असल संगीत सिर्जना गर्न सक्नेहरूका लागि राम्रो वातावरण छ : विजय लामा, गायक

गायक विजय लामाका ‘नखानु पानी तोङबाको, उँभो-उँभो लेकमा म जाँदा, रोसी खोला पारी मेरो मामा, माया है बस्ला रसैले, रिन काटी रूमाल’लगायत गीत लोकप्रिय छन् । गायक लामा पछिल्लो समय देश विदेशमा हुने सांगीतिक कार्यक्रमका अलावा आफ्नो नियमित व्यवसायमा व्यस्त हुनुहुन्छ । चार सय बढी गीतमा स्वर भरिसक्नुभएका गायक लामाले समाजसेवा आफूलाई संलग्न गराउँदै आउनुभएको छ । अमेरिकाको लामो समयको भ्रमणपछि नयाँ एल्बम बजारमा ल्याउने तयारीमा जुटनुभएका लामा आफ्नो नियमित रेकडिङमा व्यस्त हुनुहुन्छ । काभ्रेको साँगा खालचोक-१४ बनेपा नगरपालिकाका स्थानीय गायक विजय लामासँग उहाँको सांगीतिक यात्रा, जीवनको आरोह-अवरोह र समसामयिक विषयमा हिमालय टाइम्सका लागि गीता अधिकारीले गर्नुभएको संवादको संक्षिप्त अंशः-

हाल केमा व्यस्त हुनुहुन्छ ?
म अहिले नयाँ एल्बमको तयारीमा छु । सोलो एल्बम नल्याएको लामो समय भयो । दशवटा गीत एकसाथ एउटै एल्बम बनाएर बजारमा ल्याउने तयारीमा जुटेको छु । जसमा दशवटै भिडियो बनाउने योजनामा म र मेरो टिम लागिरहेको छ । त्यस्तै देश-विदेशमा हुने सांगीतिक कार्यक्रम र सामाजिक कर्ममा पनि व्यस्त छु अहिले ।

कार्यक्रमको शिलशिलामा अमेरिकामा लामो समय बस्नुभयो ? अबको योजना के छ ?
हो म सांगीतिक कार्यक्रमको शिलशिसामा तीन महिना अमेरिका बसे । यूरोपमा झण्डै दुई हप्ताको कार्यक्रम थियो । अब दशैं–तिहारको अवजसरमा अष्ट्रेलियामा सांगीतिक कार्यक्रम हुँदैछ । अष्ट्रेलिया सकिएलगत्तै फेरि अमेरिकाका विभिन्न शहरमा एकल सांगीतिक यात्राको तयारी पनि हुँदैछ । अमेरिकाको क्यालिफोर्निया सान्फ्रान्सिस्कोमा बस्नुहुने सगरमाथा आरोही आङ निमा शेर्पा र उहाँको टिम यो सांगीतिक यात्रालाई सफल बनाउन लागि परिरहेको छ ।

कसरी लाग्नुभयो सांगीतिक क्षेत्रमा ?
बाल्य अवस्थादेखि गीतसंगीत मेरो रुचि थियो । सानै उमेरमा माइली दिदी यांगजीन लामाले मलाई काठाडौं ल्याएसँगै संगीतमा झनै रुचि बढ्दै गयो । स्कुल पढ्दादेखिकै मेरो रुचि २०५२ सालमा ‘मायालु तिम्रो यादमा’ बोलको गीत रेकर्ड गराएर सांगीतिक क्षेत्रमा प्रवेश गरेको हुँ । त्यसयता ‘नखानु पानी तोङबाको, उँभो–उँभो लेकमा म जाँदा, रोसी खोला पारी मेरो मामा, माया है बस्ला रसैले, रिन काटी रूमाल’लगायत चार सय बढी गीतमा स्वर भरिसकेको छु । गीतसंगीतमै बित्छ मेरो अधिकांश समय ।

पछिल्ला दिनमा तपाईं सामाजिक सेवाको कर्ममा पनि लागिरहनु देखिन्छ नि ?
जब मान्छेको मनमा अनेक किसिमका तरंगहरू पैदा हुन्छन् तब यो कर्ममा लाग्न मन लाग्दोरहेछ । खास म सामाजिक काममा लाग्नुको कारण चाहिँ मेरो माइली दिदी यांगजीन लामाको क्यान्सर जस्तो रोगले निधन हुनु । गतवर्ष नै मेरो भाञ्जा सांगे रिञ्जिन लामाको पनि हृदयघातबाट निधन भएपछि म दिदी र भाञ्जाको सपनासँग पनि भावनात्मक हिसाबले जोडिन पुगे । उहाँहरूकै नाममा यांगजिन सांगे फाउण्डेशन खोलेर म सामाजिक काममा जोडिएको हुँ । उहाँहरूको आत्माको शान्तिको कामनाका लागि मैले माजसेवामा धेरै काम गर्नेछु ।

फाउण्डेशनले के-के काम गर्छ ?
फाउण्डेशनले विशेषगरी दुर्गम क्षेत्रमा रहेका पाठेघरको क्यान्सर भएका दिदीबहिनीका लागि उपचारमा सहयोग गर्नेछ । त्यस्तै, देशभरका गरिब दुःखी र बाबुआमा नभएका असहायका लागि काम गर्नेछ । त्यस्तै वृद्धा आश्रम र बालआश्रममा पनि सहयोग गर्ने, फाउण्डेशनले लागू औषध तथा दुव्र्यसनीमा फसेका युवायुवतीहरूको क्षेत्रमा उनीहरूलाई सामान्य जीवनमा फर्काउनका लागि भूमिका खेल्नेछ । फाउण्डेशनले मन्दिर र भगवानका मूर्तिहरू र गुम्बा, स्तुपाहरू बनाउने तथा आर्थिक सहयोग गर्नेछ ।

फाउण्डेशनलाई कसरी सञ्चालन गर्नुहुन्छ, आर्थिक जोहो कसरी गर्दै हुनुहुन्छ ?
फाउण्डेशन गायक लामाको परिवारभित्रका व्यक्तिले सञ्चालन गर्ने र लाग्ने खर्च सबै आफैंले व्यहोर्ने छन् । मैले आफूले देश विदेशमा हुने सांगीतिक कार्यक्रमबाट आर्जन गरेको पारिश्रमिकबाट २० प्रतिशत फाउण्डेशनका लागि छुट्याको छु । त्यस्तै संसाभर रहेका आफ्ना शुभचिन्तक र साथीभाई आफन्तबाट पनि सहयोग लिएर अघि बढ्ने मेरोे योजना छ । अहिले संसारभर रहेका मेरा साथीभाइ र इष्टमित्रहरू फाउण्डेशनको सदस्य बन्ने क्रम जारी छ ।

संगीत के हो ?
मेरो विचारमा संगीत बाँच्ने आधार हो । यो जति सिक्यो उति सिक्दै जाने कुरा हो । यो कहिल्यै सिकेर सकिँदैन । यसलाई बुझ्न सक्ने हो भने जिन्दगी जिउनलाई सजिलो हुन्छ । त्यसैले संगीत भनेको मेरा लागि जिन्दगी हो ।

संगीतमा लागेर के पाए के गुमाए जस्तो लाग्छ ?
संगीतमा लागेर मैले नाम, इज्जत, प्रतिष्ठा कमाएको छु । पैसा त मनग्य छैन सांगीतिक क्षेत्रमा तर पनि मानिसहरूले चिन्नुहुन्छ । मेरा गीत सुनेर विश्वभरका नेपालीले राम्रो प्रतिक्रिया दिनुभएको छ । हामी कलाकारहरूलाई थोरै पैसा धेरै माया चाहिन्छ । संगीतमा लागर केही गुमाए जस्तो लाग्दैन ।

संगीतमा लागेर बाँच्न सकिन अवस्था छ त ?
पहिलाभन्दा अहिले आएर त्यो माहोल बन्दैछ । राम्रो आर्थिकोपार्जन गर्दैछन् राम्रा र प्रतिभावान कलाकारले । घर, गाडी जोड्न सकिने अवस्था छ । राम्रो संगीत सिर्जना गर्न सक्नेहरूका लागि अहिले राम्रो वातावरण छ । तर, सबै गायक गायिकामा यो कुरा लागू नहुन सक्छ । सबैले पैसाका लागि मात्रै यो क्षेत्रमा आएको हुँदैनन् । कसैको सोख हुन्छ संगीत । कसैको रुचि त कसैको पेशा । आफ्नो पेशामा इमानदार हुने हो भने यो जति रमाइलो, नाम र दाम कमाउन सकिने दुनियामा अर्को काम छैन । एक पटक भाग्यले दिनैपर्छ साथ ।