पोखरा १९ वडाध्यक्ष पाण्डे भन्छन् : बाँदर नियन्त्रणका लागि ठूला रुख काट्नु प्राथमिक उपचार हो

काठमाडौं । पोखरा महानगरपालिका वडा नम्बर १९ का वडाध्यक्ष पुष्पेन्द्र पाण्डेले आफूले निकालेको सूचनामा कुनै नराम्रो विषय नरहेको दाबी गर्नुभएको छ ।

अध्यक्ष पाण्डेले साविक लामाचौर, पुरुन्चौर क्षेत्र बाँदर अति प्रभावित क्षेत्र घोषणा गर्दै १० दिनभित्र आ–आफ्ना घरवरपरका रुख काट्न सूचना प्रकाशित गरेको विषयमा अहिले विभिन्न टिकाटिप्पणीहरु भइरहेको छन् । आफ्नो निर्णयको सर्वत्र आलोचना भएपछि बाँदरको बारेमा नजानेकाहरुले यसरी टिकाटिप्पणी गरेको उहाँको भनाइ छ । बाँदरको समस्या आफ्नो क्षेत्रमा गम्भीर रुपमा रहेको र पकाएको खानेकुरा समेत खान नपाउने अवस्था सिर्जना भइसकेकाले यो निर्णय लिनुपरेको बताउनु भयो ।

उहाँले आफ्नो क्षेत्रका जनताले बाँदर नियन्त्रण गरिदिए आगामी १० वर्षसम्म आफूहरुलाई केही नचाहिने कुरा राखेको बताउनु भयो । उहाँले गाउँका सबै रुख काट्ने कुरा नगरेको भन्दै ठूला रुख र बाँसका झ्याङहरुको फडानी गर्न आग्रह गरेको बताउनु भयो । काटिएका रुखका स्थानमा लप्सी, काफल लगायतका बोटबिरुवा र फलफूलहरु लगाउने अभियान आफूहरुको रहेको बताउनु भयो । ठूला रुख काट्नु प्राथमिक उपाचार भएको तर रुख काट्दैमा बाँदर सबै नियन्त्रण हुनेकुरा आफूहरुले नगरेको स्पष्ट पार्नुभयो ।

उहाँले भन्नुभयो, ‘हाम्रो यहाँ बाँदर नियन्त्रण समिति बनेको थियो । बाँदरको बारेमा नजानेका मानिसहरुले भन्नु स्वभाविक नै हो । शहरकाहरुले भन्नु । वास्तविक यहाँ धेरै गम्भीर तरिकाको छ । बालीनाली भित्र्याउन त परको कुरा पकाएको भातसमेत खान पाएका छैनन् । जनता हामीलाई बाटो चाहिएन, अरु विकास चाहिएन, बाँदर नियन्त्रण गर्नुपर्छ भन्छन् । बाँदर नियन्त्रण गरे अरु १० वर्ष केही बनाउनु पर्दैन भन्ने छ । चर्को जनदबाब छ । त्यो नियन्त्रणका लागि समिति नै बनाएका छौँ । त्यो बुट्टाहरु काट्ने बारेमा चर्को रुपमा लिएको बुझेँ मैले । हाम्रो भनाइ के हो भने आफ्ना करेसाबारीका वरिपरि ठूला रुखहरु, बाँसका झ्याङहरु तिनलाई काट्ने भनेको हो । वनमा प्रशस्त खानेकुरा हुन्थे पहिला र वनमै रमाउँथे अहिले बस्ती पातलो हुँदै गयो । हिजो धान रोप्ने ठाउँमा, कोदो रोप्ने ठाउँमा वनजंगल भएको छ । त्यसकारण बाँदरहरुको त्यहीँ आएर त्यहीँ वासस्थान बनाएर स्वास्थ्यमा कमजोर भएका महिला दिदिबहिनीलाई उल्टो आक्रमण समेत गर्दछन् । वर्षेनी ७ जनासम्म मानिस पीडित छन्, आक्रमणबाट । नजिकै भुँईमा भए धपानउ त सकिन्छ भन्ने हो । ठूला रुख भनेको बाँदरको घर हो । त्यो काट्नु भनेको प्राथमिक उपचार हो । शतप्रतिशत नियन्त्रण भयो भोलिबाट बाँदर लाग्दैन भन्ने उद्देश्य होइन । काट्ने मात्रै भनिरहेका छैनौँ, लप्सी, तिजु, काफल जस्ता रुखहरु लगाउने हो । केराहरु रोप्ने हो ।’

यता पोखरा महानगरपालिकाका मेयर धनराज आचार्यले भने वडाध्यक्षले निर्णय गरेर रुख काट्ने अभियान चलाउने विषय कानून सम्मत नहुने बताउनु भयो । उहाँले रुख काट्ने सन्दर्भमा स्थानीय सरकार सञ्चालन ऐनले एउटा व्यवस्था गरेको बताउनु भयो । उहाँले आफूले वडालाई रुख काट्न रोक लगाउन पत्रचार गरिसकेको बताउनु भयो । सबै रुख काटेर बाँदर नियन्त्रण हुन्छ भन्नेकुरा नरहेको बताउनु भयो ।

उहाँले भन्नुभयो, ‘रुख काट्ने सन्दर्भमा स्थानीय सरकार सञ्चालन ऐनले एउटा व्यवस्था गरेको छ । पालिका भन्दा बाहिरको हकमा जिल्ला वन कार्यालयसँग समन्वय गरेर गर्र्नुपर्ने र पालिकाभित्रको हकमा कुन रुख कसरी काट्ने भन्ने स्पष्ट व्यवस्था गरको सन्दर्भमा वडा कार्यालयले निर्णय गरेर वा वडाध्यक्षले निर्णय गरेर रुख काट्ने अभियान चलाउने विषय कानून सम्मत हुँदैन । कतिपय कुराहरु ध्यान नपुगेर पनि हुन सक्छ । वडा अध्यक्षलाई निर्णय फिर्ता लिन भनेको छु । बाँदर नियन्त्रण गर्न केन्द्रिय र प्रदेश सरकार हामी सबै लागि रहेका छौं । त्यसको प्रविधि पत्ता लागिसकेको छैन । सबै रुख काटेर बाँदर नियन्त्रण हुन्छ भन्नेकुरा रहेन । ग्लोवल वार्मिङहरु भइरहेको बेलामा अहिले हामीले रुख कटान जस्तो विषयलाई अभिायनका रुपमा अघि बढाउनु स्वभाविक पनि हुँदैन । प्रोसेसमा पनि मिलेन । नगर्नू भनेर पत्राचार गरिसकेका छौँ र त्यसलाई मैले यो प्रोसेस अघि बढाइएको हो । सम्बन्धित वडाले त्यो स्थगित गरिसक्नुभएको छ ।’

प्रमुख आचार्यले सम्बन्धित वडाले अहिले रुख कटानी स्थगित गरिसकेको बताउनु भयो ।