काठमाडौं । खराब खानपान र बढ्दो कामको दबाबले मानिसलाई धेरै समस्याको सिकार बनाउँदैछ । यही कारणले गर्दा आजभोलि मानिसमा मधुमेह, उच्च रक्तचाप लगायतका धेरै समस्याले सताएको छ ।
मुटु रोग यी गम्भीर समस्याहरू मध्ये एक हो, जसले आजकाल वृद्ध वृद्धालाई मात्र होइन युवाहरूलाई पनि आफ्नो सिकार बनाइरहेको छ।
विशेष गरी चिसो मौसममा मुटु रोग र हृदयाघातका घटनाहरू तीव्र रूपमा बढ्न थाल्छन्। यस्तो अवस्थामा मुटुलाई स्वस्थ राख्न खानपान र जीवनशैलीमा ध्यान दिनु जरुरी छ । धूम्रपान, मोटोपना, शारीरिक क्रियाकलापको कमी जस्ता कारणले मुटुसम्बन्धी समस्या बढ्दै गएको छ ।
धूम्रपान छोड्नुहोस्
धूम्रपान हृदय रोगको एक प्रमुख जोखिम कारक हो। यसले रक्त वाहिकाहरूलाई क्षति पुर्याउँछ, अक्सिजनको स्तर घटाउँछ, एथेरोस्क्लेरोसिसको जोखिम बढाउँछ (धमनीहरू बाक्लो हुनु वा कडा हुनु)। यस्तो अवस्थामा स्वस्थ मुटुका लागि तुरुन्तै धूम्रपान त्याग्नु राम्रो हुन्छ । यद्यपि, यो गर्न गाह्रो हुन सक्छ, त्यसैले तपाईँले यसका लागि विशेषज्ञको मद्दत लिन सक्नुहुन्छ।
शारीरिक रूपमा सक्रिय रहनुहोस्
आजकल हाम्रो जीवनशैली यस्तो बनेको छ कि मानिसहरूसँग आफ्नो लागि पनि समय छैन। यस्तो अवस्थामा शारीरिक गतिविधिको कमीले मुटुको समस्या बढाउनमा धेरै योगदान पुर्याउँछ। यदि तपाईँ आफ्नो हृदय सुधार गर्न चाहनुहुन्छ भने, नियमित व्यायाम गर्नुहोस्। यसका लागि हिँड्ने , दौडने, पौडी खेल्ने वा साइकल चलाउन सकिन्छ ।
रक्सीबाट टाढा रहनुहोस्
मदिराको थोरै मात्रा पनि स्वास्थ्यका लागि हानिकारक हुन्छ । यसले तपाईँको कलेजोमा मात्र नभई तपाईँको मुटुमा पनि नराम्रो प्रभाव पार्छ । धेरै रक्सी पिउनाले उच्च रक्तचाप, हृदयाघात र अन्य हृदयाघातको समस्या निम्त्याउन सक्छ। सेन्टर फर डिजिज कन्ट्रोल एन्ड प्रिभेन्सन (CDC) का अनुसार महिलाले दिनमा एकभन्दा बढी पेय पदार्थ पिउनु हुँदैन र पुरुषले दिनमा दुईभन्दा बढी पेय पदार्थ पिउनबाट जोगिनु पर्छ।
रक्तचाप र कोलेस्ट्रोल नियन्त्रण गर्नुहोस्
उच्च रक्तचाप र बढेको कोलेस्ट्रोलले मुटु र धमनीमा दबाब पर्न सक्छ, हृदय रोगको जोखिम बढाउँछ। यस्तो अवस्थामा मुटुलाई स्वस्थ राख्न ब्लड प्रेसर र कोलेस्ट्रोललाई नियन्त्रणमा राख्नुहोस्।
वजन कायम राख्न
अत्यधिक तौलले मुटुको स्वास्थ्यमा पनि नकारात्मक असर पार्न सक्छ। यदि तपाईँको तौल सामान्य भन्दा बढी छ भने, तपाईँलाई हृदय रोगको विकासको उच्च जोखिम हुन्छ। अधिक तौलले उच्च रक्तचाप र मधुमेहको जोखिम बढाउन सक्छ, जसले हृदय रोगको जोखिम बढाउँछ। त्यसैले मुटुलाई स्वस्थ राख्न तौल कायम राख्नुपर्छ ।
तनाव व्यवस्थापन गर्नुहोस्
तनाव तपाईँको मुटुको लागि पनि हानिकारक छ। यस्तो अवस्थामा यदि तपाई आफ्नो मुटुलाई स्वस्थ बनाउन चाहनुहुन्छ भने तनाव व्यवस्थापन गर्नुहोस् । यसका लागि तपाईँले गहिरो सास फेर्ने अभ्यास, योग वा माइन्डफुलनेस जस्ता तनाव कम गर्ने प्रविधिको मद्दत लिन सक्नुहुन्छ।
स्वस्थ आहार
स्वस्थ रहनको लागि स्वस्थ आहार धेरै महत्त्वपूर्ण छ। यस्तो अवस्थामा स्वस्थ मुटुका लागि विभिन्न प्रकारका फलफूल, सागसब्जी, अनाज र दुबला प्रोटिनहरू आफ्नो आहारमा समावेश गर्नुहोस्।
बिक्रीमा विद्यावारिधि ?
युवा जनशक्ति निर्यात गर्ने देश
गल्तीलाई आत्मसात गर्ने कि अझै
योगचौतारी नेपाल स्वस्थ समाज निर्माणमा
हिमालय टाइम्स र नियमित लेखनका
प्राकृतिक चिकित्सालय र योग चौतारीबीच