स्थानीय तह उपनिर्वाचन : आज ३७६ उम्मेदवारको अग्निपरीक्षा

काठमाडौं । स्थानीय तहको उपनिर्वाचनअन्तर्गत आज (आइतबार) मतदान हुँदै छ । स्थानीय तहका रिक्त विभिन्न ४१ पदका लागि आज मतदान हुन लागेको हो । निर्वाचन आयोगले उपनिर्वाचनको सम्पूर्ण तयारी पूरा भएको जनाएको छ । निर्वाचन हुने सम्बन्धित स्थानीय तहमा स्थापना गरिएका मतदान केन्द्रमा आज बिहान ७ देखि अपराहृन ५ बजेसम्म मतदान हुनेछ । नगरपालिका प्रमुख एक, उपप्रमुख एक, गाउँपालिका अध्यक्ष दुई, उपाध्यक्ष चार र वडाध्यक्ष ३३ गरी ४१ पदका लागि उपनिर्वाचन हुन लागेको हो ।

उपनिर्वाचन हुने सम्बन्धित स्थानीय तहमा सम्पूर्ण तयारी पूरा भएको निर्वाचन आयोगका सहसचिव एवं प्रवक्ता नीता पोख्रेल अर्यालले जानकारी दिनुभयो । गर्भवती, अपांगता भएका व्यक्ति, ज्येष्ठ नागरिक, बिरामी, किरियापुत्री, सुत्केरी तथा अन्य (लैंगिक तथा यौनिक अल्पसंख्यक) मतदातालाई प्राथमिकताका आधारमा मतदान गर्ने व्यवस्था मिलाइएको उहाँले जानकारी दिनुभएको छ । प्रवक्ता अर्यालका अनुसार मतदाता नामावलीमा नाम समावेश भएका मतदाताले आयोगबाट जारी भएका मतदाता परिचयपत्र, नेपाली नागरिकताको प्रमाणपत्र, राष्ट्रिय परिचयपत्र, राहदानी, स्थायी लेखा नम्बर परिचयपत्र वा सवारी चालक अनुमति पत्रको सक्कल प्रमाणका आधारमा मतदान गर्न पाउनेछन् ।

कीर्तिपुर नगरपालिकाको प्रमुख र जाजरकोटको नलगाड नगरपालिकाको उपप्रमुख, मोरङको ग्रामथान र दैलेखको महाबु गाउँपालिकाका अध्यक्ष, दोलखाको गौरीशंकर, रुकुम (पूर्वी भाग) पुथा उत्तरगंगा, हुम्लाको सर्केगाड र बाजुराको स्वामीकार्तिक खापर गाउँपालिका उपाध्यक्ष पदका लागि निर्वाचन हुँदै छ । ताप्लेजुङको सिरिजंगा गाउँपालिका-३, झापाको कन्काई नगरपालिका-६, तेह्रथुमको लालिगुराँस नगरपालिका-८, सुनसरीको गढी गाउँपालिका-६, ओखलढुंगाको मोलुङ गाउँपालिका-५, उदयपुरको त्रियुगा नगरपालिका–१२ र बेलका नगरपालिका-९, सप्तरीको डाक्नेश्वरी नगरपालिका-१ र ४, धनुषाको धनुषाधाम नगरपालिका-१, महोत्तरीको रामगोपालपुर नगरपालिका-२, रौतहतको ईशनाथ नगरपालिका-७, रौतहटका राजपुर नगरपालिका-६ र गढीमाई नगरपालिका-८ मा निर्वाचन हुँदै छ ।

काठमाडौंको काठमाडौं महानगरपालिका-१६, कीर्तिपुर नगरपालिका-१ र ४, नुवाकोटको ककनी गाउँपालिका-२, मकवानपुरको हेटौँडा उपमहानगरपालिका-१२, गोरखाको गोरखा नगरपालिका-५, गुल्मीको मुसिकोट नगरपालिका-१, कपिलवस्तुको शुद्धोधन गाउँपालिका-१, रोल्पाको रुण्टीगढी गाउँपालिका-४, बर्दियाको ठाकुरबाबा नगरपालिका-४ र रुकुम (पश्चिम भाग)को सानीभेरी गाउँपालिका-५ वडाध्यक्ष पदका लागि निर्वाचन हुँदै छ । यस्तै, दैलेखको दुल्लु नगरपालिका-१३, जाजरकोटको कुसे गाउँपालिका-७, कालीकोटको तिलागुफा नगरपालिका-४, डोल्पाको त्रिपुरासुन्दरी नगरपालिका-५, बझाङको सूर्मा गाउँपालिका-४, डोटीको पूर्वीचौकी गाउँपालिका-६, दार्चुलाको दुहुँ गाउँपालिका-५ र कञ्चनपुरको भीमदत्त नगरपालिका-६ मा निर्वाचन हुन लागेको निर्वाचन आयोगले जनाएको छ ।

निर्वाचनमा ३७६ उम्मेदवार प्रतिस्पर्धामा रहेका छन् । उपनिर्वाचनमा विभिन्न २० राजनीतिक दल र स्वतन्त्र उम्मेदवारले प्रतिस्पर्धा गर्दै छन् । यसअघि जिल्ला समन्वय समिति ओखलढुंगा र कैलालीका प्रमुखमा क्रमशः नेपाली कांग्रेसका उम्मेदवार टेकराज भट्टराई र टीकाकुमारी चौधरी (भूल) तथा रुकुम (पूर्वी भाग) पुगा उत्तरगंगा गाउँपालिका-२ मा नेकपा माओवादी केन्द्रका जगत घर्ती निर्विरोध निर्वाचित भइसकेका छन् । उपनिर्वाचनका लागि मंसिर २ गते उम्मेदवारी दर्ता भएको थियो ।

मत परिणाम वेबसाइटमै
निर्वाचन आयोगले मतदान कार्य सम्पन्न भई सबै मतपेटिका तोकिएको मतगणनास्थलमा संकलन भएपछि मतगणना कार्य प्रारम्भ हुने जनाएको छ । मतगणनाको अद्यावधिक परिणाम आयोगको बेवसाइटमा हेर्न सकिने आयोगले जनाएको छ । आयोगले मतदाता नामावलीमा नाम भएका सम्बन्धित निर्वाचन क्षेत्रका सम्पूर्ण मतदाताले आफूलाई मन परेको उम्मेदवारलाई मतदान गरी आफ्नो मताधिकारको प्रयोग गर्न आहृवान गरेको छ । मतदाताले मतदान केन्द्रमा आफूलाई प्राप्त मतपत्र लिई गोप्य मतदान कक्षमा गएर मन परेको कुनै उम्मेदवारको चिहृन भएको कोठामा स्वस्तिक छापले मत संकेत गर्नुपर्छ । मतपत्र च्यातिएमा, मतदान अधिकृतको हस्ताक्षर नभएमा, दुईवटा निर्वाचन चिहृन रहेको कोठाको बीचमा पर्नेगरी मत संकेत गरेमा, स्वस्तिक छाप नबुझिने गरी लतपतिएमा, निर्वाचन चिहृन रहेको कोठाभन्दा बाहिर मत संकेत गरेमा वा मतपत्रमा स्वस्तिक छापबाहेक औँठा छाप, हस्ताक्षर आदिले मत संकेत गरेमा मत बदर हुने आयोगले स्पष्ट पारेको छ ।

सोमबार नै सबै ठाउँको नतिजा आउने
निर्वाचन आयोगले मंसिर १६ गते अर्थात् आज हुन लागेको उपनिर्वाचनको मतपरिणाम भोलिपल्ट वा मंसिर १७ गते सोमबार सार्वजनिक गरिसक्ने जनाएको छ । उपनिर्वाचन हुने ३४ वडामा त्यसैदिन मतगणना सुरु भइसक्ने र कतिपय पालिकामा भने उपनिर्वाचन भएको दोस्रो दिनबाट मात्रै मतगणना सुरु हुने भए पनि त्यसैदिन मतगणना कार्य सम्पन्न हुने प्रमुख निर्वाचन आयुक्त दिनेशकुमार थपलियाले जानकारी दिनुभयो । मतगणना गर्दा कानुनी व्यवस्थाअनुसार सर्वदलीय सहमतिअनुसार गर्नुपर्ने भन्दै राजनीतिक दल र उम्मेदवारका प्रतिनिधिले निर्वाचन अधिकृतले भने अनुसारको काम गरेमा, विवाद नगरेमा मतपत्र सजिलो र निर्वाचन भएकै ठाउँमा मतगणना हुने भएकाले मतगणना भोलिपल्ट नै सकिने उहाँको दाबी छ । मतपरिणाम सार्वजनिकको विषयमा जानकारी दिँदै प्रमुख निर्वाचन आयुक्त थपलियाले भन्नुभयो, ‘निर्वाचन आयोगको तयारीअनुसार उपनिर्वाचनको सम्पूर्ण नतिजा आउन उपनिर्वाचन भएको दिनदेखि पर्सि भन्ने हुँदैन । भोलि त हुने नै भयो । तर, यसमा यो राजनीतिक दल र उम्मेदवारको प्रतिनिधिको सहयोग, समन्वय र व्यवहारमा निर्भर हुन्छ ।

काठमाडौं र कीर्तिपुरमा बाहेक ३४ वडा वडामा त्यसै दिन सुरु हुन्छ । प्रमुख, उपप्रमुख, अध्यक्ष र उपाध्यक्षको पालिकाको केन्द्रमा ल्याउनुपर्छ ।’ प्रमुख निर्वाचन आयुक्त थपलियाले मतपत्र एकदमै सजिलो र हरेक उम्मेदवारको मतपत्र छुट्टाछुट्टै रहेकाले मतगणना गर्न पर्याप्त टोली परिचालन गरिएका कारण मगणनामा ढिलाइ नहुने दाबी गर्दै भन्नुभयो, ‘काठमाडौंबाहेक सबै स्थानमा मतगणना एकै चरणमा सकिन्छ । काठमाडौंमा भने एकै चरणमा नसकिन सक्छ । यसमा एउटा त हाम्रा निर्वाचन अधिकृतको कार्यालय सम्बन्धित वडामा नै स्थापना भएका छन् । वडामा जम्मा गरेर त्यसै दिन मतगणना सुरु हुन्छ ।’ मतगणनाको नतिजा प्रत्येक दुई घण्टाको फरकमा आयोगकै वेवसाइटमार्फत सार्वजनिक गर्ने तयारी रहेको जानकारी दिँदै थपलियाले भन्नुभयो, ‘आयोगले दुई–दुई घण्टामा मतपरिणाम सार्वजनिक गर्ने भनेर हरेक मतगणना स्थलमा एक-एकजना कम्प्युटर अपरेटर खटाएका छौँ । मतगणना स्थलबाट नतिजाको विवरण राख्नेबित्तिकै आयोगको वेबसाइटबाट सार्वजनिक हुन्छ ।’

गौरीशंकरबाट हेलिकोप्टरमा मतपेटिका ल्याइने
निर्वाचन आयोगले दोलखाको गौरीशंकर गाउँपालिकामा मतदान सकिएपछि पालिकाको केन्द्रमा मतपेटिका ल्याउनका लागि हेलिकोप्टरको प्रयोग गर्नुपर्ने देखिएको जनाएको छ । गाउँपालिकाको केन्द्रदेखि वडा कार्यालय धेरै टाढा रहेकाले हेलिकोप्टरमार्फत नै मतपेटिका ल्याउनुपर्ने अवस्था देखिएको र त्यसको तयारी अघि बढाइएको प्रमुख निर्वाचन आयुक्त थपलियाले जानकारी दिनुभयो । प्रमुख आयुक्त थपलियाले भन्नुभयो, ‘दोलखाको गौरीशंकर गाउँपालिकामा हेलिकोप्टरबाटै मतपेटिका ल्याउनुपर्ने अवस्था देखिएको छ । हेलिकोप्टर प्रयोग नगर्दा करिब १२ देखि १३ घण्टा लाग्ने अवस्था छ । सबै मतपेटिका जम्मा नगरेर गणना गर्न नसकिने हुँदा केही समय लाग्नसक्छ । अन्य सबै पालिकाको त्यसैदिन सुरु हुन्छ ।’ प्रमुख निर्वाचन आयुक्त थपलियाले गौरीशंकरपछि रुकुम पूर्वको पुथा उत्तरगंगा गाउँपालिकाका वडा पनि केही टाढा रहेकाले गणना सुरु गर्न केही समय लाग्ने देखिएको जानकारी दिनुभयो । यद्यपि, त्यसै दिनको राति अबेरसम्म भने गणना भइसक्ने उहाँको दाबी छ ।