नेपालले चीन र भारतसँग कसरी सिक्ने

नेपालले भारत र चीनसँग विभिन्न विषयमा सिक्न सक्छ। यो त्रिकोणात्मक सम्बन्ध हो जसमा प्राकृतिक सामरस्थ्य, सांस्कृतिक, आर्थिक, राजनीतिक र व्यापारिक सम्बन्धहरू छन्। नेपाल भारतसँग दक्षिण र पश्चिम, र चीनसँग उत्तर, पूर्व, र पश्चिम भागमा सम्बन्ध राख्छ।

नेपाल र भारतको सम्बन्ध अत्यधिक घनिष्ट छ, यसले विभिन्न क्षेत्रहरूमा व्यापार, पर्वाही, शिक्षा, र सांस्कृतिक आदान-प्रदान गर्दछ। नेपालले भारतसँग एक समझौता गरेको छ, जसले विभिन्न विषयहरूमा सहायता र एकता सुनिश्चित गर्छ।

नेपालले चीनसँग पनि अहम सम्बन्ध राख्छ। चीनले नेपालसँग व्यापार, भू-राजस्व, पर्वाही, विकास सहयोग, र सांस्कृतिक अदला-बदलीमा रुचाउँछ। नेपाल पनि चीनसँग एक समझौता गरेको छ, जसले विभिन्न क्षेत्रहरूमा सहयोग र भविष्यको लागि एकता सुनिश्चित गर्छ।

नेपालले अनुसार भारत र चीनसँगको अपनो सम्बन्धहरूमा एक सकारात्मक ढाँचा अवलम्बन गरी, विकास, सहयोग र एकतालाई प्रोत्साहन गर्न सक्छ। यसले नेपालको सामर्थ्य र विकासको क्षेत्रमा महत्वपूर्ण योगदान प्रदान गर्न सहायता गर्दछ।

सन् १९७८ चीनको र सन् १९९१ भारतको आर्थिक नीति आएपछि दुवै देशले त्यसपछि फर्केर हेर्नु परेन।चीनको र भारतको का आर्थिक सुधार ले नेपालको विकासमा सकारात्मक प्रभाव पर्न सक्छ, तर यसले प्रत्याशावादी रुपमा देखिने नेपालको विकासमा सीधा सम्बन्धित छैन। आर्थिक सुधारका पहिलो पडावमा, एक देशको आर्थिक बिकासमा आवश्यक गरिएका केहि महत्वपूर्ण कदमहरू हुन्:

१. अर्थतन्त्रमा नीति र संरचनाको परिवर्तन: उपर्युक्त दुवै देशहरूले आर्थिक सुधारका लागि नयाँ नीति र संरचना लागू गरेका थिए। नेपाल र अन्य देशहरूले पनि आर्थिक बिकासका लागि नीति र संरचना लागू गर्नुपर्ने छ।

२. विदेशी निवेश र सहयोग: चीन र भारतले उनीहरूको आर्थिक विकासमा बिदेशी निवेश र सहयोग खोलेका थिए। नेपालले पनि बिदेशी निवेशको आकर्षण गर्न र सहयोग खोल्नुपर्ने छ।

३. विदेशी व्यापार र निजीकरण: चीनले १९७८ को बाद विदेशी व्यापारको लागि आवश्यक नीति लागू गरेको थियो, र भारतले पनि १९९१ को आर्थिक सुधारबारे व्यापार र निजीकरणको लागू गरेको थियो। नेपालले पनि विदेशी व्यापार र निजीकरणको लागू गर्नुपर्ने छ।

४. विकासमा सहयोगी विदेशी संस्थाहरू: चीन र भारतले विकासमा सहयोगी विदेशी संस्थाहरूको सहयोग प्रदान गरेका थिए। नेपालले पनि विकासमा सहयोगी विदेशी संस्थाहरूसँग संयुक्त व्यवस्था गर्नुपर्ने छ।

 ५. व्यापारिक सम्बन्ध: चीन र भारत बीच व्यापारिक सम्बन्धहरू प्रत्याशावादी छन्, र उनीहरूले एक दूसराको बढ्दो व्यापार साझा गर्छन्। यसले नेपाललाई पनि व्यापार र वाणिज्यिक अवसरहरूको विस्तार गर्न सहायता पुर्याउन सक्छ। नेपालले चीन र भारतसँगको व्यापारको अधिक लाभ उठाउन सक्छ र विश्वको दुई बडा अर्थतन्त्रले नेपालको विकासमा सहायता गर्न सक्छ।

६. व्यापार र वाणिज्यिक अवसरहरूको विकास: भारत र चीनले आर्थिक क्रान्ति गरेपछि उनीहरूको व्यापारिक अवसरहरूमा प्रगति भएको छ। नेपालले भारत र चीनसँगको व्यापार र वाणिज्यिक सम्बन्धहरूलाई विकास गरेर आफ्नो अर्थतन्त्रलाई सकारात्मक दिकमा प्रगति गर्न सक्छ।

७. उद्योग विकास: भारत र चीनले उनीहरूको उद्योगमा प्रवेश र विकासको लागि विभिन्न नीति र सुविधाहरू लागू गरेका थिए। नेपालले पनि उद्योग विकासको लागि उनीहरूको अनुकरण गरी उद्यमीहरूलाई समर्थन प्रदान गर्न सक्छ।

८. इन्फ्रास्ट्रक्चर विकास: भारत र चीनले आर्थिक क्रान्तिमा इन्फ्रास्ट्रक्चरमा विशेष गरि विकास गरेका थिए। नेपालले पनि उनीहरूको इन्फ्रास्ट्रक्चरमा अनुकरण गरी विकास गरेर उद्यमीहरूको लागि सजिलो व्यवसायिक समर्थन प्रदान गर्न सक्छ।

९. भू-राजस्व र शुल्क: चीन र भारतले उनीहरूको भू-राजस्व र शुल्कमा अलग अलग नीति अनुसार कदम उठाउँछन्। नेपालले पनि उनीहरूको अधिकारीकरण गरेर भू-राजस्व र शुल्कको नीति बनाउन सक्छ र उनीहरूबारे शुल्क निगरानी गर्न सक्छ।

१०. पर्वाही: चीन र भारतले विभिन्न राजनीतिक, सामाजिक, र संस्कृतिक मुद्दाहरूमा एकता देखाएका छन्। नेपालले पनि उनीहरूको अनुकरण गरेर पर्वाही र एकता देखाउन सक्छ र राजनीतिक र सांस्कृतिक सम्बन्धहरू सुधार्न सक्छ।

त्यसैले, नेपालले चीन र भारतको अनुकरण गरेर उनीहरूको अधिकता र सुधार गर्दा आर्थिक रूपमा उनीहरूबारे सिक्न सक्छ। यस्तै, नेपालको आर्थिक नीति र संरचनामा विशेष ध्यान दिएर चीन र भारतबाट हामीले सिक्न सक्छौं।