मास्कोमाथिको आतंकारी हमलापछि आउनसक्ने दुष्परिणाम

मास्कोमा इस्लामिक स्टेटद्वारा गएको २२ मार्च २०२४ का दिन गरिएको भनिएको घातक हमलाले यतिबेला विश्व नराम्रोसँग तरंगित छ । मास्कोको संगीत सभागारमा गरिएको यो हमलाबाट १४३ जना निर्दोष नागरिकको अनर्थमा ज्यान गएको छ भने कैयौं मानिस घाइते बनेका छन् । यसको दुष्परिणा के के हुने हो गम्भीर आशंका पैदा भएको छ र विश्वको एक लयमा चल्दै आएको राजनीतिक परिदृष्य बद्लिएको छ । अब मास्कोको कदम के हुने हो यस परिप्रेक्षमा ठूलो सन्त्रास पैदा भएको छ ।
यसले कुनै भरपर्दो मध्यस्थता खोजेर युक्रेनले रुससँग सुरक्षित र सम्मानजनक अवतरणको बाटो खोज्दैछ भन्ने जुन समाचारहरू गतसाता मात्रै प्रकाशमा आएका थिए ती कुरा यतिबेला पछिल्तिर धकेलिएका छन् । युक्रेनमात्रै होइन, उसको टाउकोमा बसेर रुसविरुद्ध युक्रेनलाई उक्साइरहेका र भरथेग गरिरहेको अमेरिका र बेलायत जस्ता देशहरू कुनै भरपर्दो मध्यस्थता खोजेर युक्रेन युद्धलाई अवतरण नगराउने हो भने अझ नराम्रो स्थितिमा फस्न पुगिनेबाहेक अरू केही हात लाग्दैन भन्ने बस्तुगत निष्कर्षतिर लागेको मस्को विश्वस्त हुनसक्ने मध्यस्तकर्ताको खोजी गर्न थालेका थिए भनिन्छ ।

रुसमा यस्ता खालको घातक हमला आजभन्दा दुई दशक पहिलातिरको कालखण्डमा मात्र हुने गर्दथे, जतिबेला चेचेन्यमा मुस्लिम पृथकतवादहरूका बिरू अभियान चलिरहेको थियो । अहिलेको युक्रेन युद्धको क्रमा यस्तो हमला हुनजाँदा त्यसले के प्रश्न खडा गर्दछ भने यो हमलाका विरुद्ध वास्तविक शक्ति को छ ? वर्तमान घटनाको आरम्भमा त रुसी सुरक्षा फौजले एघारजना हमलकारी गिरफ्तार गरेको छ । जसमध्ये अब्दुल्ला, मोहम्मद जस्ता नामहरूबाट पहिचान गराइएको छ । आतंककारी संगठन इस्लामिक स्टेटले यो हमलाको जिम्मेवारी पनि लिएको छ ।

केही महिना पहिला इस्लामिक स्टेटले इरानमा कमाण्डर सुलेमानको मकबरा (चिहान) मा यस्तै हमला गरेको थियो । विचारणीय प्रश्न के छ भने यस्तो बेलामा जतिबेला अमेरिका तथा अन्य पश्चिमा देशहरूको मद्दतले इजरायल लगातार प्यालेस्टिनीहरूको भूमि गाजामा अत्यन्तै क्रूर नरसंहार गरिरहेको छ ।

केही महिना पहिला इस्लामिक स्टेटले इरानमा कमाण्डर सुलेमानको मकबरा (चिहान) मा पनि यस्तै हमला गरेको थियो । विचारणीय प्रश्न के छ भने यस्तो बेलामा जतिबेला अमेरिका तथा अन्य पश्चिमा देशहरूको मद्दतले इजरायल लगातार प्यालेस्टिनीहरूको भूमि गाजामा अत्यन्तै क्रूर नरसंहार गरिरहेको छ । यस्तो बेलामा इस्लामिक स्टेटले पेलेस्टिनीहरूको मित्र देशहरूलाई किन तारो बनाइरहेको छ । यसबाट त रुस र इरानको यस आरोपलाई बल मिल्दछ । अमेरिकी गुप्तचर एजेन्सी सिआईए र इजरायलको गुप्तचर एजेन्सी मोसादले इस्लामिक स्टेटलाई सञ्चालन गरिरहेका छन् ।

हुन पनि रुसी अधिकारीर्लाइ यदि मास्कोको त्यो घातक आतंककारी हमलको पछाडि युक्रेन पनि शामेल भएको कुनै तथ्य प्रमाण फेला परेमा रुसी राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनको जवाफी हमलाको कारबाही भयंकर भयावह हुनसक्नेछ । यदि यसमा जर्मनी, फ्रान्स जस्तो कुनै देशको साँठगाँठ देखापरेमा पुटिनले त्यसलाई निश्चय कडारू पमा दण्डित गर्नेछन् । यस्तो स्थितिले विश्वलाई तेस्रो विश्व युद्धको अवाञ्छित दिशामा धकेल्न सक्छ । बितेका दिनमा जर्मनी सैन्य अधिकारीहरूले क्रिमियमा रुसको महत्वपूर्ण कर्व पुललाई नष्ट गर्ने रणनीतिमा युक्रेनसँग चर्चा गरेको थयो । जर्मन लामो दूरीसम्म मार हान्ने टाँरस प्रक्षेपास्त्र (मिसाइल) युक्रेनलाई उपलब्ध गराउने विषयमा छलफल चलिरहेको कुरा प्रकाशमा आएको हो ।
अनि फ्रान्सका राष्ट्रपति पछिल्ला दिनमा रुसविरुद्ध निकै बढाइचढाइ गरेर बोल्दै आएका छन् । युक्रेनमा नाटो देशका सेनालाई पठाउने कुराकानी चलिरहेको छ । यसो गरेर युरोपेली देशहरू ‘दुर्भाग्य’ निम्तो दिइरहेका देखिन्छन् । यदि रुसी राष्ट्रपति पुटीनलाई विभिन्न किसिमले उक्साउने कोशिश गरिएमा युरोपमा ठूलो स्तरमा युद्ध छेडिन सक्ने स्थिति बन्दछ र त्यसमा परमाणु हतियारको प्रयोग हुनसक्ने कुरालाई अस्वीकार गर्न सकिँदैन ।

यो पनि पढ्नुहोस्

ग्रामीण युवाहरूलाई विदेशिनबाट रोक्ने उपाय

युक्रेनका विदेशमन्त्री कुलेवाको यतिबेलै अल्मलमा परेको भारत यात्रा यदि भयो भने त्यसको एजेण्ड बर्तमान विश्व सन्दर्भको स्थितिमा के होला ? यतातर्फ विश्वको नजर केन्द्रित भइरहेकै छ र अझ तीव्रताका साथ हुनेछ । मास्कोमाथिको आतंकी हमलापछि युक्रेनले स्वयंलाई निर्दोष र उत्पीडित भएको स्वाँङ रच्ने स्थितिमा हुन सक्ने छैन । रूस पनि युक्रेनको मनसुवाकाप्रति पहिलाभन्दा धेरै बढी सशंकित छ । किनभने रुसले सीमामै आतंकवादको खतराको सामना गर्नुपरिरहेको छ । स्थिति अत्यन्तै गम्भीर छ । युक्रेनका पछाडि अमेरिका र ब्रिटेनजस्ता शक्तिहरूको निरन्तर आडधाप रहँदै आएको छ ।

यस्तो स्थितिमा भारतले अहिले समय निर्धारित भइसकेको युक्रेनका विदेशमन्त्रीको भारत भ्रमणलाई टार्नु या स्थगित गर्नुपर्दछ भन्ने सुझाव त्यहाँका परराष्ट्र मामिलाका विज्ञहरू दिइरहेका छन् । यो समय कुनै शान्ति प्रस्तावको खेस्रा लेख्ने र बोल्ने समय छैन भन्ने उनीहरूको तर्क छ । विशेषगरी यस्तो समयमा जतिबेला यूक्रेनका राष्ट्रपति जेलेन्स्कीले हठीय रबैया अपनाइरहेका छन् र युद्धको मोर्चामा रुसलाई हराउने दिवा स्वप्ना देखिरहेका छन् । यस्तो बेलामा कसैलाई पनि नमागिएको सस्तो सल्लाह दिइनु उचित हुँदैन भनिरहेका छन् । त्यसो गरियो भने राष्ट्रपति पुटिनले त्यसलाई ठाडै दुत्कार्ने छन् भनिँदैछ र यसले दुई देशबीचको परम्परागत असल सम्बन्धमा अमिलोपन आउन सक्ने खबरदारी गरिरहेका छन् । कुनै तेस्रो देशको प्रभाव, दबाब या उक्साहटमा रुस–युक्रेन युद्धमा राय बनाउनु उचित हुँदैन भनिँदैछ ।

प्रष्ट छ, रुसमाथि जुन आतंकी हमला भएको छ त्यसको दुष्परिणाम अकल्पनीय हुनसक्छ । यो रुसको सार्वभौमिकता, स्वाभीमान र स्वतन्त्रलाई ठाडो चुनौती दिने अवाञ्छित घटना हो । यसको प्रतिरोध धेरै घातक र अपूर्व हुनसक्ने सम्भावनालाई कसैले इन्कार गर्न सक्तैन । विश्वभरिका राष्ट्रहरूले त्यो मास्को घटनाको तीव्र विरोध गरेका छन् ।