथि छानविन हुनुपर्ने र राजीनामा दिनुपर्ने भन्दै संसद् अवरुद्ध गरेका छन् । प्रतिपक्षी दलहरूले अवरुद्ध गरेपछि सभामुखले हरेक दिनजसो बैठक सारेर छलफल चलाउनुभएको छ । तर, बैठकमा सत्ता र प्रतिपक्ष दुवैले अडान कायम राख्दा संसद् बैठक अनिश्चित भइरहेको छ । सभामुख घिमिरेले आइतबार पनि प्रमुख प्रतिपक्ष माओवादी केन्द्रका प्रमुख सचेतक हितराज पाण्डे, एमालेका प्रमुख सचेतक महेश बर्तौला र कांग्रेसका प्रमुख सचेतक श्याम घिमिरेसँग छलफल गर्नुभएको थियो । छलफलका क्रममा घिमिरेले निकास नदिएको भन्दै असन्तुष्टि जनाएको सभामुखको सचिवालयले जनाएको छ । संसद् अवरोधका कारण बजेटमाथिको छलफल प्रारम्भ हुन नसकेको उल्लेख गर्दै सभामुखले वैधानिक सीमा र व्यावहारिक पक्षको ख्याल गर्नसमेत आग्रह गर्नुभएको थियो ।

संसद् अवरोध नगर्न माओवादीलाई निधिको आग्रह
नेपाली कांग्रेसका नेता विमलेन्द्र निधिले नेकपा माओवादी केन्द्रलाई संसद् अवरोध नगर्न आग्रह गर्नुभएको छ । संसद् चल्न दिने वा नदिने भन्ने कुरा माओवादीकै हातमा निर्भर रहेको जिकिर गर्दै निधिले भन्नुभयो, ‘संसद् अहिले अवरुद्ध छ । प्रतिपक्षीले अवरोध गरिरहेको छ । अब यो घडीमा आएर माओवादीकै हातमा संसद् चल्न दिने वा नदिने भन्ने रहेको छ । संसद्लाई माओवादीकै तर्फबाट अवरोध गर्ने काम गर्नुभएन भनेर म माओवादीसँग आग्रह गर्न चाहन्छु । अख्तियारले छानविन गरिरहेकै छ यो भिजिट भिसाको बारेमा । रास्वपाका नेताको जस्तो विषय होइन यो । रास्वपाको नेतालाई त छानविन गर्दै गर्दा अनुसन्धान गर्दै गर्दा बोलेकै थियो । रवि लामिछानेको घटनामा तपाईँमाथि यस्तो भनिएको छ, तपाईं किन बोल्नुहुन्न ? भन्ने तर्क तपाईँको यसमा लागू हुँदैन । तर्क नै छैन ।’