अर्थतन्त्रका ऐना बैंकहरूको खराब कर्जा बढ्दै

काठमाडौं । अर्थतन्त्रको ऐनाका रूपमा हेरिने बैंक तथा वित्तीय संस्थामा खराब कर्जा बढ्दै गएको छ । बाहृय क्षेत्रमा आएको सुधारका आधारमा सरकारले देशको अर्थतन्त्र सुधारोन्मुख रहेको दाबी गर्दै आए पनि आन्तरिक अर्थतन्त्र भने संकटपूर्ण अवस्थामा रहेको तथ्यांकहरूले देखाइरहेका छन् । बैंकहरूको चालु आर्थिक वर्षको पहिलो त्रैमासको वित्तीय विवरणले पनि सोही तथ्यलाई उजागर गरेको छ । बैंकहरूले प्रकाशित गरेको वित्तीय अवस्थाअनुसार गत आर्थिक वर्षको असोजको तुलनामा चालु आर्थिक वर्षको सोही अवधिमा बैंकहरूको खराब कर्जा १०३.५३ प्रतिशतले बढेर औसत ३.३९ प्रतिशत पुगेको छ । गत आर्थिक वर्षको सोही अवधिमा खराब कर्जा औसत १.६६ प्रतिशत थियो ।

सबैभन्दा धेरै कृषि विकास बैंकको खराब कर्जा पाँच प्रतिशत नाघेको छ भने पाँचवटा बैंकको चार प्रतिशतभन्दा बढी छ । तीन प्रतिशतभन्दा बढी खराब कर्जा भएका बैंक सातवटा रहेका छन् भने तीनवटा बैंकको दुर्ई प्रतिशतभन्दा बढी र तीनवटा बैंकको एक प्रतिशतभन्दा बढी छ । एभरेष्ट बैंकको भने खराब कर्जा एक प्रतिशतभन्दा कम रहेको छ । कृषि विकास बैंकको गत आर्थिक वर्षको पहिलो त्रैमासको तुलनामा खराब कर्जा १२३.९४ प्रतिशतले बढेर ५.३३ प्रतिशत पुगेको छ । गत आर्थिक वर्षको सोही अवधिमा बैंकको खराब कर्जा २.३८ प्रतिशत थियो । त्यस्तै कुमारी बैंकको खराब कर्जा गत असारको तुलनामा चालु आर्थिक वर्षको सोही अवधिमा २८२ प्रतिशतले बढेर ४.८९ प्रतिशत पुगेको छ । गत आर्थिक वर्षको सोही अवधिमा १.२८ प्रतिशत थियो ।

नेपाल इन्भेष्टमेन्ट मेगा बैंकको खराब कर्जा १७६ प्रतिशतले बढेर ४.८३ प्रतिशत पुगेको छ । गत आर्थिक वर्षको सोही अवधिमा १.७५ प्रतिशत थियो । त्यसैगरी लक्ष्मी सनराइज बैंकको खराब कर्जा १७२.६७ प्रतिशतले बढेर ४.६९ प्रतिशत पुगेको छ । गत आर्थिक वर्षको सोही अवधिमा १.७२ प्रतिशत थियो । हिमालयन बैंकको खराब कर्जा १०२ प्रतिशतले बढेर ४.६७ प्रतिशत पुगेको छ भने ग्लोबल आइएमई बैंकको १०८.५७ प्रतिशतले बढेर ४.३८, सिटिजन्सको ३८.८१ प्रतिशतले बढेर ३.९७ र प्रभु बैंकको १३६.३० बढेर ३.९७ प्रतिशत पुगेको छ ।

नेपाल बैंकको ६२ प्रतिशतले बढेर ३.८४, प्राइम बैंकको १०३ प्रतिशतले बढेर ३.६७, राष्ट्रिय वाणिज्य बैंकको ४५ प्रतिशतले बढेर ३.६२ र सिद्धार्थ बैंकको ६० प्रतिशतले बढेर ३.४४ पुगेको छ । एनएमबी बैंकको खराब कर्जा ४९.४७ प्रतिशतले बढेर २.८४, माछापुच्छ्रे बैंकको खराब कर्जा ९६.९२ प्रतिशतले बढेर २.५६ र नेपाल एसबिआई बैंकको ५५२.७७ प्रतिशतले बढेर २.३५ पुगेको छ भने सानिमा बैंकको खराब कर्जा ९६.७० प्रतिशतले बढेर १.७९, एनआइसी एसिया बैंकको १३२.२० प्रतिशतले बढेर १.३७, स्ट्याण्डर्ड चार्टर्ड बैंकको ४२.८५ प्रतिशतले बढेर १.१, एभरेष्ट बैंकको १७२ प्रतिशतले बढेर ०.९ र नबिल बैंकको खराब कर्जा ५८.३६ प्रतिशतले बढेर ३.६९ प्रतिशत पुगेको छ ।

बैंकहरूको पहिलो त्रैमासिक वित्तीय विवरणअनुसार गत असोजसम्म उठ्न बाँकी रहेको ब्याज १३ अर्ब दुई करोड ९० लाख रुपैयाँ रहेको छ । जुन रकम गत आर्थिक वर्षको सोही अवधिको तुलनामा ९७.२८ प्रतिशतले बढी हो । गत आर्थिक वर्षको सोही अवधिमा बैंकहरूको उठ्न बाँकी ब्याज रकम छ अर्ब ६० करोड ४२ लाख थियो । नेपाल वित्तीय लेखामान प्रतिवेदनअनुसार ब्याज नउठ्ने भए पनि आम्दानीमा देखाउन पाइने व्यवस्था छ । त्यसैले बैंकहरूले उठ्न बाँकी रहेको ब्याजलाई पनि आम्दानी देखाएको अवस्था छ । बैंकहरूले उठाएको ब्याज खर्च गरेको देखिन्छ । साथै बैंकहरूका अन्य आम्दानीका शीर्षकमा पनि खासै सुधार छैन । बैंकहरूको मुख्य आम्दानीको स्रोत नै ब्याज आम्दानी हो ।

बैंकहरूले शुल्क तथा कमिसन, ट्रेडिङ तथा अन्य शीर्षकमा पनि आम्दानी गर्ने भए पनि उल्लेखित आम्दानीको हिस्सा नगन्य हुन्छ । अर्थतन्त्रमा देखिएको सुस्तताको असर बैंकहरूमा पनि देखिएको बैंकिङ विज्ञहरू बताउँछन् । उनीहरूका अनुसार बैंकिङ क्षेत्रमा जोखिम बढ्दै गएको देखिन्छ । तथापि अर्थतन्त्रले गति लिएको अवस्थामा सुधार हुन सक्छ ।

चालु आर्थिक वर्षको पहिलो त्रैमासको तथ्यांक प्रकाशन गर्न केन्द्रीय बैंकले दशैँका कारण थप समय दिएको थियो । बैंकहरूले कात्तिक १६ गतेसम्मको आम्दानीलाई रिपोर्टमा देखाउँदा पनि खर्च बराबरको आम्दानी गर्न नसकेको देखिन्छ । सामान्यतया त्रैमास बितेको सात दिनमा प्रतिवेदन प्रकाशित गर्नुपर्ने व्यवस्था छ ।