डा. कोइरालाको ‘युटर्न’

काठमाडौं । सत्तारूढ दलको प्रमुख घटक नेपाली कांग्रेसका नेता डा.शेखर कोइराला एकाएक सरकारप्रति लचिलो हुनुभएको छ । नेपाली कांग्रेसमा इतर पक्षको नेतृत्व गरिरहनु भएका डा.कोइराला नेपाली कांग्रेस र नेकपा एमालेबीच सत्ता साझेदारीको लागि गत असार १६ गते मध्यराति भएको सात बुँदे समझदारीदेखि नै विरोध गर्दै आउनुभएको थियो । हुन त सत्ता गठबन्धन र गठबन्धन सरकारप्रति कोइरालाको धारणा एकनाश देखिँदैन । डा.कोइराला २०७९ सालमा सम्पन्न स्थानीय तह निर्वाचनमा कांग्रेस र नेकपा माओवादी केन्द्र सम्मलित त्तकालीन गठबन्धनको विपक्षमा रहनुभएको थियो । उक्त गठबन्धन सोही वर्ष मंसिरमा सम्पन्न संसदीय निर्वाचनमा पनि कायम रहृयो । त्यतिबेला पनि डा.कोइराला र उहाँ नेतृत्वको समूहले पार्टीमा सभापति शेरबहादुर देउवा र संस्थापन पक्षको निरन्तर विरोध गर्नुभयो ।

तत्कालीन समयमा डा.कोइरालाले मुलुकमा राजनीतिक स्थिरताको लागि कांग्रेस र एमालेबीच सत्ता सहकार्य हुनुपर्ने मत राख्दै आउनुभएको थियो । कांग्रेस र माओवादी केन्द्र सम्मलित गठबन्धन टुट्यो तर डा.शेखरको चाहनाअनुसार कांग्रेस र एमालेबीच गठबन्धन बन्न सकेन । कांग्रेससँगको गठबन्धन जोड्दै माओवादी केन्द्र नेकपा एमालेसँग गठबन्धन गर्न पुग्यो । दुई दलबीच गठबन्धन हुँदा संसद्को सबैभन्दा ठूलो दल नेपाली कांग्रेस केन्द्रदेखि प्रदेशसम्म विपक्षीमा धकेलियो । कांग्रेसको संस्थापन पक्ष पुनः सत्तारोहण गर्ने प्रयासमा लागिरहँदा कोइराला पक्ष भने विपक्षी कित्ता नै पार्टीको हितमा हुने तर्क गर्दै आयो । राजनीतिक घटनाक्रमसँगै पुनः एमाले र माओवादी केन्द्र सम्मलित गठबन्धन भत्किएर डा.कोइरालाले भनेजस्तै कांग्रेस र एमालेबीच गठबन्धन बन्यो ।

तर, आफूले राख्दै आएको धारणाअनुसार कांग्रेस र एमालेबीच गठबन्धन बने पनि डा.कोइराला भने विपक्षीमा उभिनुभयो । राजनीतिक स्थिरताका लागि कांग्रेस र एमाले मिल्नुपर्ने आफ्नो पूर्ववत् अडान छाड्दै डा. कोइरालाले संसद्का दुई ठूला दल मिलेर सरकार बनाउँदा लोकतन्त्र कमजोर हुने तर्क अघि सार्नुभयो । त्यसयता डा.शेखर आफ्नै पार्टी कांग्रेस सम्मलित सरकार र सत्ता गठबन्धनको आलोचना गर्दै आउनुभएको छ । तर, आइतबार भने डा.कोइराला एकाएक सरकारप्रति युटर्न हुनुभएको छ । सरकारका काम कारबाहीप्रति तीव्र आलोचना गर्दै आउनुभएका कोइरालाले वर्तमान सरकार असफल भए अराजकता निम्तिने भन्दै सरकारलाई सफल बनाउन सहयोगको लागि सबैपक्षसँग सार्वजनिक आहृवान गर्नुभएको छ ।

सरकारलाई सफल बनाउन सबैको साथ जरुरी : डा. शेखर
कांग्रेस नेता डा.शेखर कोइरालाले वर्तमान सरकारलाई सफल बनाउन सबै पक्षले जिम्मेवार भएर काम गर्नुपर्ने आवश्यकता रहेको बताउनुभएको छ । आइतबार जनकपुरधाममा आयोजित पत्रकार सम्मेलनमा डा.कोइरालाले संविधानको मर्मअनुसार नै वर्तमान सरकार गठन भएको र सरकार सफल हुने जिकिर गर्दै भन्नुभयो, ‘राजनीतिक अस्थिरताले देशको विकासमा अवरोध सिर्जना गरिरहेको अवस्थामा नेपाली कांग्रेस र नेकपा एमालेबीच सहमति भई वर्तमान सरकार गठन भएको हो । यदि वर्तमान सरकार असफल भयो भने देश अराजकतातर्फ जान सक्छ । त्यसैले, वर्तमान सरकारलाई कुनै पनि हालतमा सफल बनाउनुपर्छ ।’

सत्ता गठबन्धन चलायमान भएको दाबी
नेता कोइरालाले यो सातादेखि नेपाली कांग्रेस र नेकपा एमाले केही चलायमान भएको देखिएको बताउनुभएको छ । राजनीतिक स्थायित्वका निम्ति कांग्रेस र एमालेको गठबन्धन सरकार बनेकाले यसले काम गर्नुपर्नेमा जोड दिँदै कोइरालाले भन्नुभयो, ‘यो सातादेखि कांग्रेस र एमाले अलिअलि चलायमान भएको मैले पाएँ, त्यो राम्रो कुरा हो । अब संविधान जस्तो कुरामा अन्य दलहरूसँग पनि मिलेर हामीले केही सुधार गर्नुपर्ने हुन्छ । कांग्रेस र एमालेसँगै माओवादी, रास्वपा र मधेशका दलहरू मिलेर संविधान सुधारका कुरा गर्नुपर्छ । सबै दलहरूसँग छलफल गरी संविधान सुधारका लागि कुरा गर्नुपर्छ । कांग्रेस र एमाले मात्रै भएर सोच्यौँ भने त फेरि गलत बाटोतिर जान थाल्छौँ ।’ दुई ठूला दल एक ठाउँमा उभिएर निर्वाचनमुखी भएर अघि बढिरहेको पनि उहाँको भनाइ छ । २०४६ र २०५६ सालमा पनि कांग्रेस र एमाले मिलेर सरकार बनाएर चुनाव गराएको स्मरण गर्दै कोइरालाले भन्नुभयो, ‘राजनीतिक स्थायित्वका निम्ति कांग्रेस र एमाले गठबन्धन गरेर सरकार बनाउँदै चुनावमा जाने भन्ने हो । केका लागि राजनीतिक स्थायित्वभन्दा पटक-पटक सरकार बदलिने र यसले विकासका काम भइरहेको छैन । सुशासनका कुरा पनि भइरहेका छैनन् । भ्रष्टाचार पनि हामीले नियन्त्रण गर्न सकिरहेका छैनौँ । सँगसँगै संविधानमा केही सुधार ल्याउनुपर्छ भन्ने कुराले कांग्रेस र एमालेले सरकार बनाएको हो ।’

केन्द्रको हस्तक्षेपले प्रदेश राम्ररी चल्न नसकेको टिप्पणी
डा. कोइरालाले केन्द्रको हस्तक्षेपले गर्दा प्रदेश राम्ररी चल्न नसकेको टिप्पणी गर्नुभएको छ । केन्द्रले संघीयताको मर्म नबुझेका कारण निजामती कर्मचारी ऐन, शिक्षा ऐन, प्रहरी ऐन लगायतका ऐन हालसम्म बन्न नसकेको र यसमा आफू स्वयं पनि जिम्मेवार रहेको बताउनुभयो । कानुन नबन्दा सातवटै प्रदेशमा प्रभाव परिरहेको उल्लेख गर्दै उहाँले समस्या समाधानको लागि जतिसक्दो चाँडो निजामती कर्मचारी ऐन, प्रहरी ऐन, शिक्षा ऐन ल्याउन आवश्यक रहेको बताउनुभयो ।

सभापति देउवासँग कुनै मतभेद नरहेको जिकिर
नेपाली कांग्रेसको इतर समूहका नेता डा.शेखर कोइरालाले पार्टी सभापति शेरबहादुर देउवासँग आफ्नो कुनै मतभेद नरहेको प्रष्टीकरण दिनुभएको छ । सभापतिसँग आफ्नो पूर्ण सहकार्य एवं समन्वय भएको बताउँदै पार्टीमा कुनै प्रकारको विवाद र मतभेद नभएको उहाँको दाबी छ । पार्टीभित्र भएका बहसलाई सञ्चार माध्यमले बढाइचढाई लेख्ने गरेको टिप्पणी गर्दै कोइरालाले भन्नुभयो, ‘महामन्त्री गगन थापा आफूहरूसँगै रहनुभएको छ । आगामी महाधिवेशनमा पार्टी सभापतिमा उम्मेदवारी दिने विषयमा कुनै कुराकानी भएको छैन । पार्टीमा १५ वर्षसम्म महाधिवेशन प्रतिनिधि भएका कुनै पनि नेता सभापति पदका लागि उम्मेदवार बन्न सक्छन् ।’

कांग्रेस विधि र नीतिमा अडिग छ : प्रवक्ता डा. महत
नेपाली कांग्रेसका प्रवक्ता डा.प्रकाशशरण महतले विधि र नीतिमा नेपाली कांग्रेस अडिग रहेको बताउनुभएको छ । ‘नेपाली कांग्रेसको एकसय दिने कार्यक्रम’अन्तर्गत नुवाकोटमा भएको प्रशिक्षण कार्यक्रममा प्रवक्ता डा.महतले पार्टी स्थापना गर्ने संस्थापक नेताहरूको त्याग र योगदानबाट सिर्जित विधि र नीतिले मुलुकको विश्वासिलो र भरपर्दो पार्टीको छवि कायम राख्न कांग्रेस सफल हुँदै दाबी गर्नुभयो । उहाँले नेतृत्वलाई प्रश्न उठाएकै कारण अन्य पार्टीमा कारबाही, निलम्बन र निष्कासन हुने गरे पनि वाकस्वतन्त्रता, लोकतान्त्रिक पद्धतिको अभ्यास, विधिको शासन, नीतिप्रधान भएकै कारण कांग्रेसमा यो समस्या नरहेको उल्लेख गर्नुभयो ।

भ्रष्टाचार विकासको मुख्य बाधक : उपसभापति गुरुङ
नेपाली कांग्रेसका उपसभापति धनराज गुरुङले घुसखोरी र कमिसनखोरी न्यूनीकरण गर्न पाँच सय र एक हजारका नोट तत्काल बन्द गर्नुपर्ने बताउनुभएको छ । कांग्रेस महोत्तरी क्षेत्र नम्बर-३ को क्षेत्रीय सम्मेलनलाई जलेश्वरमा सम्बोधन गर्दै उपसभापति गुरुङले भन्नुभयो, ‘देशको आर्थिक अवस्था जर्जर भएर लोकतन्त्र खतरामा रहेको छ । सुशासन कायम हुन नसक्ने, देश बन्न नसक्ने भएकाले दोस्रो पाइलाका रूपमा देशमा चलन चल्तीमा रहेका ठूला नोट तुरुन्त बन्द गरिनुपर्छ ।’