
काठमाडौं । ‘नेपाली रेडियो नेटवर्क’ ले ‘कृत्रिम बुद्धिमता (आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्स(एआई)’ नीति जारी गरेको छ । ‘विश्व रेडियो दिवस’ को अवसरमा बिहीबार एक कार्यक्रमको आयोजनाबीच उक्त नीति जारी गरिएको हो ।
एआईको सही, जिम्मेवार र विश्वसनीय प्रयोग गरी रेडियो सामग्री उत्पादनदेखि प्रसारणसम्मका कार्य गर्ने उद्देश्यले एआई नीति जारी गरेको रेडियोका समाचार निर्देशक जीवन भण्डारीले जानकारी दिनुभयो ।
एआई नीतिमा एआईको प्रयोग गर्दा सही तरिकाले जिम्मेवार र विश्वसनीय हुने गरीमात्रै गरिने, कुनै पनि रेडियो सामग्री संकलन, लेखन, निर्माण, सम्पादन र प्रकाशन वा प्रसारणमा एआईको उचित प्रयोग गरिने, एआईको प्रयोग भएमा त्यसको जानकारी गराइने, एआईको प्रयोगबाट कुनै गल्ती कमजोरी र हानी भएमा त्यसको जिम्मेवारी सञ्चारमाध्यम र पदाधिकारीहरूले नै लिइने, समाचार, कार्यक्रम र विज्ञापन उत्पादन तथा प्रसारणका सिलसिलामा एआईको प्रयोग गरे पनि अन्तिम निर्णय मानव पदाधिकारीबाट नै गरिने उल्लेख छ ।
त्यसैगरी एआईमार्फत सिर्जित सबै सामग्रीको पुनः परीक्षणपछि मात्रै प्रयोग गरिने, एआईको प्रयोगकै कारणले मानव शक्तिलाई विस्थापित नहुनेतर्फ भर मजदुर प्रयास गरिने, एआईको प्रयोगका लागि जनशक्तिलाई अभिमुखीकृत गर्दै सक्षम बनाइने, एआइको अभ्यासबाट प्राप्त तथ्य, तथ्यांक तथा सिर्जनाहरूको प्रतिलिपि अधिकार ख्याल गरिने, एआईको सहयोगमा तयार पारिएका सामग्रीबारे गुनासो लिने र सुनवाइ गर्ने व्यवस्था गरिने व्यवस्था पनि नेपाली रेडियो नेटवर्कको एआई नीतिमा लेखिएको छ ।
एआई नीति घोषणा कार्यक्रममा प्रेस काउन्सिल नेपालका अध्यक्ष बालकृष्ण बस्नेतले नेपालमा अन्य मिडियाहरूले एआई नीति जारी गरेको आफूलाई जानकारी नभएको उल्लेख गर्नु भएको छ । नेपाली रेडियो नेटवर्कले एआई नीति जारी गरी सिंगो देशलाई नै एआईप्रति थप जिम्मेवार र जवाफदेही बन्न प्रेरित गरेको उहाँको भनाइ थियो ।
अध्यक्ष बस्नेतले एआई नीति सफल कार्यान्वायनको लागि आवश्यक सहजीकरण गर्ने र नेपालमा रहेका अन्य एआई प्रयोगकर्तालाई पनि यसतर्फ प्रेरित गर्ने प्रतिबद्धता जनाउनुभयो । कार्यक्रममा ‘नेपाली रेडियो नेटवर्क‘का अध्यक्ष ऋषि धमलाले नीति पूर्णरूपमा कार्यान्वायन गर्ने अठोट व्यक्त गर्नु भयो । उहाँले नेपाली रेडियो नेटवर्क विश्वमा विकसित सुचना प्रविधिहरूको उचित सदुपयोग गरी आमश्रोतामा विश्वसनीय समाचार सम्प्रेषणमा अग्रसर रहेको बताउनु भयो । उहाँले एआई जस्ता प्रविधिको प्रयोगले रेडियोहरूलाई थप प्रभावकारी बनाउने आशा व्यक्त गर्नु भयो ।
नेपाली रेडियो नेटवर्कका समाचार निर्देशक जीवन भण्डारीले विश्वभर बढ्दो सूना प्रविधिको विकास र आयामलाई भरपुर सदुपयोग गर्नुपर्ने भएकाले एआई नीति जारी गरिएको जानकारी दिनुभयो । उहाँले रेडियो सामग्री संकलन, लेखन, निर्माण, सम्पादन र प्रकाशन वा प्रसारणमा एआईको उचित र जिम्मेवार तरिकाले प्रयोग गर्ने बताउनुहुन्छ ।
पछिल्लो समय नेपालमा पनि एआईको प्रयोग तीव्र रूपमा बढ्दै गइरहेको छ भने सञ्चार क्षेत्रमा समेत यसको प्रयोग व्यापक रूपमा भइरहेको छ । एआईको दुरुपयोगलाई न्यूनीकरण गर्न र यसका सकारात्मक पक्षलाई प्रवद्र्धन गर्न विदेशका धेरै सञ्चार संस्थाहरूले पनि एआई नीति जारी गरेका छन् ।
बिक्रीमा विद्यावारिधि ?
युवा जनशक्ति निर्यात गर्ने देश
गल्तीलाई आत्मसात गर्ने कि अझै
योगचौतारी नेपाल स्वस्थ समाज निर्माणमा
हिमालय टाइम्स र नियमित लेखनका
प्राकृतिक चिकित्सालय र योग चौतारीबीच