स्वास्थ्यका लागि अनार

काठमाडौं । फलफूलहरूले हाम्रो शरीरलाई स्वस्थ राख्नका लागि अहं भूमिका खेलेका हुन्छन् । यस्तै फलफूलमध्ये एक महत्वपूर्ण फलफूल हो अनार । अनारमा थुप्रै प्रकारका भिटामिन, खनिज र बायोएक्टिव तत्व पाइने गर्छन् । जसको हाम्रो शरीरलाई नियमितरूपमा आवश्यकता पर्ने गर्छ । विभिन्न वैज्ञानिक अनुसन्धानअनुसार नियमित अनारको सेवनले स्वास्थ्यमा थुप्रै लाभ हुन्छ । अनार यौन समस्या, मुटु रोगदेखि क्यान्सरका लागिसमेत राम्रो मानिन्छ ।

अनुसन्धानका अनुसार १७४ ग्राम अनारको दाना सेवन गर्दा सात ग्राम फाइबर, तीन ग्राम प्रोटिन, भिटामिन ‘सी’ आरडिआई ३० प्रतिशत, भिटामिन ‘के’ आरडिआई ३६ प्रतिशत, फोलेट आरडिआई १६ प्रतिशत, पोटासियम आरडिआई १२ प्रतिशत पाइन्छ । एक सय ग्राम अनार खाँदा हाम्रो शरीरलाई करिब ६५ किलो क्यालोरी ऊर्जा प्राप्त हुन्छ । यसको प्रयोग थुप्रै आयुर्वेदिक औषधि बनाउनसमेत गरिन्छ ।

अनारमा ‘पुनिक्लागिन्स’ नामक ‘एन्टिअक्सिडेन्ट’ पाइन्छ । विभिन्न अनुसन्धानका अनुसार १७४ ग्राम अनारको दाना सेवन गर्दा सात ग्राम फाइबर, तीन ग्राम प्रोटिन, भिटामिन ‘सी’ आरडिआई ३० प्रतिशत, भिटामिन ‘के’ आरडिआई ३६ प्रतिशत, फोलेट आरडिआई १६ प्रतिशत, पोटासियम आरडिआई १२ प्रतिशत पाइन्छ । एक सय ग्राम अनार खाँदा हाम्रो शरीरलाई करिब ६५ किलो क्यालोरी ऊर्जा प्राप्त हुन्छ । यसको प्रयोग थुप्रै आयुर्वेदिक औषधि बनाउनसमेत गरिन्छ । अनारमा रक्त सञ्चारसम्बन्धी रोगसँग जुध्ने क्षमता हुन्छ ।

अनारको सेवनले ‘प्रोस्टेट क्यान्सर’ हुनबाट केही हदसम्म बच्न सकिने अध्ययनले देखाएको छ । प्रोस्टेट क्यान्सर पुरुषमा हुने क्यान्सर हो । दैनिक २३७ मिलिग्राम अनारको जुस पिउँदा प्रोस्टेट क्यान्सर कम गर्न मद्दत मिल्छ ।

अनारको जुसले ब्लड प्रेसर कम गर्न पनि सहयोग गर्छ । एक अध्ययनका अनुसार दुई हप्ता १५० मिलिलिटर अनारको जुस पिउँदा मानिसको रक्तचाप विशेषरूपमा नियन्त्रित पाइएको थियो । अनारको जुस नियमित सेवन गर्दा जोर्नीहरूमा पनि विशेष फाइदा पुग्छ । यस्तै अनारले प्रजनन् क्षमता र यौन कार्यमा सुधार गर्छ ।

यो गुणकारी फलबारे दुई सयभन्दा बढी अध्ययन/अनुसन्धान भएका छन् । इजराइलस्थित हाइफा विश्वविद्यालयका प्रा. लास्कीले यो फलमा पाइने उपयोगी तत्वले शरीरको रोग प्रतिरोधी प्रणाली रक्षा गर्छ भनेर प्रमाणित गर्नुभएको छ । उक्त अध्ययनअनुसार यसमा पाइने भिटामिन, खनिज तत्व र एन्टिअक्सिडेन्टले रुघाखोकी आदिमा प्रत्यक्ष अनुभव गर्न सकिने किसिमले आराम पुर्‍याउँछ ।

अनारले छाला, स्तन र पेटको अल्सरको सम्भावनामा समेत कमी ल्याउँछ । अमेरिकी चिकित्सकहरूले उल्लेख गरेअनुसार यसको रसको सेवनले वृद्घावस्थामा हुने रोग अल्झाइमरको जोखिमसमेत कम पार्छ । वैज्ञानिकहरूले अनारमा रेड वाइन वा हरियो चियाको तुलनामा तीनदेखि चार गुणा बढी पालिफेलोन जस्तो एन्टिअक्सिडेन्ट पाएका छन्, जसले र्‍याडिकल्सलाई बाँध्ने काम गर्छ । प्रयोगहरूअनुसार एक वर्षसम्म अनार सेवनपछि ‘आर्टेरियोस्क्लेरासिस’ अर्थात् धमनीसम्बन्धी रोगीको गलाको धमनीको मोटाइ ३० प्रतिशतसम्म घट्यो । यस्तै उच्च रक्तचाप २१ प्रतिशतसम्म तल आयो र हृदयनजिकको धमनीमा तनावजन्य कठोरताले गर्दा मत्थर हुन गएको रक्त प्रवाहमा तीन महिनामै १७ प्रतिशतसम्म सुधार देखियो ।

अनारलाई बिहान खानु निकै फाइदाजनक मानिन्छ । यसमा हुने सुगर र भिटामिनले दिनभर ऊर्जा प्रदान गर्छ । त्यसैले बिहान ब्रेकफास्टमा अनार खानुपर्छ ।

माथिका फाइदाहरू अनारको दानाका मात्रै हुन् । अनारको दाना जस्तै अनारको बोक्रा र अनारको पातमा पनि औषधीय गुणहरू हुन्छन् । तर, केही व्यक्तिहरूका लागि अनार खानु फाइदाभन्दा बेफाइदा बढी हुन्छ । जस्तै एलर्जीबाट समस्यामा परेका व्यक्तिहरूले अनार खानुहुँदैन । यसले एलर्जीको समस्या झन् बढाउँछ । शरीरमा रगत बढाउँछ र रगतको धब्बा झनै बढाउँछ । त्यस्तै, रक्तचाप कम (लो ब्लडप्रेसर) कम हुने व्यक्तिहरूले अनार खानुहुँदैन । अनार चिसो हुने भएकाले यसले रक्तसञ्चारको गति ढिलो गराउँछ । जसले ‘बिपी फल’ गराउन सक्छ ।

यसका साथै अनारमा हुने तत्वले न्यून रक्तचापको औषधिसँग प्रतिक्रिया जनाउने हुँदा शरीरलाई हानी पुग्छ । यस्तै, अनार खाँदा खोकी वा इन्फ्लुएन्जाको समस्या झनै बढ्छ । अनारले कब्जियत र ग्याष्ट्रिकको समस्या पनि झन् बढाउँछ । यदि तपाईं मानसिक समस्याबाट पीडित हुनुहुन्छ भने अनार खान बन्द गर्ने सल्लाह दिइन्छ । किनकि मानसिक समस्यामा खाइने औषधिसँग प्रतिक्रिया गर्छ । र, दिमागको नशा चिसो बन्न सक्छ ।