काठमाडौं । इन्टरनेटले हाम्रो जीवनलाई धेरै सहज बनाएको छ । यसले हाम्रो जीवनस्तर माथि उठाएको छ र धेरै कार्यहर सजिलो र पहुँचयोग्य बनाएको छ। सूचना, मनोरञ्जन र ज्ञानको यो विशाल भण्डारले सुविधामा बृद्धि गरेको छ । तर सही सदुपयोग गर्न नसके र अत्यधिक प्रयोग गर्न थाले मानिसमा इन्टरनेटको लत नै लाग्दछ ।
अत्यधिक इन्टरनेटको प्रयोगले प्रयोगकर्ताको एकाग्रता, सम्झना शक्ति र सामाजिक सम्बन्धमा नकारात्मक प्रभाव पार्दछ । इन्टरनेटको प्रयोगले मस्तिष्कको संरचनामा समेत नकारात्मक प्रभाव पार्न सक्ने चिकित्सकहरू बताउँछन् ।
इन्टरनेटले मष्तिकको संरचना, कार्य गर्ने शैली र संज्ञानात्मक विकासलाई प्रभावित पार्दछ र बिस्तारै मानिस यसको लतमा फस्ने गर्दछन् । अधिकांश अभिभावकमा सन्तानमा भएको इन्टरनेटको लतका कारण चिन्तित छन् ।
गत वर्ष गैरसरकारी संस्था ‘क्राइ’ले गरेको सर्वेक्षणले इन्टरनेटको अत्यधिक प्रयोगले मानिसको जीवनशैलीमा असर पारको दाबी गरेको थियो ।
इन्टरनेटका कारण मस्तिष्कको आन्तरिक संरचना परिवर्तन
अन्तर्राष्ट्रिय स्तरका विभिन्न अनुसन्धानकर्ताहरूले आफ्नो अध्ययनमा इन्टरनेटको अत्याधिक प्रयोगले मानिसको मस्तिष्कको आन्तरिक संरचनामा तीव्र परिवर्तन भइरहेको बताएका छन् । इन्टरनेट प्रयोगकर्ताको ध्यान, स्मरणशक्ति र सामाजिक दृष्टिकोणलाई असर गर्ने गरेको पाइएको उनीहरुको दाबी छ ।
शोधकर्ताहरूले मनोविज्ञान, मनोचिकित्सा, र न्यूरोइमेजिङमा हालैका अनुसन्धान निष्कर्षहरूले यी अवधारणाहरूलाई कुन हदसम्म समर्थन गरेका छन् भनेर पनि जाँच गरे। इन्टरनेटले मस्तिष्कको संरचनालाई कसरी असर गर्छ भन्ने बारे धेरैजसो अन्तर्राष्ट्रिय अध्ययनहरूले इन्टरनेटको अत्यधिक प्रयोगले मस्तिष्कको संज्ञानात्मक गतिविधिहरूमा गहिरो प्रभाव पार्न सक्छ भन्ने निष्कर्ष निकालेका छन्।
इन्टरनेटको लतले मौलिकता र रचनात्मकतालाई नष्ट हुँदै
इन्टरनेटका कारण आज सूचनाको आदानप्रदान आँखा झिम्कामा हुन थालेको छ तर यसको अत्याधिक प्रयोगका कारण यो साइबर लतको कारण पनि बनेको छ । आज अवस्था यस्तो छ कि देश र विश्वको ठूलो जनसङ्ख्या सूचनाको बोझले दबिएको छ र उनीहरूको सोच्ने र बुझ्ने क्षमता लगातार घट्दै गइरहेको छ ।
विश्व स्वास्थ्य संगठनद्वारा जारी दिशानिर्देशहरू अनुसार, साना केटाकेटीहरू प्रति दिन एक घण्टा भन्दा बढी स्क्रिनमा पर्नु हुँदैन। अभिभावकहरूले आफ्ना छोराछोरीहरू डिजिटल उपकरणहरू वा इन्टरनेटमा धेरै समय बिताइरहेका छैनन् भनी सुनिश्चित गर्नुपर्छ। डब्ल्यूएचओका अनुसार अभिभावकहरूले बालबालिकाको अन्य महत्त्वपूर्ण विकास गतिविधिहरू जस्तै सामाजिक अन्तरक्रिया र शारीरिक क्रियाकलापहरूमा बढी ध्यान दिनुपर्छ, जसले गर्दा बालबालिकालाई इन्टरनेट लतको सिकार हुनबाट जोगाउन सकिन्छ।
बिक्रीमा विद्यावारिधि ?
युवा जनशक्ति निर्यात गर्ने देश
गल्तीलाई आत्मसात गर्ने कि अझै
योगचौतारी नेपाल स्वस्थ समाज निर्माणमा
हिमालय टाइम्स र नियमित लेखनका
प्राकृतिक चिकित्सालय र योग चौतारीबीच