काठमाडौं । अनौपचारिक क्षेत्रका श्रमिक तथा स्वरोजगार व्यक्तिहरूलाई पनि सामाजिक सुरक्षा कोषमा आबद्ध गराइने भएको छ । सामाजिक सुरक्षा कोषले योगदानमा आधारित सामाजिक सुरक्षाको दायरा विस्तार गरी स्वरोजगार र अनौपचारिक क्षेत्रका व्यक्तिहरूलाई पनि समेट्ने तयारी गरेको हो ।
उनीहरूलाई कोषमा आबद्धता गराउने प्रक्रिया औपचारिक रूपमा छिट्टै सुरु गरिने कोषका कार्यकारी निर्देशक कपिलमणि ज्ञवालीले बताउनुभयो । स्वरोजगार तथा अनौपचारिक क्षेत्रका श्रमिकलाई सामाजिक सुरक्षामा आबद्ध गराउने कार्यको बुधबार नै औपचारिक शुभारम्भ गर्ने कोषको तयारी थियो ।
तर, प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ पत्नी सीता दाहालको निधन भएपछि शुभारम्भ गर्ने कार्य तत्कालका लागि रोकिएको छ । अब छिट्टै औपचारिक कार्यक्रम सुरु गर्ने उहाँले बताउनुभयो ।
उनीहरूलाई कोषमा आबद्ध गराउन योगदानमा आधारित सामाजिक सुरक्षा योजना सञ्चालन कार्यविधि २०७९ सरकारले स्वीकृत गरेको उहाँले बताउनुभयो । सरकारले तोकेको पारिश्रमिकलाई आधार मानेर योगदान गर्ने, स्वरोजगार श्रमिकलाई पारिश्रमिकको ३१ प्रतिशत हुन आउने रकम कोषमा जम्मा गर्ने र तीन गुणासम्म जम्मा गर्नसक्ने व्यवस्था गरेको उहाँले जानकारी दिनुभयो
।
नयाँ व्यवस्थाअन्तर्गत श्रमिकलाई औषधि उपचार, स्वास्थ्य, मातृत्व सुरक्षा, दुर्घटना, अशक्तता, आश्रित परिवार सुरक्षा योजनालगायत ६० वर्षपछि बाँचुञ्जेल पेन्सनको व्यवस्था गरिएको उहाँले बताउनुभयो । अनौपचारिक क्षेत्रमा श्रमिकको लागि न्यूनतम आधारभूत पारिश्रमिक २०.३७ प्रतिशत हुन आउने गरी मासिक कोषमा जम्मा गरेपछि औपचारिक क्षेत्रका श्रमिकसरह सुविधा प्राप्त गर्ने व्यवस्था गरिएको कार्यकारी निर्देशक ज्ञवालीले बताउनुभयो । सुरुवाती अवस्थामा घरेलु श्रमिक, कृषि क्षेत्रमा काम गर्ने श्रमिक, निर्माण क्षेत्र र यातायात क्षेत्रमा काम गर्ने श्रमिकलाई कोषमा आबद्ध गराउने योजना रहेको उहाँको भनाइ छ ।
कोषले पालिकाहरूसँग सम्झौता गरेर त्योभित्र आबद्ध विभिन्न क्षेत्रमा काम गरिरहेका अनौपचारिक श्रमिकहरू र स्वरोजगारमा रहेका व्यक्तिहरूलाई पहिचानको आधार, परिचय दिने र सम्भव भएसम्म स–योगदान गरेर त्यसको व्यवस्थापन पनि पालिकास्तरबाटै गर्ने योजना रहेको बताउनुभयो । कोषले बुधबार स्याङ्जाको फिदिमखोला गाउँपालिकासँग सम्झौता गरेको उहाँले बताउनुभयो ।
२०७६ सालदेखि पालिकाअन्तर्गत कार्यरत अनौपचारिक श्रमिकलाई योगदानमा आधारित सामाजिक सुरक्षा योजनाहरू उपलब्ध गराइरहेको समेत जानकारी दिनुभयो । ललितपुरको वागमती गाउँपालिका दुग्ध उत्पादक किसानहरू सामाजिक सुरक्षामा आबद्ध हुने प्रक्रिया अघि बढेको उहाँले बताउनुभयो । कोषले सबै काम प्रविधिमैत्री बनाएको बताउनुभयो । औपचारिक क्षेत्रका श्रमिकको अनिवार्य आबद्धताअनुसार अनिवार्य कानुनी प्रक्रिया र श्रमिकलाई दिनुपर्ने सेवा सुविधा दिन कोष प्रतिबद्ध रहेको उहाँले बताउनुभयो ।
कोषमा अहिलेसम्म ६ लाख २५ हजारभन्दा बढी योगदानमा आधारित सामाजिक सुरक्षा कोषमा आबद्ध भएको उहाँले बताउनुभयो । २०७६ सालदेखि औपचारिक क्षेत्रका श्रमिकलाई सामाजिक सुरक्षा कोषमा आबद्ध गरिएको थियो । कोषमा हालसम्म योगदानबापतको ३६ अर्ब १९ करोड रकम संकलन भइसकेको कोषले जनाएको छ ।
बिक्रीमा विद्यावारिधि ?
युवा जनशक्ति निर्यात गर्ने देश
गल्तीलाई आत्मसात गर्ने कि अझै
योगचौतारी नेपाल स्वस्थ समाज निर्माणमा
हिमालय टाइम्स र नियमित लेखनका
प्राकृतिक चिकित्सालय र योग चौतारीबीच