एक सातादेखि लाइसेन्सको ट्रायल बन्द, हजारौँ सेवाग्राही मर्कामा

काठमाडौं । काठमाडौं उपत्यकाका चारवटा ट्रायल सेन्टरमा एक साता बढी समयदेखि सवारीचालक अनुमतिपत्र (लाइसेन्स) को लागि लिइने प्रयोगात्मक परीक्षा (ट्रायल) बन्द छ । राष्ट्रिय सतर्कता केन्द्रले मापदण्डअनुसार ट्रायल सेन्टर बनाउन निर्देशन दिएपछि जेठ ४ गतेदेखि उपत्यकाका चारवटा सेन्टर प्रयोगात्मक परीक्षा बन्द भएका हुन् । इजी वे ट्रायल सेन्टर राधेराधे भक्तपुर, भेइकल एकेडेमी तथा रिसर्च सेन्टर प्रालि गुर्जुधारा, नेपाल ड्राइभिङ सेन्टर गोकर्णेश्वर र सुजुकी ड्राइभिङ स्कुल प्रालि एकान्तकुनाले गत शुक्रबारदेखि ट्रायल परीक्षा बन्द गरेका हुन् ।

ट्रायल बन्द भएसँगै सवारीचालक अनुमतिपत्र लिनबाट हजारौँ सेवाग्राही वञ्चित भएका हुन् । प्रगोगात्मक मात्रै होइन एकसाता बढी समयदेखि लाइसेन्सको लिखित परीक्षासमेत भएको छैन । आवेदन स्वीकृत भइसकेकाहरूले लिखित परीक्षा र ट्रायलका लागि राजस्व तिरेका छन् । उनीहरूले मेडिकल परीक्षण र बायोमेट्रिक पनि दिइरहेका छन् । लिखित परीक्षा पास गरी ट्रायलको मिति सोध्न आएका सेवाग्राहीलाई यातायातका कर्मचारीले वेबसाइटमा सूचना हेर्न भन्दै फर्काइरहेका छन् ।

राष्ट्रिय सतर्कता केन्द्रले अनुगमन गर्दा सवारीचालक अनुमतिपत्र प्रदान गर्ने २०७४ बमोजिम ट्रायल सेन्टर नभएको बताएको थियो । प्रत्येक जिल्लाको यातायात व्यवस्था कार्यालयअनुसार फरक-फरक ट्रायल सेन्ट्रर हुन्छन् । यातायात कार्यालय कम कबोल गरेर आएकालाई ट्रायल सेन्टर सञ्चालन गर्न अनुमति दिएको हुन्छ ।

तर, सतर्कता केन्द्रले अनुगमन गर्दा बागमती प्रदेशका अधिकांश ट्रायल सेन्टरले स्केच अनुसारको संरचना नबनाएकाले संशोधन गरेर स्केचबमोजिम बनाउन निर्देशन दिएको थियो । केन्द्रको निर्देशनपछि ट्रायल परीक्षा बन्द भएको बागमती प्रदेशको यातायात व्यवस्था कार्यालयका सूचना अधिकारी राजु अर्यालले बताउनुभयो । कार्यविधि र व्यवस्थाबमोजिम स्केच बनाउनु भनेकाले केही समयका लागि दुवै परीक्षा स्थगन भएको उहाँले बताउनुभयो । स्केच अनुसारको बनेपछि पुनः परीक्षा हुनेछ । एक हप्ताको समय दिएको र पुनः अनुगमन भएर सहमत भएमा दुवै परीक्षा सञ्चालन हुने उहाँको भनाइ छ ।

प्रविधि जडान गर्न विभागको आग्रह
ट्रायल सेन्टरहरूमा प्रविधि जडान गर्न यातायात व्यवस्था विभागले बागमती प्रदेशको श्रम, रोजगार तथा यातायात मन्त्रालयलाई आग्रह गरेको छ । ट्रायल परीक्षालाई पारदर्शी र गुनासोरहित बनाउन अटोमेटेड ड्राइभिङ टेष्ट ट्र्याक (एडिटिटी) प्रणाली कार्यान्वयन गर्न पनि विभागले भनेको हो । यातायात व्यवस्था कार्यालयहरूले लिने ट्रायल परीक्षामा परीक्षार्थी उत्तीर्ण भए पनि अनुत्तीर्ण हुने गरेको र अनुत्तीर्णलाई पनि उत्तीर्ण भएको जस्ता गुनासो सेवाग्राहीले गर्ने गरेको विभागले उल्लेख गरेको छ । विश्वका अधिकांश मुलुकहरूले सवारीचालक अनुमतिपत्रको प्रयोगात्मक परीक्षाको दौरान परीक्षार्थीको पास÷फेलको अवस्था मानवीय मूल्यांकन (हृयुमन जजमेन्ट)बाट निर्धारण नगरी ट्रायल सेन्टरमा जडान भएका उच्च प्रविधियुक्त क्यामेरा (हाई डेफिनेसन इन्टेलिजेन्ट क्यामेरा) एवं आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्ट (एआई) प्रविधिद्वारा वैज्ञानिक ढंगले निर्धारण गर्ने गरेको सन्दर्भ उल्लेख गर्दै यातायात कार्यालयलाई पनि यस्ता प्रविधि प्रयोग गर्न अनुरोध गरेको छ ।

यसै सातादेखि पुनः ट्रायल सुरु हुन्छ : मन्त्रालय
बागमती प्रदेशको श्रम रोजगार तथा यातायात मन्त्रालयले पनि राष्ट्रिय सतर्कता केन्द्रले पुनः अनुगमन गरेर ठीक भन्नेबित्तिकै पुनः लिखित र ट्रायल परीक्षा सुरु हुने जनाएको छ । मन्त्रालयका सूचना अधिकारी खगेन्द्र पौडेलका अनुसार केन्द्रको निर्देशनअनुसार मापदण्डअनुसार बनाउन केही समय प्रयोगात्मक र लिखित परीक्षा बन्द भएको बताउनुभयो । ‘केन्द्रले हामीलाई पठाएको चिठीअनुसार हामीले प्राविधिक टोली बनाएर सेन्टरहरूको जाँच गर्दै छौँ । टोलीले प्रतिवेदन नदिएसम्म परीक्षा बन्द गरका छौँ,’ उहाँले भन्नुभयो, ‘टोलीले मापदण्डअनुसार ट्रायल सेन्टरले मापदण्ड पूरा गरेको÷नगरेको विषयमा जाँच गरिसकेको छ । त्यसपछि केन्द्रसँग समन्वय गरेर ट्रायल खोल्नेछौँ ।’ ‘हामीले प्राविधिक कर्मचारी खटाएर सतर्कता केन्द्रले त्रुटि देखाएका विषयमा ट्रायल सेन्टरहरूको परीक्षण गरायौँ । त्यसमा केही त्रुटि देखिएका छन्,’ उहाँले भन्नुभयो, ‘सात दिनको समय दिएर बन्द रहेको चारवटा ट्रायल सेन्टरलाई त्रुटि सुधार गर्न समय दिएका छौँ । मापदण्ड पु¥याएकाहरूले यही साताबाट ट्रायल गराउन पाइहाल्छन् ।’

सतर्कता केन्द्रले गत चैत महिनामा एउटा टोली बनाएर उपत्यकाका सञ्चालन भइरहेका ट्रायल सेन्टहरूको विषयमा विस्तृत अध्ययन तथा अनुगमन गरेको थियो । टोलीमा रहेका सदस्यहरूले ट्रायल सेन्टरमै गएर अध्ययन गरेका थिए । जसअनुसार उपत्यकाका ट्रायल सेन्टरहरूले निर्देशिकाविपरीत प्रयोगात्मक परीक्षा लिएको केन्द्रले तयार गरेको प्रतिवेदनमा उल्लेख छ । ती ट्रायल सेन्टरमा तोकिएको लेआउटको क्रम नमिलेको, स्पिड ब्रेक्ररमा मेटल प्लेट राखी स्लोभ लामो बनाइएको, ट्राफिक लाइट मापदण्डअनुसार नभएको सतर्कता केन्द्रले औँल्याएको छ ।

ट्रायल सेन्टर सञ्चालक भन्छन्- हामी तयारै छौँ, सरकारले भन्नेबित्तिकै सुरु गर्छौं
ट्रायल सेन्टरका सञ्चालकहरूले भने आफूहरूले सबै मापदण्ड पूरा गरिसकेको दाबी गरेका छन् । केही सामान्य त्रुटि भएकालाई सच्याएर पुनः ट्रायल परीक्षा सञ्चालन गर्न आफूहरू तयार रहेको उनीहरूको भनाइ छ । नेपाल ड्राइभिङ एण्ड रिकन्डिसन सेन्टर गोकर्णेश्वरका प्रतिनिधि गोविन्द कार्कीले कार्यालयले भन्नेबित्तिकै आफूहरू ट्रायल परीक्षा सञ्चालन गर्न तयार रहेको बताउनुभयो । हाम्रो कारणले ट्रायल रोकिएको होइन । हामी कानुनअनुसार नै चलेका छौँ,’ उहाँले भन्नुभयो, ‘केही सामान्य त्रुटि भएको भनिएको ठाउँमा हामीले सुधार गरिसकेका छौँ । सामान्य रेखाहरू मेटिएका थिए । ती बनाइसकेका छौँ । कार्यालयले जुन दिन ट्रायल सञ्चालन गर्नु भन्छ हामी तयार छौँ । सायद यसै साताबाट पुनः परीक्षा सञ्चालन हुन्छन् ।’