कोशी प्रदेशको मुख्यमन्त्रीमा केदार कार्की नियुक्त

काठमाडौं । कोशी प्रदेशको मुख्यमन्त्रीमा केदार कार्की नियुक्त हुनुभएको छ । शनिबार बिहान ४७ जना सांसदहरूको हस्ताक्षर सनाखतपछि प्रदेश प्रमुख पर्शुराम खापुङले कार्कीलाई मुख्यमन्त्री नियुक्त गर्नुभएको हो । उहाँलाई मुख्यमन्त्री बनाउन एमालेका ३९ र कांग्रेसको शेखर कोइराला पक्षका आठ गरी ४७ जना सांसहरूले हस्ताक्षर गर्नुभएको थियो । हस्ताक्षर सनाखत भएपछि प्रदेश प्रमुख खापुङले कार्कीलाई मुख्यमन्त्री नियुक्त गर्नुभएको हो । सत्ता गठबन्धनले नेकपा माओवादी केन्द्रका इन्द्रबहादुर आङ्बोलाई कोशीको मुख्यमन्त्री बनाउने सहमति गरेको थियो ।

सोहीअनुसार शुक्रबार आङ्बोले बहुमत सांसदहरूको हस्ताक्षरसहितको दाबी पेस गर्नुभएको थियो । दुवै पक्षले बहुमत सदस्यहरूको हस्ताक्षर पेस गरेपछि प्रदेश प्रमुख खापुङले शुक्रबार ढिला भएका कारण सनाखत गर्न शनिबार बिहान ८ बजेदेखि २ बजेसम्मको समय निर्धारण गर्नुभएको थियो ।
सोअनुसार केदार कार्कीलाई मुख्यमन्त्रीमा समर्थन गरेका सांसदहरू ९ बजे प्रदेश प्रमुखको कार्यालयमा उपस्थित भएका थिए ।

हस्ताक्षर गरेअनुसारका सांसदहरू सशरीर उपस्थित भएर आफ्नो हस्ताक्षर सनाखत गरेपछि कार्की मुख्यमन्त्री नियुक्त हुनुभएको हो । संविधानको धारा १६८ (५) अनुसार मुख्यमन्त्री बन्नुभएका कार्कीले अबको एक महिनामा प्रदेशसभाबाट विश्वासको मत लिनुपर्ने छ । कार्र्कीले आज(आइतबार) पद तथा गोपनीयताको शपथ लिँदै हुनुहुन्छ ।

मध्यावधि रोक्न मुख्यमन्त्री बनेँः कार्की

कोशी प्रदेशका नवनियुक्त मुख्यमन्त्री केदार कार्कीले मध्यावधि निर्वाचनमा जानबाट रोक्न आफू मुख्यमन्त्री बनेको बताउनुभएको छ । यसअघि गठबन्धनले पटकपटक प्रयास गर्दा पनि सरकार स्थिर बन्न नसकेको र मध्यावधिको बाटो देखिएकोले त्यसलाई रोक्न सांसदहरूले आफूलाई समर्थन गरेको उहाँले बताउनुभयो । कुनै पार्टीको समर्थनमा नभई संविधानको धारा १६८ (५) को व्यवस्थाअनुसार सांसदहरूको समर्थनमा आफू मुख्यमन्त्री भएको उहाँले बताउनुभयो । उहाँले यसलाई संविधानवादमा विश्वास गर्ने सबै पार्टीले सकारात्मक रूपमा लिने विश्वास व्यक्त गर्नुभयोे ।

‘यसलाई स्वाभाविक रूपमा पार्टीले आत्मसाथ गर्छ भन्ने लाग्छ । संविधानले देखाएको बाटोअनुसार भएको हो,’ उहाँले भन्नुभयोे, ‘गठबन्धनको मात्रै संसद्को संख्याले मध्यावधिमा जाने बाटो देखिएको थियो । त्यसैले सांसदहरूको एकरूपताले मध्यावधिको बाटो राकेको हो ।’
उहाँले अब आफूले संविधान र ऐनले दिएको मुख्यमन्त्रीको काम कारबाही गर्ने प्रतिबद्धता जनाउनुभयो । मुख्यमन्त्री नियुक्त हुनुभएका कार्कीले नेपाली कांग्रेसबाट विद्रोह गर्नुभएको हो । कांग्रेस शेखर कोइराला समूहका आठ जनाले विद्रोह गरेर एमालेका सांसदको समेत समर्थन जुटाएर कार्कीको पक्षमा बहुमत पुर्याउनुभयो ।

कार्की गठबन्धनकै मुख्यमन्त्रीः प्रचण्ड

प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’, कांग्रेस सभापति शेरबहादुर देउवा र नेता शेखर कोइरालाबीच गठबन्धनप्रति दृढ र स्पष्ट रहनेबारे लिखित सहमति भएको छ । शनिबार बिहान भएको तीन नेताबीचको छलफलमा लिखित सहमति भएको प्रधानमन्त्रीको सचिवालयले जनाएको छ । सहमतिमा सबैजना सत्ता गठबन्धनप्रति दृढ र स्पष्ट रहेको तथा यो गठबन्धनलाई कुनै पनि हालतमा कमजोर हुन नदिने उल्लेख छ ।

यसैबीच ‘प्रचण्ड’ले कोशी प्रदेशका नवनियुक्त मुख्यमन्त्री केदार कार्की सत्तारूढ गठबन्धनको मुख्यमन्त्री भएको बताउनुभएको छ । कार्की गठबन्धनकै उम्ेदवारका रूपमा मुख्यमन्त्री बनेको प्रधानमन्त्री प्रचण्डको भनाइ छ । शनिबार चितवनको भरतपुर विमानस्थलमा पत्रकारहरूसँग उहाँले कोशीमा सत्तारूढ गठबन्धनकै सरकार बन्ने पनि स्पष्ट पार्नुभयो । शनिबार बिहान नेपाली कांग्रेसका सभापति शेरबहादुर देउवा र नेता शेखर कोइरालासँग आफ्नो छलफल भएको र गठबन्धन बलियो बनाउने कुरामा सहमति बनेको प्रचण्डले जानकारी दिनुभयो । ‘अहिले कार्कीजी मुख्यमन्त्री हुनुभएको छ । उहाँ हामी सबैको मुख्यमन्त्री हो । त्यसैले यो समस्याको सेफल्याण्डिङ गरेका छौँ,’ उहाँले भन्नुभयो ।

हामी विपक्षमा छौंः लिङ्देन

राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टीका अध्यक्ष राजेन्द्र लिङ्देनले कोशी प्रदेशमा राप्रपा विपक्षमा रहेको बताउनुभएको छ । एमालेको समर्थनमा कांग्रेसका केदार कार्की मुख्यमन्त्री नियुक्त भएपछि अध्यक्ष लिङ्देनले आफूहरू विपक्षमा रहेको बताउनुभएको हो । उहाँले भन्नुभयो, ‘कोशी प्रदेशमा सरकार बनाउन कांग्रेस, एमाले, माओवादी मिलेको राम्रो हुन्छ भन्ने हाम्रो निरन्तरको सुझाव थियो । अन्ततः घुमिफिरी त्यही बाटोबाट सत्तारुढ गठबन्धन र प्रमुख प्रतिपक्षको सहकार्यमा मुख्यमन्त्रीको नियुक्ति भएको छ ।’ अहिलेको व्यवस्था र अवस्थाका पक्षधरहरू एकातर्फ र विपक्षकाहरू अर्को तर्फ हुने ध्रुवीकरणलाई तीव्र पार्न उहाँले आहृवान गर्नुभएको छ ।

कोशीमा कांग्रेस संसदीय दलका नेता थापाद्वारा राजीनामा

नेपाली कांग्रेस कोशी प्रदेश संसदीय दलका नेता उद्धव थापाले राजीनामा दिनुभएको छ । कांग्रेसबाट विद्रोह गरी केदार कार्की मुख्यमन्त्री नियुक्त भएपछि दलका नेता थापाले नैतिकताका आधारमा राजीनामा दिनुभएको हो । शनिबार पत्रकार सम्मेलन गर्दै उहाँले नैतिकताका आधारमा राजीनामा दिएको बताउनुभयो । कोशी प्रदेशको विकसित राजनीतिक घटनाक्रम र नयाँ सरकार निर्माणको घटनाक्रमका कारण राजीनामा दिएको थापाले बताउनुभएको छ ।

‘पछिल्लो समय कोशी प्रदेश सरकार निर्माण प्रक्रियामा भएका विकसित घटनाक्रमले गर्दा नैतिक रूपमा मैले संसदीय दलको नेताको रूपमा बसिरहन उपयुक्त नभएको महसुस गरी आजको मितिदेखि लागू हुने गरी मैले नेपाली कांग्रेस कोशी प्रदेश संसदीय दलको नेताको पदबाट राजीनामा दिइएको जानकारी गराउँदै दलको नीति, सिद्धान्त र आदर्शप्रति प्रतिबद्ध रहँदै आगामी दनमा क्रियाशील रहनेछु’ उहाँले राजीनामा पत्रमा भन्नुभएको छ । कोशीमा दुई–दुईपटक मुख्यमन्त्री बन्नुभएका थापा दुवैपटक सर्वोच्च अदालतको आदेशमा पदमुक्त हुनुभएको थियो । उहाँले दुईपटक मुख्यमन्त्री बन्दा पनि आफूले त्यसलाई जोगाउन नसकेको स्वीकार गर्नुभएको छ । अदालतले पदमुक्त गरेपछि आफूले त्यतिबेलै राजीनामा गर्नुपर्ने विचार गरे पनि विभिन्न कारणले ढिलो भएको थापाको भनाइ छ ।

थापाले केदार कार्की मुख्यमन्त्री भएकामा बधाई दिनुभएको छ । उहाँले कार्की मुख्यमन्त्री भएकै दिन राजीनामा दिनु संयोग मात्र भएको बताउनुभएको छ । ‘यसमा कुनै आग्रह, पूर्वाग्रह छैन’ उहाँले भन्नुभयो । कोशीमा राजनीतिक घटनाक्रमको कारक आफू पनि भएको महसुस गरेर आफूले राजीनामा दिएको पनि थापाले बताउनुभयो ।

प्रदेश संरचना खारेज गर्नुपर्छ- थापा

राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टी (राप्रपा) नेपालका अध्यक्ष एवं पूर्वउपप्रधानमन्त्री कमल थापाले प्रदेश संरचना खारेज गर्नुपर्ने बताउनुभएको छ । संघीयताअन्तर्गत प्रदेश संरचना मुलुकका लागि घाँडो भएकाले त्यसलाई खारेज गर्नुपर्ने उहाँको तर्क थियो । पार्टीद्वारा शनिबार ललितपुरमा आयोजित एक कार्यक्रममा बोल्दै अध्यक्ष थापाले वैदेशिक ऋणको भरमा कहिलेसम्म प्रदेश संरचनालाई कायम राख्ने ? भनी प्रश्नसमेत गर्नुभयो । नेपालजस्तो सानो देशका लागि सयभन्दा बढी मन्त्री र पाँच/सात सयको संख्यामा सांसद आवश्यक नभएकाले त्यसलाई कटौती गर्नुपर्ने उहाँले प्रस्ताव गर्नुभयो । अध्यक्ष थापाले वर्तमान व्यवस्था भ्रष्ट भएको भन्दै त्यसमा सुधारका निम्ति तयार हुन प्रमुख राजनीतिक दलहरूलाई आग्रहसमेत गर्नुभयो ।

उहाँले भन्नुभयो, ‘यो बीचको प्रदेश संरचना आवश्यक छैन । यसलाई खारेज गर्नुपर्छ भन्ने हाम्रो मान्यता हो । यो प्रदेश संरचना अहिले नेपाललाई घाँडो भएको छ । नेपाली अर्थतन्त्रले धान्न नसक्ने अवस्था छ । कहिलेसम्म विदेशीका ऋण ल्याएर यो प्रदेशको संरचनालाई कायम गर्ने ? नेपाल जस्तो सानो देशमा किन सयभन्दा बढी मन्त्रीहरू चाहिन्छ भन्नु त ? अहिले हरेक प्रदेशमा १०/१२ जना मन्त्रीहरू छन् । किन झण्डै सयजना मन्त्रीहरू चाहियो ? हाम्रो जस्तो सानो देशमा पाँच÷सात सयको संख्यामा किन सांसदहरू चाहियो भन्नुस्त ? चाहिँदैन । त्यकारणले गर्दाखेरी अर्बौं रुपैयाँ खर्च गरेर ती सांसद र मन्त्रीहरूलाई पालेर राख्नुपर्ने जरुरी छैन ।’

अध्यक्ष थापाले सनातन धर्मको संरक्षण गर्ने र वर्तमान भ्रष्ट व्यवस्था सुधारका लागि आफ्नो पार्टीले आन्दोलनको घोषणा गरेको जिकिरसमेत गर्नुभयो ।

को हुनुहुन्छ मुख्यमन्त्री केदार ?

केदार कार्कीको जन्म २०३० साल पुस ७ गते आमा स्व.ईश्वरी र पिता प्रेमबहादुर कार्कीको कोखबाट भएको हो । कार्की विद्यालय कालदेखि नै राजनीतिमा होमिनुभएको थियो । उहाँ जनता उच्च माध्यमिक विद्यालय मधेसामा २०४४ सालमा नेपाल विद्यार्थी संघको सभापति हुनुभएको थियो । विद्यालयस्तरको शिक्षापछि उहाँको उच्च शिक्षा विराटनगरको महेन्द्र मोरङ क्याम्पसबाट सुरु भएको थियो ।

उहाँ सो क्याम्पसमा २०५२ सालमा नेविसंघको क्याम्पस एकाइका सभापति हुनुभएको थियो । यसपछि उहाँ २०५९ सालमा नेविसंघ क्षेत्रीय सभापति हुनुभयो । यसपछि उहाँ जिल्ला सभापतिमा निर्वाचित हुनुभएको थियो । २०६३ सालमा भने उहाँ नेविसंघको केन्द्रीय सदस्य हुनुभएको थियो । उहाँ कांग्रेसको केन्द्रीय सदस्यमा भने पराजित हुनुभयो । उहाँले स्नातकोत्तर सम्मको शिक्षा हासिल गर्नुभएको छ ।

नेपालमा संघीयता कार्यान्वयनमा गएसँगै उहाँ तत्कालीन १ नम्बर प्रदेशको पहिलो प्रदेशसभामा मोरङको क्षेत्र नम्बर ६ को २ बाट प्रदेशसभामा निर्वाचित हुनुभएको थियो । नेपाली कांग्रेसबाट निर्वाचित हुनुभएका कार्की संसदीय दलको प्रमुख सचेतकमा नियुक्त हुनुभयो । कार्की २०७८ कात्तिक दोस्रो प्रदेशसभाको निर्वाचनसम्म कोशी प्रदेशको आन्तरिक मामिला तथा कानुनमन्त्रीको भूमिकामा हुनुहुन्थ्यो । राजनीतिका साथसाथै नेता कार्की सामाजिक र शैक्षिक गतिविधिमा पनि संलग्न हुनुहुन्छ । उहाँ पूर्वाञ्चल विश्वविद्यालयमा पूर्व सिनेट सदस्य पनि हुनुहुन्छ ।