तत्कालीन सिआइबी प्रमुख बज्राचार्यसहित चार जनालाई कारबाही गर्न उपसमिति गठन

काठमाडौं । सुन तस्करी प्रकरणमा त्रुटिपूर्ण अनुसन्धान गर्ने प्रहरीका उच्च अधिकारीलाई कारबाही गर्न गृह मन्त्रालयले सहसचिवको नेतृत्वमा समिति गठन गरेको छ । नेपाल प्रहरीको केन्द्रीय अनुसन्धान ब्युरो (सिआइबी) का तत्कालीन प्रमुख किरण बज्राचार्यसहित चारजना प्रहरी अधिकृतलाई विभागीय कारबाही गर्ने विषयमा गृह मन्त्रालयले उपसमिति गठन गरेको हो । सुन तस्करी प्रकरणबारे छानबिन गर्न गठित उच्च स्तरीय छानविन आयोगको कारबाही सिफारिसमा परेका केन्द्रीय अनुसन्धान ब्युरो (सिआइबी)का तत्कालीन प्रहरी अतिरिक्त महानिरीक्षक (एआइजी) किरण बज्राचार्यसहित एसपी सञ्जयसिंह थापा र डिएसपीद्वय रुगम कुँवर र दुर्गा दाहालमाथि थप छानविन र कारबाहीका लागि अर्को समितिले बनाइएको गृह मन्त्रालयले जनाएको छ ।

गृह मन्त्रालयका प्रवक्ता नारायणप्रसाद भट्टराईका अनुसार कानुन महाशाखाका सहसचिव भरतमणि रिजालको नेतृत्वमा तीन सदस्यीय समिति बनाइएको हो । समितिमा रिजालसँगै नेपाल प्रहरीका डिआइजी भीमप्रसाद ढकाल र गृह मन्त्रालयकै प्रहरी प्रशासन शाखाका उपसचिव रामबहादुर शाही छन् । रिजाल नेतृत्वको समितिले उच्चस्तरीय सुन तस्करी जाँचबुझ आयोगले दिएको प्रतिवेदन अध्ययन गरेर कसलाई के कारबाही गर्ने भन्ने सिफारिस गर्ने जानकारी दिँदै प्रवक्ता भट्टराईले भन्नुभयो, ‘आयोगले चार प्रहरीलाई विभागीय कारबाही गर्नुपर्ने भन्ने सिफारिस गरेको छ । तर, कसलाई कस्तो कारबाही गरिनुपर्ने हो,कसको भूमिका के थियो ? भन्नेबारे रिजाल नेतृत्वको समितिले अध्ययन गर्नेछ ।’

समिति गठनको सम्बन्धमा थप प्रष्ट पार्दै गृह प्रवक्ता भट्टराईले भन्नुभयो,‘आयोगले निजामती कर्मचारी र प्रहरी कर्मचारीको हकमा विभागीय कारबाही, निगरानीमा राख्नू, कसैलाई पुरस्कृत गर्नू भन्ने खालका कुराहरू छन् । त्यसलाई कार्यान्वयन गर्नका लागि यो समिति बनाइएको हो । विभागीय कारबाहीमा पनि कस्तो खालको कारबाही गर्ने हो यो समितिले बताउनेछ ।’

१ चैतमा गृह एवं उपप्रधानमन्त्री रवि लामिछानेलाई पूर्व-न्यायाधीश डिल्लीराज आचार्य अध्यक्ष रहेको आयोगले प्रतिवेदन बुझाएको थियो । ४८५ पृष्ठ लामो प्रतिवेदनमा सिआइबीका चार प्रहरी अधिकृतलाई विभागीय कारबाहीका लागि सिफारिस गर्नुका साथै अनुसन्धानमा खटिएका सबै प्रहरीहरूको सरुवा गर्नुपर्ने उल्लेख गरेको थियो । जसअनुसार विभागीय कारबाहीका लागि सिफारिस भएका चारै जनालाई जिम्मेवारीबाट हटाएर प्रहरी प्रधान कार्यालयमा सरुवासमेत गरिएको छ । उनीहरूले सुन तस्करीका मुख्य अभियुक्त अछामको जीवन चलाउनले बयान गराएर पनि भगाएको आरोप आयोगले लगाएको छ । सिआइबीमै गएर बयान दिएका व्यक्ति चलाउनेलाई भगाएकोदेखि कृष्णबहादुर महरालाई समेत उन्मुक्ति दिएर गम्भीर गल्ती गरेको आयोगले औँल्याएको थियो ।

गत २ साउनमा त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलको भन्सार पास भएर बाहिरिँदै गरेको ६० किलोभन्दा बढी सुन र विद्युतीय चुरोट (भेप) मार्फत भएको नौ किलो सुन तस्करी प्रकरण अनुसन्धानका लागि छुट्टै स्वतन्त्र आयोग बनाउने माग राख्दै संसद् अवरुद्ध भएपछि सरकार आयोग गठनका लागि तयार भएको थियो । दलीय सहमतिका आधारमा सरकारले १४ असोजमा आचार्यको अध्यक्षतामा सुनको अवैध पैठारी (तस्करी) सम्बन्धी चार सदस्यीय जाँचबुझ आयोग गठन गरेको थियो । समितिमा नेपाल प्रहरीका पूर्वअतिरिक्त महानिरीक्षक (एआइजी) सहकुलबहादुर थापा,अर्थ मन्त्रालयका पूर्वसहसचिव किशोरजंग कार्की र गृह मन्त्रालयका पूर्वसहसचिव प्रेमराज जोशी सदस्य थिए ।

गृहका सूचना अधिकारी एवं उपसचिव एकदेव अधिकारीका अनुसार आइतबार गृहका कानुन महाशाखाका सहसचिव भरतमणि रिजालको संयोजकत्वमा तीन सदस्उपसमिति गठन भएको जानकारी दिँदै भन्नुभयो, ‘आयोगले सिफारिस गरेको विभागीय कारबाहीमा ती चार प्रहरी अधिकृतमध्ये क-कसलाई कुन किसिमको विभागीय कारबाही गर्ने भन्ने सिफारिस गर्न उक्त उपसमिति गठन भएको हो । आयोग कार्यान्वयन गर्ने सरकारको निर्णयपछि उक्त प्रशासनिक कार्यका लागि उपसमिति गठन भएको हो ।’

सुनको अवैध पैठारी (तस्करी) नियन्त्रणसम्बन्धी जाँचबुझ आयोग २०८० ले गरेको छानविन प्रतिवेदनले निजामती कर्मचारी र प्रहरी कर्मचारीलाई कारबाही गर्न सिफारिस गरेसँगै त्यसलाई कार्यान्वयन गर्नका लागि गृहले समिति बनाएको हो । जाँचबुझ आयोगले चैत १ गते उपप्रधान एवं गृहमन्त्री रवि लामिछानेलाई छानविन प्रतिवेदन बुझाएको थियो । उक्त प्रतिवेदनले अनुसन्धान सिआइबीको कमजोरीसमेत देखाएको छ । विमानस्थल भन्सार कार्यालय बाहिरबाट बरामद भएको झण्डै ६१ केजी सुन र विद्युतीय चुरोट (भेप) मार्फत भित्रिएको सुन तस्करी सम्बन्धमा छानविन आयोगले दोषी ठहर भएकाहरू प्रहरीको उच्च निगरानीमा परेका छन् । सुनको अवैध पैठारी (तस्करी) नियन्त्रणसम्बन्धी जाँचबुझ आयोगले नेपाल प्रहरीका पूर्वआइजिपी धीरज प्रताप सिंहलाई कारबाही गर्न सिफारिस गरेको छ । सुन तस्करी प्रकरणमा पूर्वआइजिपी सिंहको संलग्नता रहेको पुष्टि गर्दै आयोगले कारबाही गर्न सिफारिस गरेको हो । सुन तस्करीको आरोपमा गत साउन १४ गते पक्राउ परेका दावा छिरिङसँग निकट सम्बन्धमा देखिएपछि सिंह अनुसन्धानको घेरामा परेको बताइएको छ ।