तेस्रो पटक विश्वासको मत लिँदै प्रधानमन्त्री

काठमाडौं । प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ले आउँदो बुधबार संसद्‌मा विश्वासको मत लिनुहुने भएको छ । नेकपा (माओवादी केन्द्र)को शनिबार बसेको संसदीय दलको बैठकमा फागुन ३० गते प्रधानमन्त्री प्रचण्डले विश्वासको मत लिनेबारे छलफल भएको माओवादी सांसद लेखनाथ दाहालले जानकारी दिनुभयो । उहाँका अनुसार यसबारे नयाँ समीकरणको बैठकमा छलफलपछि अन्तिम निर्णय हुनेछ । ‘प्रधानमन्त्रीले विश्वासको मत लिने विषयमा बैठकमा छलफल भयो । फागुन ३० गते विश्वासको मत लिने कि भन्ने कुरा भएको छ,’ उहाँले भन्नुभयो, ‘नयाँ समीकरणको बैठक बसेपछि यसबारे अन्तिम निर्णय हुनेछ ।’ प्रधानमन्त्रीले विश्वासको मत लिनेलगायत विषयमा छलफल गर्न आज (आइतबार) गठबन्धनको बैठक बस्ने उहाँले बताउनुभयो । प्रधानमन्त्रीले विश्वासको मत लिनुअघि जनता समाजवादी पार्टी सरकारमा सामेल हुने उहाँको भनाइ छ । सम्भवतः आजै जसपा सरकारमा सामेल हुने उहाँले बताउनुभयो ।

कांग्रेसले मंगलबार सरकारलाई दिएको समर्थन फिर्ता लिएको थियो । संविधानबमोजिम सरकारमा सहभागी भएको दलले समर्थन फिर्ता लिएको ३० दिनभित्र प्रधानमन्त्रीले विश्वासको मत लिनुपर्ने प्रावधान छ । यसअनुसार उहाँले चैत २३ गतेभित्र विश्वासको मत लिनुपर्ने छ । संविधानअनुसार दुई वर्षसम्म अविश्वासको प्रस्ताव राख्न नपाइने भए पनि प्रधानमन्त्रीलाई समर्थन गरेको दलले समर्थन फिर्ता लिएमा विश्वासको मत लिनुपर्ने संवैधानिक व्यवस्था छ ।

एमालेको समर्थनमा २०७९ मा १० पुसमा प्रचण्ड तेस्रो पटक प्रधानमन्त्री बन्नुभएको थियो । यही कार्यकालमा उहाँले विश्वासको मत लिन लागेको यो तेस्रो पटक हो । चुनावमा कांग्रेससँग गठबन्धन बनाएर पनि एमालेलगायत दलहरूको समर्थनमा प्रचण्ड प्रधानमन्त्री बन्नुभएको थियो । प्रचण्डले २६ पुसमा ९८ प्रतिशत बढी सांसदको समर्थन पाउनुभएको थियो । कांग्रेसले पनि विश्वासको मत दिएको थियो । पहिलो पटक कांग्रेससहित २६८ सांसदको समर्थन पाउँदा दोस्रो पटक चैत ६ मा भने प्रधानमन्त्री प्रचण्डले १७२ सांसदको समर्थन पाउनुभएको थियो । राष्ट्रपति कांग्रेसको भागमा परेपछि एमाले सरकारबाट बाहिरिएको थियो । अहिले फेरि एमालेले उहाँलाई विश्वासको मत दिँदै छ ।

मतदानमा अनिवार्य उपस्थिति हुन हृवीप जारी
माओवादी केन्द्रले प्रधानमन्त्री प्रचण्डले विश्वासको मत लिँदा सबै सांसदहरूलाई उपस्थित हुन हृवीप जारी गरेको छ । शनिबार बसेको संसदीय दलको बैठकले प्रधानमन्त्रीले विश्वासको मत लिँदा अनिवार्य उपस्थित हुन हृवीप गरेको संसदीय दलका प्रमुख सचेतक हितराज पाण्डेले जानकारी दिनुभयो । उहाँका अनुसार माओवादीले राष्ट्रियसभा अध्यक्षको मतदानमा उपस्थिति हुन हृवीप जारी गरेको छ । ‘विश्वासको मत लिने बेलामा प्रतिनिधि सभाका सदस्यलाई उपस्थिति हुन हृवीप वा निर्देशन जारी भएको छ,’ पाण्डेले भन्नुभयो, ‘अध्यक्ष/उपाध्यक्षको निर्वाचनमा पनि सोहीअनुसार उपस्थित हुन हृवीप जारी गरिएको छ ।’

संसद्‌मा सहज अंकगणित
फागुन २१ गते बनेको नयाँ समीकरणअनुसार प्रधानमन्त्रीलाई एमालेका ७६, माओवादीका ३२, रास्वपाका २१, जसपाका १२ र एकीकृत समाजवादीका १० सांसदको समर्थन छ । २७५ सदस्यीय प्रतिनिधि सभामा बहुमतका लागि १३८ सांसदको समर्थन भए पुग्छ । हालसम्म प्रधानमन्त्रीलाई पाँच दलको १५२ सांसदको समर्थन जुट्ने देखिएको छ । संसद्मा अहिले कांग्रेसको ८७, राप्रपाको १४, जनमतको ६, लोसपा र नागरिक उन्मुक्ति पार्टीको चार÷चार गर्दा ११५ मत गठबन्धन बाहिर छ । कांग्रेसले पनि अर्को विपक्षी मोर्चा खडा गर्ने गरी दलहरूबीच संवाद अगाडि बढाएको छ । यति मात्रै होइन, माओवादीले अप्रत्याशित धोका दिएको भन्दै एमालेलाई प्रधानमन्त्री प्रस्ताव गरेर जानुपर्ने बहससमेत कांग्रेसमा सुरु भइसकेको छ ।

आजसम्म राष्ट्रियसभा अध्यक्षको उम्मेदवार टुंगो लगाउने
नेकपा माओवादी केन्द्रले आजसम्म राष्ट्रियसभा अध्यक्षको उम्मेदवार टुंगो लगाउने बताएको छ । शनिबार बसेको माओवादी संसदीय दलको बैठकमा अध्यक्ष तथा संसदीय दलका नेता प्रचण्डले आइतबार (आज)सम्म उम्मेदवार टुंगो लगाउने बताएको प्रमुख सचेतक पाण्डेले जानकारी दिनुभयो । ‘सम्माननीय प्रधानमन्त्रीज्यूले उम्मेदवारबारे आजसम्म निर्णय हुन्छ भन्नुभएको छ’, बैठकपछि पाण्डेले भन्नुभयो । एमाले, माओवादी, राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी र जनता सामाजवादी पार्टीबीच राष्ट्रियसभा अध्यक्ष माओवादी केन्द्र र उपाध्यक्ष नेकपा एमालेले लिने सहमति भएको थियो । माओवादी केन्द्रमा अध्यक्ष पदका लागि मुख्य तीनजना आकांक्षी देखिएका छन् । माओवादीमा हाल उपाध्यक्ष रहनुभएकी उर्मिला अर्याल, सांसद झक्कु सुवेदी र नारायण दाहाल अध्यक्षको दाबेदार हुनुहुन्छ ।

कांग्रेसले सहयोग नगरेपछि गठबन्धन फेर्नुपर्‍यो : प्रधानमन्त्री
प्रधानमन्त्री प्रचण्डले सरकार सञ्चालनमा आवश्यक सहयोग नगरेका कारण गठबन्धन तोडेर नयाँ समीकरण बनाउनुपरेको बताउनुभएको छ । आइतबार बसेको माओवादी संसदीय दलको बैठकमा प्रधानमन्त्री प्रचण्डले कांग्रेससँगको सहकार्यमा जनमुखी काम गर्न नसकिएकाले गठबन्धन फेर्नुपरेको बताउनुभएको हो । माओवादी सांसद लेखनाथ दाहालका अनुसार बैठकमा उहाँले अब जनहितका काम गर्न कांग्रेस तयार नभएको गुनासो गर्नुभएको थियो । ‘बैठकमा प्रधानमन्त्रीज्यूले नयाँ समीकरण बनाउनु पर्नाको कारणबारे ब्रिफिङ गर्नुभयो । मूलतः सरकार सञ्चालनमा कांग्रेसले आवश्यक सहयोग नगर्दा नयाँ समीकरण बनाउनुपरेको उहाँले बताउनुभयो,’ बैठकपछि सांसद दाहालले भन्नुभयो, ‘जनमु्खी बजेट ल्याउन गठबन्धन तोड्न बाध्य भयौँ ।’

एमाले सिध्याउने गठबन्धन टुट्यो : पोखरेल
नेकपा एमालेका वरिष्ठ उपाध्यक्ष ईश्वर पोखरेलले नयाँ सत्ता समीकरणले पार्टी सिध्याउने अभियान टुटेको दाबी गर्नुभएको छ । शनिबार पार्टीको काठमाडौं महानगरपालिका-५ को १२औँ अधिवेशनमा बोल्दै उहाँले देशभित्र र बाहिरका केही शक्तिहरूले एमाले सिध्याउने प्रयोजनका लागि बनाएको कांग्रेस नेतृत्वको गठबन्धन टुटाएर नयाँ समीकरण बनाउन आफूहरू सफल भएको बताउनुभयो । नयाँ सत्ता समीकरणलाई पनि मिसन-२०८४ पूरा गर्न सहयोगीको रूपमा प्रयोग गर्ने योजनासमेत सार्वजनिक गर्नुभएको थियो । वरिष्ठ उपाध्यक्ष पोखरेलले २०८४ सालको निर्वाचनमा पार्टीलाई एक्लै बहुमतमा पुर्‍याउने लक्ष्यसहित अघि बढाएको मिसन ८४ जारी रहने बताउनुभयो । नयाँ सत्ता समीकरणमार्फत मुलुकको बेथितितर्फ गइरहेको राजनीतिलाई सही दिशामा ल्याउन सक्दो कोसिस गर्ने प्रतिबद्धतासमेत उहाँले व्यक्त गर्नुभयो ।

यो सरकारलाई दायाँबायाँ गर्ने छुट छैन : खनाल
नेकपा (एकीकृत समाजवादी)का सम्मानित नेता झलनाथ खनालले नयाँ सत्ता समीकरण सकारात्मक परिवर्तन भएको बताउनुभएको छ । शनिबार नयाँ सरकारलाई बधाई दिँदै खनालले नयाँ समीकरणलाई समकालीन राजनीतिक परिस्थितिमा आएको महत्वपूर्ण सकारात्मक परिवर्तनको संज्ञा दिनुभएको हो । यो सरकार बन्दा आज आमजनतामा नयाँ आशाको सञ्चार भएको उहाँको भनाइ छ । ‘वामपन्थी एकताको माग प्रतिदिन बढिरहेको थियो । मुलुकको राजनीतिक कोर्स बदल्नुपर्छ भन्ने माग प्रबल बनिरहेको थियो । त्यही जनचाहना र मुलुकको आवश्यकतालाई प्रतिविम्बित गर्दै यो वाम लोकतान्त्रिक शक्तिहरूको नँया सरकार बनेको छ,’ उहाँले जारी गर्नुभएको विज्ञप्तिमा भनिएको छ, ‘यो सरकार बन्दा आज आमजनतामा नयाँ आशाको सञ्चार भएको छ । मुलुकका वामपन्थी, देशभक्त, लोकतान्त्रिक, प्रगतिशील र समाजवादी शक्तिहरू समेत यो सरकारप्रति सकारात्मक देखिएका छन् ।’ जटिल अवस्थामा अहिलेको सरकार बनेको भन्दै खनालले यसलाई दायाँबायाँ गर्ने कुनै छुट नरहेको बताउनुभएको छ । यद्यपि, सरकार बनेकै दिनदेखि यसलाई असफल पार्न दक्षिणपन्थी शक्तिहरू विभिन्न प्रकारका चलखेल र षड्यन्त्रमा लागिसकेको उहाँको दाबी छ । ‘हाम्रो देशको रणनीतिक महत्वका कारणले भूराजनीतिक शक्तिहरूको चासो प्रतिदिन बढिरहेको छ । यद्यपि, यो सरकार बनेकै दिनदेखि यसलाई असफल पार्न दक्षिणपन्थी शक्तिहरू विभिन्न प्रकारका चलखेल र षड्यन्त्रमा लागिसकेका छन्,’ उहाँले भन्नुभएको छ । चुनौतीहरूले वर्तमान गठबन्धनलाई अझ घनिष्ठ रूपले एकताबद्ध हुन र अग्रगमनकारी नीति लिएर अघि बढ्न थप मद्दत गर्ने उहाँको भनाइ छ । ‘कतिपय पार्टीहरूभित्रै पनि षड्यन्त्रका तानाबाना बुनिँदै छन् । यी चुनौतीहरूले वर्तमान गठबन्धनलाई अझ घनिष्ठ रूपले एकताबद्ध हुन र अग्रगमनकारी नीति लिएर अघि बढ्न थप मद्दत पनि गर्नेछ,’ विज्ञप्तिमा भनिएको छ । विगतको गठबन्धन सरकारले अघि सारेका नीति, कार्यक्रम र बजेटले जनता र राष्ट्रको कुनै पनि आधारभूत समस्याहरूलाई सम्बोधन गर्न नसकेको खनालको भनाइ छ । ‘देशको राजनीति, अर्थतन्त्र, सामाजिक तथा सांस्कृतिक स्थिति र राष्ट्रियता सबै क्षेत्र झन्झन् संकटग्रस्त बन्दै गइरहेको थियो । बेरोजगारी र भ्रष्टाचार झन् व्यापक बन्दै गएको थियो र देशका युवाहरू बाहिर जाने क्रम झनझन तीव्र बनिरहेको थियो,’ उहाँले भन्नुभएको छ, ‘त्यसले गर्दा वामपन्थी एकताको माग दिन प्रतिदिन बढिरहेको थियो र मुलुकको राजनीतिक कोर्स बदल्नुपर्छ भन्ने माग प्रबल बनिरहेको थियो ।’