
काठमाडौं । एम्नेस्टी इन्टरनेशनल नेपालले पत्रकार दिलभूषण पाठकविरुद्ध जारी गरेको पक्राउ पुर्जीले नेपालमा अभिव्यक्ति स्वतन्त्रता र प्रेस स्वतन्त्रताको संरक्षणमाथि गम्भीर चिन्ता पैदा गरेको र देशभित्रको स्वतन्त्र आवाजहरूलाई दबाउने जोखिम बढाएको जनाएको छ । शनिबार एक विज्ञप्ति जारी गर्दै एम्नेस्टीले सरकारको ध्यानाकर्षण गरेको हो ।
यो घटनाले खोजमूलक पत्रकारितालाई निरुत्साहित गर्नका लागि राज्यसत्ताको दुरुपयोग गर्ने गम्भीर प्रयासको प्रतिनिधित्व गरेको एम्नेष्टीको ठम्याई छ । अनुसन्धानका लागि दुरुपयोग गरिँदै आएको विद्युतीय कारोबार ऐनअन्तर्गतको यो अनुसन्धानलाई रोक्नुपर्ने र केवल रिर्पाेटिङ गरेकै आधारमा तथा युट्युब च्यानलमा उठाइएका आलोचनात्मक प्रश्नहरू गरेकै कारण पाठकलाई पक्राउ गर्नबाट पछि हट्नुपर्ने एम्नेष्टीले जनाएको छ ।
एम्नेस्टी नेपालका निर्देशक निराजन थपलियाले भन्नुभयो, ‘पत्रकारहरूले कुनै प्रतिशोधको डर वा त्रास बिना कठिन प्रश्नहरू सोध्न र असहज सत्यहरूलाई उजागर गर्न सक्नुपर्छ । आलोचनात्मक रिर्पोटिङलाई दबाउनका लागि कानुनी प्रावधानको प्रयोग अभिव्यक्ति स्वतन्त्रतामाथिको प्रत्यक्ष प्रहार हो जसलाई नेपालको संविधान र अन्तर्राष्ट्रिय मानव अधिकार कानुनले प्रत्याभूत गरेको छ ।’
यसैबीच, नेपालका केही सञ्चारमाध्यमका सम्पादकहरूले प्रहरी परिचालन गरेर पत्रकार पक्राउ गर्न खोज्नु खेदजनक भएको जनाएका छन् । प्रकाशित समाचारको विषयलाई लिएर उनीहरूले काठमाडौं जिल्ला अदालतका पछिल्ला आदेशहरूप्रति पनि गम्भीर असहमति प्रकट गरेका छन् । पत्रकार दिलभूषण पाठकमाथि विद्युतीय कारोबार ऐन जस्तो फरक उद्देश्यले निर्माण भएको कानून प्रयोग गरेर पक्राउ पुर्जी जारी भएकोमा सम्पादकहरूको गम्भीर आपत्ति छ ।
अभिव्यक्ति स्वतन्त्रता र प्रेस स्वतन्त्रता संविधानद्वारा संरक्षित मौलिक हकहरू भएका, यद्यपि पत्रकारहरूले प्रकाशन वा प्रसारण गरेका हरेक सामग्रीको जवाफदेहिता उनीहरूले ब्यहोर्नुपर्छ भन्नेमा पनि आफूहरू प्रष्ट रहेको विज्ञप्तिमा उल्लेख छ ।
कसैले पनि विचार तथा अभिव्यक्ति स्वतन्त्रता अभ्यास गर्दा अप्रमाणित, अस्पष्ट सामग्री प्रस्तुत गरेमा त्यसविरुद्ध प्रेस काउन्सिल र न्यायालयमा मुद्दा दिन सकिने स्पष्ट कानूनी व्यवस्था र अभ्यास रहेको सम्पादकहरूले उल्लेख गरेका छन् ।
बिक्रीमा विद्यावारिधि ?
युवा जनशक्ति निर्यात गर्ने देश
गल्तीलाई आत्मसात गर्ने कि अझै
योगचौतारी नेपाल स्वस्थ समाज निर्माणमा
हिमालय टाइम्स र नियमित लेखनका
प्राकृतिक चिकित्सालय र योग चौतारीबीच