Govinda Aryal

काठमाडौं । सम्झौताअनुसार भारतले रासायनिक मल उपलब्ध नगराएपछि कृषि तथा पशुपंक्षी विकास मन्त्री महेन्द्र यादव भारत प्रस्थान गर्नुभएको छ ।

खाद्य स्वच्छन्दतासम्बन्धी कार्यक्रममा सहभागी हुन भारत गएका मन्त्री यादवले सो कार्यक्रम सकेलगत्तै भारतका रसायन तथा उर्बर मन्त्रीलगायत तीनजना मन्त्रीसँग छलफल गरेर फर्कने कार्यक्रम रहेको छ ।

भारतसँग जिटुजी प्रणालीबाट मल खरिद गर्ने सम्झौतापत्रमा हस्ताक्षर भइसकेको तथा कम्पनी छनौट गरिसकेको भए पनि सम्झौताअनुसार रासायनिक मल उपलब्ध हुन नसकेपछि मन्त्री यादवले भारत भ्रमणका क्रममा ताकेता गर्नुु हुने भएको हो ।

मन्त्री यादवका प्रेस सहयोगी सत्यप्रकाश यादवका अनुसार व्यापार सहजीकरण, अलैंची चिया निर्यात, हरियाणा र नोयडाबाट उपलब्ध गराउने भनिएको मुर्गाजातका भैंसी आयात गर्ने विषयमा पनि छलफल हुनेछ । मन्त्री यादव २६ जेठमा स्वदेश फर्कनु हुनेछ ।

काठमाडौं । राप्रपा अध्यक्ष राजेन्द्र लिङ्देनले आगामी आर्थिक वर्षको बजेटमा मूल्यवृद्धि नियन्त्रण गर्न र देशकै आर्थिक संकट टार्न सक्ने कार्यक्रम नभएको बताउनु भएको छ ।

प्रतिनिधिसभाको बुधबार बसेको बैठकमा आर्थिक वर्ष २०७९–०८० को राजश्व र व्ययको वार्षिक अनुमानमाथि सामान्य छलफलमा सहभागी हुँदै उहाँले बजेट मूल्यवृद्धि नियन्त्रण, देशकै आर्थिक संकट टार्नेदेखि जनताको जीवनमा सकारात्मक प्रभाव पार्ने खालको नरहेको बताउनु भयो ।

आगामी निर्वाचनलाई केन्द्रमा राखेर ल्याइएको बजेटको स्रोतसमेत खुलाउन नसकेको भन्दै उहाँले बजेटमा सञ्चालानमै नरहेको हेटौँडा उद्योगको कपडा लगाउने कार्यक्रम रहेको र सो उद्योग चलाउने विषयमा मौन रहेको बताउनु भयो ।

बजेटमा भ्रष्टाचार नियन्त्रण, सुशासनका विषयमा उल्लेख नै नभएको भन्दै उहाँले युवालाई विदेश पहलायन रोक्ने र युवालाई लागूऔषधको सिकारबाट जोगाउने कार्यक्रम पनि नरहेको बताउनु भयो । बजेट कार्यान्वयन हुनै नसक्ने भन्दै उनले बजेट कार्यान्वयनकै चरणमा अर्को सरकार आउने पनि बताउनु भयो ।

काठमाडौं । पूर्वअर्थमन्त्री तथा नेकपा(एमाले)का सांसद सुरेन्द्र प्रसाद पाण्डेले कर्मचारीको तलव १५ प्रतिशतका दरले समान रुपमा बढ्नु न्यायोचित नभएको बताउनुभएको छ । बुधबारको प्रतिनिधि सभा बैठकमा बोल्दै सांसद पाण्डेले महंगिको हिसाबमा कर्मचारीको तलव १५ प्रतिशतले वृद्धि हुने ठिकै भएपनि सबै वर्गका कर्मचारीहरुको समान रुपमा तलव वृद्धि हुनु न्यायोचित नभएको बताउनुभएको हो । उहाँले यसरी समान रुपमा तलव वृद्धि गर्नु समाजवादउन्मुख हुनु हो भन्ने प्रश्न समेत गर्नुभयो । उहाँले भन्नुभयो – ‘तलव बढायौँ १५ प्रतिशत । ठिकै होला कर्मचारीको महंगीको हिसाबले । तर बिगतमा भन्दा हामीले के कुरा ख्याल गरेनौँ भने फ्ल्याट रेटमा १५ प्रतिशत बढाउँदा तल्लो वर्गका कर्मचारीहरु र माथिल्लोले एउटै दरमा प्राप्त गर्दा यो न्यायोचित भयो त ? यो समाजवादउन्मुख भयो ? विगतमा यस ढंगले हामीले गर्ने गर्दथ्यौँ ? कहीँ पनि म त्यो देख्दिनँ । यो न्यायोचित वितरण त भएन होला । बजेटका उद्देश्य माथि नै यत्रो धेरै व्याख्या गर्दाखेरीमा पनि यो चिजप्रति कतैपनि मेरो त्यहाँ सहमती हुन सकेन । मेरो मनले मानेन ।’

सांसद पाण्डेले वृद्धभत्ता ६८ वर्षमै दिएपनि एमालेले स्याबासी पाउने बताउनुभयो । उहाँले वृद्धभत्ता एमालेको ब्राण्ड भएकाले जसले जति वर्षमा झारेर दिएपनि केही फरक नपर्ने बताउनुभयो । उहाँले वृद्धभत्ता ५ हजार पु-याएको भएपनि राम्रो हुने तर्क गर्नुभयो । उहाँले भन्नुभयो – ‘वृद्धभत्तालाई ६८ वर्ष झा-यौँ नि । वृद्धभत्ता जतिसुकै कुरा गरेपनि यो एमालेको ब्राण्ड जस्तो हुन्छ । तपाई ६८ मा झार्नुस्, ५८ मा झार्नुस् केही फरक पर्दैन । वृद्धभत्ता जे गर्नुस् त्यो एमालेकै दाबी हुन्छ । एमालेलाई नै मान्छेले स्याबास् गर्छन् । ताली ठोक्छन् । तर तपाईले आफैले पनि ५ हजार पु¥याउँछु भनेर हिजो घोषणापत्रमा बोलेको होइन र ? पाँच पु-याएको भए त अझ राम्रो हुन्थ्यो नि । किन गर्नुभएन ? त्यसमा बरु गुनासो छ ।’

उहाँले नेपाली कांग्रेसले एकलौटी शासनको सपना देखिरहेको टिप्पणी गर्नुभयो । गठबन्धनलाई सँगै जान गाह्रो भइराखेको उल्लेख गर्दै उहाँले चुनाव भएदेखि गठबन्धनका दलहरु सबै छुट्टीने थिए भन्ने कांग्रेसले चाहेको उहाँले जिकिर गर्नुभयो । उहाँले भन्नुभयो – ‘गठबन्धन सँगसँगै जानलाई गाह्रो भएको छ । कांग्रेसलाई छिटोभन्दा छिटो झुण्डिएका सबै गलगाड यहाँबाट कहिले यसको पिण्ड चुडाउने भन्ने छ । चुनाव भएदेखि यसको गलगाड छुट्थ्यो कि भन्ने छ । सतिदेवीको अंगपतन भएको जस्तो । चुनावपछि यि सबै कसले हात समातेको छ । कसले खुट्टा समातेको छ । ति सबै त्यहाँबाट छुट्टीएर जाने छन् । कांग्रेस एकलौटी शासनको बडो सपनामा बसिरहेको छ । त्यसकै लागि प्रयास गरिरहेको मैले देख्छु ।’

सांसद पाण्डेले ६० लाख परिवारलाई इन्डक्श चुल्हो दिने कुरामा अनुचित लाभ लिने स्वार्थ लुकेको बताउनुभयो । उहाँले चुनवी फण्ड उठाउनका लागि इन्डक्श चुल्हो वितरणको खेलोमेलो गरिएको हो कि भन्ने आशंका व्यक्त गर्नुभयो । उहाँले भन्नुभयो – ‘६० लाख परिवारलाई तपाईले इन्डक्शन चुल्हो बाँड्ने कुरा गर्नुभएको छ । मैले इन्टरनेटमा गएर हेर्दा ३४ सय देखि १२ हजारको इन्डक्शन चुल्होको दाम हेर्दाखेरी न्युनतम बेशमा राखेर ५ हजारमा किन्नुभयो भनेपनि ३० अर्ब रुपैयाँ पर्ने रहेछ । यो कतै चुनावमा फन्ड उठाउने खेलोमेलो त होइन यो ? तपाईसँग पुर्वाधार छैन अनि इन्डक्श चुल्हो बाड्ने कुरा गर्नुहुन्छ । पहिला एकचोटी यो सिएफएल वल्वको पनि यस्तै चर्चा भएको थियो पछि रोकियो । यसैमा खरिद गर्ने र अनुचित लाभ लिने खालको कतै कुरा त होइन ?’ उहाँले शिक्षा र स्वास्थ्यको क्षेत्रमा बजेट कटौती भएकोप्रति असन्तुष्टि व्यक्त गर्नुभयो ।

काठमाडौं । प्रतिनिधि सभा सदस्य शक्तिबहादुर बस्नेतले बजेटलाई श्रेयको दौड नबनाउन प्रतिपक्षसँग आग्रह गर्नुभएको छ । बुधवार प्रतिनिधि सभामा आगामी आर्थिक वर्ष २०७९÷०८० को बजेटमाथिको छलफलमा बोल्दै उहाँले बजेटलाई श्रेयको दौड बनाइनु नहुने बताउनु भयो । उहाँले अर्थमन्त्रीद्वारा प्रश्तुत बजेटका हरेक बुँदाको नियत के हो भनेर सोध्ने छलफलले कतै नपुगिने बताउनु भयो । सत्तारुढ दलका सांसद बस्नेतले प्रतिपक्ष दलका सांसदहरुले पपुलिष्ट बजेट भनेर चर्चा गर्नुको अर्थ नरहेको पनि स्पष्ट पार्नुभयो । उहाँले उत्पादनवृद्धि, रोजगार अभिवृद्धिसहित आत्मनिर्भर अर्थतन्त्रलाई प्राथमिकताको केन्द्रमा राखेर बजेट प्रश्तुत गरिएको बताउनु भयो ।

सांसद बस्नेतले भन्नुभयो, ‘हरेक बुँदामा यसको नियत के हो भनेर भन्नुको कुनै अर्थ छैन, यसले हामीलाई कहीँ पु¥याउँदैन । परिणाम पर्खिने धैर्यता हामी सबैले राख्नुपर्छ । किनकी हामीलाई थाहा छ विरासतमा धेरै समस्याहरु छन् र एकै वर्षमा सबै समस्या समाधान हुँदैनन् । त्यो समाधान गर्न एउटा स्पष्ट धाराणका साथ बढ्नुपर्ने दिशामा अघि बढ्नुपर्ने आजको आवश्यक्ता हो । कसले कति श्रेय लिने भन्ने कुरा त्यतातिर श्रेयको विषयमा दौडिने बजेट होइन । हामीले बजेटलाई त्यस्तो बनाइनु हुँदैन । यो विषम परिस्थितिमा सबै क्षेत्र, वर्ग, समुदायले उत्साहीत हुने गरेर नै सन्तुलित बजेट आएको छ । पपुलिष्ट बजेटको कुरा भइरहेको छ । फूलको आँखामा फूलै संसार भन्ने कुरा पनि होला । के विषयमा पपुलिष्ट ? सपना देख्ने कुरालाई पपुलिष्ट भन्ने हो भने सपना त देख्नैपर्छ । सामाजिक न्यायको कुरालाई पपुलिष्ट भनेको हो भने हाम्रो आर्थिक विकासको मोडल आर्थिक वृद्धि र सामाजिक न्याय नै हो । अझ प्रतिपक्षले यसलार्य पपुलिष्ट भनेर बढी चर्चा गर्नु त्यति उपयुक्त हुँदैन कि ? जस्तो मलाई लाग्छ । यो बजेट उत्पादनवृद्धि, रोजगार अभिवृद्धिसहित आत्मनिर्भर अर्थतन्त्रलाई प्राथमिकताको केन्द्रमा राखेर बजेट प्रश्तुत भएको छ । आर्थिक विकासको मोडल नयाँ बनाउनुपर्छ । हामीले कपीपेस्ट होइन, नयाँ मोडल बनाऔँ । आर्थिक मोडेलले सन्तुलितरुप लिएको छ । कर्णाली क्षेत्रका विकासमा क्रान्ति ल्याउने सडक विकासको कार्ययोजना छ । कर्णाली क्षेत्रमा पूर्वाधार विकासमा उल्लेख्य सुधार ल्याउनेछ यो बजेटले । नयाँ आर्थिक विकासको मोडेल हाम्रो महत्वपूर्ण कुरा हो ।’
सांसद बस्नेतले आगामी आर्थिक वर्षको बजेट आर्थिक विकासको नयाँ मोडलको रुपमा आएको पनि उल्लेख गर्नुभयो ।