भारतीय र नेपाली मैदा उद्योगीबीच सहकार्य हुने

काठमाडौं । रोलर मिल एसोसिएसन अफ इण्डियाले ३ र ४ मार्चमा गोवा शहरमा आयोजना गरेको ‘द फ्युचर अफ मिलिङ भिजन २०३० एण्ड वियोण्ड’ सम्मेलनमा नेपाल मैदा उद्योग संघले प्रतिनिधिमूलक सहभागिता जनाएको छ । रोलर मिल एसोसिएसन अफ इण्डियाले हरेक पाँच वर्षमा एकपटक यस्तो सम्मेलन आयोजना गर्ने गरेको छ । संघका अनुसार कार्यक्रममा भारतका छ सयभन्दा धेरै मैदा आँटा कम्पनीहरू तथा अन्य विभिन्न मुलुकका मिलिङ कम्पनी र खाद्यान्न उत्पादन, खाद्य सुरक्षा, खाद्य व्यवस्थापन एवं खाद्य प्रशोधन प्रविधिसँग सम्बन्धित कम्पनी र विशेषज्ञको सहभागिता थियो ।

संघका अनुसार नेपाल र भारतका मैदा मिल कम्पनीबीच प्रविधि आदानप्रदान, प्राविधिक तालिम कार्यक्रममार्फत् प्राविधिक जनशक्ति उत्पादन, खाद्य सुरक्षालगायतका विषयमा मिलेर अघि बढ्ने सहमति भएको छ ।

कार्यक्रममा नेपाल मैदा उद्योग संघका अध्यक्ष कुमुद दुगडको नेतृत्वमा नेपालका १६ मैदा मिल कम्पनीले सहभागिता जनाएका थिए । तीनदिने सम्मेलनमा मैदा मिलको भविष्य, गहुँ उत्पादन, खाद्य सुरक्षा, नयाँ प्रविधि र विभिन्न चुनौतीलगायतका विषयमा बृहत् छलफल भएको थियो । गहुँलगायत अन्य विभिन्न बालीको निरीक्षण एवं उत्पादन वृद्धि गर्न स्याटलाइटबाट वास्तविक उत्पादनको क्षेत्रफल र अवस्था निरीक्षण गर्ने, उत्पादनको भविष्यवाणी गर्ने गरिएको विज्ञहरूले बताएका थिए । जसका कारण वास्तविक कृषि उत्पादन वृद्धि गर्न योजनाबद्ध तरिकाले काम गर्न र उत्पादन बढाउन सहयोग पुगेको बताएका थिए । लामो समयका लागि खाद्य भण्डारण गर्दा अपनाउनुपर्ने प्रक्रिया र सोही क्रममा उपयोग हुने प्रविधिका विषयमा विभिन्न कम्पनीका प्रतिनिधि र खाद्य भण्डारण विशेषज्ञहरूले प्रकाश पारेका थिए । गहुँको बजारीकरण, भण्डारण, निरीक्षण र प्रशोधनसम्बन्धी प्राविधिक कम्पनीहरूको मेसिन तथा इक्विपमेन्ट प्रदर्शनीमार्फत् नयाँ प्रविधिबारेमा विस्तारमा जानकारी प्राप्त भएको संघले जनाएको छ ।

संघका अनुसार कार्यक्रममा नेपाल र भारतका मैदा मिल कम्पनीबीचमा प्रविधि आदानप्रदान, प्राविधिक तालिम कार्यक्रममार्फत् प्राविधिक जनशक्ति उत्पादन, खाद्य सुरक्षालगायतका विषयमा मिलेर अघि बढ्ने सहमति भएको छ । कार्यक्रममा सहभागी नेपाली प्रतिनिधिहरूले कार्यक्रम निकै उत्साहजनक र ज्ञानवद्र्धक रहेको भन्दै कार्यक्रमबाट प्राप्त ज्ञानले नेपालमा गहुँ उत्पादन, भण्डारण, निरीक्षण, प्रशोधन, गहुँजन्य गुणस्तर वस्तुको उत्पादन र बजारीकरणमा ठूलो सहयोग पुग्ने बताएका छन् । हाल नेपालमा एक तिहाइ जनसंख्या बाहिर रहेको र मुख्य आहारका रूपमा चामलको खपत धेरै छ । जसलाई आधार मान्दा गहुँको औद्योगिक र घरेलु खपत जम्मा १२ लाख टन आँकलन गरिएको छ । जसमध्ये नेपालमा चार लाख टन गहुँ अभाव देखिन्छ जुन भारतलगायत अन्य मुलुकबाट परिपूर्ति गर्नुपर्ने अवस्था रहेको संघका महासचिव राधेश्याम अग्रवालले बताउनुभएको छ । उहाँका अनुसार नेपालले मुख्यतया गहुँको आयात भारतबाट गर्दै आएको भए पनि भारतले विगत निरन्तर चार वर्षदेखि गहुँको नेपाल निर्यातमा प्रतिबन्ध लगाएको छ ।

यस वर्ष भारतले नेपाललाई नेसनल कोपरेटिभ एक्सपोर्ट लिमिटेड(एनसिइएल)मार्फत् दुर्ई लाख टन गहुँ निर्यात गर्ने निर्णय गरेको छ । सोहीक्रममा संघको प्रतिनिधिमण्डलले दिल्लीमा रहेको भारत सरकार भारतीय कम्पनी एनसिइएलका प्रबन्ध निर्देशक अनुपम कौशिकलगायतको टिमसँग ५ मार्चमा भेट गरी सहजरूपमा गहुँ आयात गर्ने सम्बन्धमा विस्तृत छलफल गरेको थियो । विगतमा चामल, चिनीलगायत अन्य आयातमा कठिनाइ देखिएको थियो । उक्त बैठकमा अब हुने गहुँ आयातका क्रममा विभिन्न विषयमा नेपाल मैदा उद्योग संघ र एनसिइएलबीचमा गहन छलफल गरी समस्या समाधान गर्दै दुवै पक्षलाई सहज र विश्वासको वातावरण बनाएर काम गर्ने सहमति भएको थियो ।

संघका अध्यक्ष कुमुद दुगडले नेपालमा गहुँको उत्पादन वृद्धि गर्न, गहुँको भण्डारण व्यवस्थित गर्न, खाद्य सुरक्षा कायम राख्दै गहुँजन्य आँटा, मैदा, सुजी, चोकरलगायतका वस्तुको गुणस्तरीय उत्पादन गर्न सधैं सरकारका विभिन्न निकाय र सरोकारवाला निकायसँग सहकार्य गरी अगाडि बढ्न संघ तयार रहेको पनि बताउनुभएको छ । नेपालमा गहुँको वास्तविक उत्पादन स्याटलाइटलगायत विभिन्न प्रविधि र वास्तविक मौज्दात तथ्यांकमार्फत् पुनः गणना गरी वास्तविक तथ्यांक सार्वजनिक गर्न पनि संघले आग्रह गरेको छ । सम्मेलनमा भारत सरकारले फ्लोर मिलमा कार्यरत प्राविधिकलाई नयाँ प्रविधिमूलक उत्पादनका लागि लखनउमा प्राविधिक तालिम केन्द्र सञ्चालनमा ल्याउने, भारत सरकारले गहुँ बोर्ड गठन गर्ने तथा नेपालका उद्योगी व्यवसायी र प्राविधिकलाई नयाँ प्रविधिको जानकारी गराउन नियमितरूपमा तालिमको अवसर प्रदान गर्ने घोषणासमेत भएको संघले जनाएको छ ।

फेडरेसन अफ रोलर्स फ्लोर मिल इण्डियाद्वारा आयोजित ‘द फ्युचर अफ मिलिङ, भिजन २०३० एण्ड वियोण्ड’ विषयक सम्मेलनमा नेपालतर्फबाट प्रतिनिधित्व गर्नुहुने संघका अध्यक्ष कुमुद दुगडलाई सम्मान गरिएको थियो । भारतीय लोकसभाका सांसद प्रवीण खण्डेलवालसहित फेडरेसन अफ रोलर्स फ्लोर मिल इण्डियाका केन्द्रीय अध्यक्षको उपस्थितिमा सम्मान गरिएको हो । नेपाल मैदा उद्योग संघको पहिलोपटक यति ठूलो समारोहमा सहभागिता हुनु र नेपालकै तर्फबाट सम्मानित हुनु नेपाली मैदा उद्यमीको मात्र नभई नेपालको समेत शिर उच्च भएको संघले जनाएको छ ।