राजस्व छली गर्ने गाडी कम्पनीमा छापा

काठमाडौं । राजस्व अनुसन्धान विभागले नेपालस्थित बिवाइडी गाडीको आधिकारिक बिक्रेता साइमेक्स इंक कम्पनीमा छापा मारेको छ । कम्पनीले विद्युतीय गाडीको मोटर क्षमता (पिक पावर) किलोवाट छली गरेको भेटिएपछि कम्पनीले आयात गर्दा पेश गरेको डकुमेन्ट माग गरिएको विभागका महानिर्देशक चक्रबहादुर बुढाले हिमालय टाइम्सलाई बताउनुभयो । सरकारले इभी गाडी आयातमा किलोवाटअनुसार राजस्व असुल गर्ने नीति लिएको छ । सोही नीति छिद्रको फाइदा उठाउँदै अधिकांश इभी आयातकर्ताले किलोवाट छली गरी गाडी भित्र्याइरहेकोतथ्य बाहिरिएपछि भन्सार विभागले छुट राजस्व तत्काल असुल गर्न परिपत्र गरिसकेको छ । विभागले जेठ ४ गते परिपत्र गर्दै छुट राजस्व असुल गर्न सबै कार्यालयलाई परिपत्र गरेको हो । आधिकारिक बिक्रेताले उत्पादन गरेको मोडल, सबै स्पेसिफिकेसन सबै एकै हुने तर किलोवाटमात्रै फरक भएको पाइएपछि राजस्व अनुसन्धान विभागले अनुसन्धान अघि बढाएको जनाएको छ ।

कम्पनीले विद्युतीय गाडीको मोटर क्षमता (पिक पावर) किलोवाट छली गरेको भेटिएपछि विभागले कम्पनीसँग आवश्यक कागजात माग गरेको छ ।

भन्सार विभागका अनुसार सय किलोवाटभन्दा माथिका इभी गाडी ९९ किलोवाट लेखाएर भन्सार जाँचपास भइरहेका थिए । इभीको भन्सार जाँचपासमा किलोवाट छलीमार्फत् अर्बौं राजस्व चुहावट भएको निष्कर्ष निकाल्दै विभागले थप महसुल असुल गर्न र भविष्यमा जाँचपास गर्दा उच्च सतर्कतासाथ जाँचपास गर्न मातहत सबै कार्यालयलाई पत्राचार गरेको छ । विभागको सर्कुलरमा विद्युतीय गाडी जाँचपास गर्दा मोटरको पिक पावर क्षमताका सम्बन्धमा उत्पादक कम्पनीको आधिकारिक वेबसाइटमा उल्लिखित मोटरको क्षमता/पिक पावरसमेतका कागजात अनिवार्यरूपमा जाँच गरी यकिन भई कारोबार मूल्य कायम गरी जाँचपास गर्न भनिएको छ । इभी गाडीमा किलोवाट छलीबाट पाँच अर्ब राजस्व चुहावट भएको विभागको प्रारम्भिक अनुमान छ । भन्सार विभागले जेठ ४ गते भन्सार जाँचपास परीक्षण कार्यालय, तातोपानी भन्सार कार्यालय, सिन्धुपाल्चोक, रसुवा भन्सार कार्यालय रसुवालगायत सम्पूर्ण भन्सार कार्यालयलाई पत्राचार गरेको थियो । भन्सार जाँचपास परीक्षण कार्यालयको चलानी नम्बर ३३७ मिति २०८१ वैशाख ५ गते तातोपानी भन्सार कार्यालयको चलानी नम्बर ६६३ मिति २०८१ वैशाख २४ गते तथा रसुवा भन्सार कार्यालयको चलानी नम्बर १००६, २०८० चैत ९ को पत्रका सन्दर्भमा विभागले परिपत्र गरेको हो ।

विभागको उक्त पत्रसँगै यसअघि आयातकर्ताले किलोवाट छली गरेर ल्याएका हजारौं इभी गाडीको पुनः मोटर पिकपावर परीक्षण गरी थप अनिवार्य भन्सार महसुल तिर्नुपर्नेछ । अर्थ मन्त्रालयले बजेटपछि जेठ १६ गते आयोजना गरेको पत्रकार सम्मेलनमा राजस्व सचिव डा. रामप्रसाद घिमिरेले इभी गाडी आयातमा विचलन भएको तथ्य स्वीकार गर्नुभएको थियो । किलोवाट छली गरी गाडी भित्र्याउनेमा एमएडब्लु वृद्धिको चागंनको डिपल, शारदा ग्रुपले भिœयाएको ओमोडा, साइमेक्स इंकले भित्र्याएको बिवाइडीलगायत रहेको भन्सार विभागले जनाएको छ ।

चीनबाट आयात हुने बिवाइडी, चांगन, ओमोडालगायत विद्युतीय सवारीसाधन चीनभन्दा कम मोटर क्षमताका छन् । अर्थात् बिवाइडीको एट्टो थ्री चीनमा १५० किलोवाट पिक पावर (मोटरको अधिकतम् क्षमता)मा उपलब्ध छ भने नेपाल आउने एट्टो थ्रीको पिकपावर ९९ किलोवाटमात्र छ । कम्पनीले ९९ किलोवाटअनुसारकै कर तिर्ने गर्छ । त्यसैगरी चांगनको दिपाल एल ७ र एल ७ नेपालमा ९९ किलोवाट अधिकतम् मोटर क्षमतामा उपलब्ध छन् । कम्पनीले एल ७ र एस ७ क्रमशः १८५ र १७५ किलोवाट क्षमताको उत्पादन गर्छ । नेपाल आउने ओमोडाको ई ५ को मोटर क्षमता पनि ९९ किलोवाट रहेको छ भने अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा ई ५ १५० किलोवाट क्षमतामा उपलब्ध छ ।

नेपाली व्यवसायीहरू भने मोटर क्षमतासहित स्पेसिफिकेसन नै तोकेर चिनियाँ कम्पनीले कार उत्पादन गरिदिने दाबी गर्दै आएका छन् ।
भन्सार विभागले आर्थिक ऐन, २०८० बमोजिमको महसुल असुल गरी यसअघि महसुल छुट भएको भए सो समेत असुल गरी उच्च सतर्कतासाथ जाँचपास गर्न निर्देशन दिएको छ । भन्सार ऐन र भन्सार जाँचपास परीक्षण कार्यविधि २०७८ अनुसार भन्सार जाँचपासपछि पनि परीक्षण हुनसक्छ । जुन कार्यका लागि भन्सार जाँचपास परीक्षण कार्यालय स्थापना भएको छ । यसअघि वस्तु आयात भएको चार वर्षसम्म जाँचपासपछिको परीक्षण (पोस्ट क्लियरेन्स अडिट अर्थात् पिसिए) गर्न पाउने व्यवस्था रहेकामा अहिले उक्त अवधि घटाएर दुर्ई वर्ष बनाइएको छ ।