गोहीका मुखको जीव र वामका हातको सत्ता

महान् बिरलै हुन्छन्
नेपाली कांग्रेसका सभापतिले आरम्भमा ठीक गरेका थिए तर उनले चुनावभन्दा पहिला नै महागल्ती गरेका हुनाले उनको कुरामा पछि दम रहेन । प्रचण्डले लठ्याउँला भनेका थिए तर नेकाका वर्तमान सभापति पनि नीतिले भन्दा सत्ता र शक्तिले आकर्षित हुने जीव भनेर चिनेनन् उथलपुथलले । अहिलेको नेपालमा नेपालका तीनवटा पार्टी पहिलो, दोस्रो र तेस्रो तीनैवटाका सभापति इतिहासमा खोजे बिरलै पाइएलान् यिनीहरू जस्तो उदाहरण । सामान्य मान्छे बगे्रल्ती पाइन्छन् तर विशिष्ट अति थोरै हुन्छन् । महान् र उच्च पनि विशिष्ट हो र उदाहरण मुस्किलले एकात् भेटिन्छन् । अंगुलीमाल, गोएवेल्स्, हिटलर, रत्नाकर पनि विशिष्ट नै हुन् त्यसैले ती जस्ता सबै बन्न सक्दैनन् ।

धार्मिक प्रवृत्तिका मान्छे रत्नाकर जस्तो बन्न पाए या अंगुुलीमाल नै भए पनि त्यति दुःख मान्दैनन् । आधुनिक जीवविज्ञानी पनि कमिलो, धमिरो र झुसिल्किरो बन्नुपर्छ तिमीले भने कसैले भने धेरै अन्कनाउँदैनन् होला भन्छु । धमिरो र कमिलो विकसित भएर छिचिमिरो बन्छ । झुसिल्किरो विकसित भएर पुतली बन्छ । रत्नाकर सप्रेर वाल्मीकि बनेको कुरो पुराणादिमा पढ्न र पण्डितादिका मुखबाट सुन्न पाइन्छ ।

ढुकुरपानीको एउटा जजमाने ब्राहृमणपुत्र हुनेखानेले गरिबलाई हेपेको देखेर रिसइबी साध्न कम्युनिण्ट बनेर कमाण्डर बन्दै गाई गोरु काटेर खाँदै र खुवाउँदै बुलेटबाट ब्यालेटमा रूपान्तरण भएको उदाहरण देख्न पाउँदा कुन चाहिँ हत्यारो गौरव गर्न बिर्सेर विरोधमा लाग्ला र ?

बाल्यकालमा नै आमा मरेर बाबुले अर्की ल्याएपछि सौतेनी आमाका खटनमा बस्न नसकेर रामनाथ दाहालका घर तथा गुरुकुलमा काम गरेर पेट भर्न विवश बालकलाई युवावस्थामा वर्गशत्रुको गर्दन छप्काएका आरोपमा १४ वर्ष जेलजीवन भोगेर पनि चौथोपटक नेपालको प्रधानमन्त्री भयो भन्ने सुन्दा यस्ता धेरै अपराधी, दुःखी गरिबले म पनि त्यस्तै बन्न पाए हुन्थ्यो भन्लान् पनि ।

ढुकुरपानीको एउटा जजमाने ब्राहृमणपुत्र हुनेखानेले गरिबलाई हेपेको देखेर रिसइबी साध्न कम्युनिस्ट बनेर कमान्डर बन्दै गाई गोरु काटेर खाँदै र खुवाउँदै बुलेटबाट ब्यालेटमा रूपान्तरण भएको उदाहरण देख्न पाउँदा कुन चाहिँ हत्यारो गौरव गर्न बिर्सेर विरोधमा लाग्ला र ? त्याग नभए पनि ठूला रूखका छहारीमा बसेर घामपानी छलेर सुक्सुकाउँदो बनेर ल्याइते पानी तताइतेकै भए पनि ज्वाइँ बनेर दरबारिया कहलाउन पाए संसारका डुकु कति लहलहाउँथे होला ।

यो प्रकृति पनि विचित्र रहेछ । स्याल बाघ बन्न नपाउने, डाइनासोर लोपै भएर जाने । हुक्काको गड्गडाहटले कान टट्टाएका भारतेली जनताले कोल्टे फेर्न खोज्दाखोज्दै पनि दुर्घटना बेहोर्नु परेका कथाव्यथा कसले सुनोस् । प्रकृति विचित्रकै हुन्छ । अनेकौं अनौठा जीव सिर्जना गरेर कौतुक गर्ने उसको रुचि कसले संशोधन गर्न सक्छ र ? कम्युनिष्ट र गोही दुवै अचम्मका जीवमा पर्दारहेछन् । उथलपुथलको सत्ता छट्पटी हेरियो दम्भमानको इमान हेर्न बाँकी छ ।

आए आँप गए झटारो
उथलपुथलको संवैधानिक अधिकार प्राप्त समय पनि धैर्य नगर्ने नेपालका दुईवटा साँढे आफैं त त्यति डुक्रेको सुनिएन तर बच्काना साँढेका डप्फा भने धित मारेर कुर्ले । उथलपुथल पनि के कम ? एकजना अमेरिका ठगेर निवृत्त जीवनमा पनि सहकारी ठगेर नपुगी जनतालाई नै झुक्याएर राष्ट्रिय ढिकुटीमा डुँडुलो डुबाउन दिने सर्तमा जति भुक्न सक्नेको व्यवस्था त गरेकै थिए । भुक्ने कुरो पनि प्रकृति प्रदान हो । प्रकृतिले दिएन भने चाहेर या रहर गरेर भुक्न सक्दैन कोही पनि । मान्छेको मुटु चाल्नो बनाउने गरी बोल्न वर्तमान प्रधानमन्त्रीको त जोडा त्रिलोकमै नभेटिन पनि सम्भव छ । घर छाडेर माइत बस्न आएकी चेलीलाई पनि निसाना बनाउन माहिर आज देशको प्रम भएका छन् ।

यसमा उनको कुनै दोष छैन किनभने दुर्योधनलाई हामी पापीमात्रै भन्छौँ तर ऊ कति मार्मिक कुरा गथ्र्यो सुनौं त-‘जानामि धर्मं न च मे प्रवृतिर्जानाम्यधर्मं नचमे निवृत्तिः ।’ धर्म के हो भन्ने जान्दछु तर त्यसमा प्रवेश गर्न सक्दिन । अधर्म के हो भन्ने पनि म राम्ररी जान्दछु तर पनि त्यसबाट निवृत्त हुन सक्दिन । विचरो दुर्योधन अहिलेका हाम्रा देशका तीनैजना महान् यस्तै फन्दामा परेका छन् कि जस्तो लाग्छ मलाई । स्वास्नी, पिछलगुवा, बेडपार्टनर सबैका कुरा त सुन्नै पर्‍यो नि । सत्ताको सुख सधैं रहँदैन भन्ने कांग्रेस सभापतिलाई थाह नहोला र ? थाह छ भने सारा काम छाडेर सत्तामा नै नजर दृढ किन त ?

अनि सिस्नोजिब्रेलाई पनि त हामीले संसद् निश्चित अवधि विघटन गर्न नपाउने संविधान बनायौँ भन्ने हेक्का थिएन र ? थियो भने दुई-दुईपटक संसद्का गर्दनमा खड्ग प्रहार किन ? जुन आधारमा बत्तीसेले उथलपुथल मच्चाउने तागत पाएको थियो त्यस आधारमै पहिरो लडेपछि केको संविधान प्रदत्त अधिकार ? सासै गएपछि लास सेकेर मान्छे उठ्छ र ? ‘अन्धी करोति शततं बधिरी करोति...सर्वस्वार्थं समीहते’ अर्थात् मान्छे जब स्वार्थका फन्दामा पर्छ अनि न केही सुन्छ, न त केही देख्छ र बुझ्छ ।

संसारका सबै कुरा स्वार्थमा गएर घोलिएर रहेको मात्रै बोध गर्दछ । हाम्रा तीन टिकट महाविकटको पनि हाल यही भयो । जनता मरून् या बाँचून् यिनको आफ्नै गोरखधन्दा छ । अन्त्यमा दुई चार करोड द्रव्य, दुई चार घ्याम्पा आसव र दुई चार वटा महिषपुत्रका चोक्टामा फेरि पाँच वर्ष रुवाउन पाइहालिन्छ यिनलाई । झापा, डडेल्धुरा र गोरखामा गएका चुनावमा यही भएको होइन र ? जिते झटाराले झारेको आँप हारे खेर जाने सत्य र अहिंसा होइन जाने त्यही उत्कोचे द्रव्यबाट आर्जित वस्तु न हो ।

सत्यासत्य हिंसाअहिंसाको मिश्रण नै राजनीति
राजनीति र जूवा, तासको स्वभाव एकै प्रकारको हुन्छ । यसो भएको हुनाले अहिलेका तत्वदर्शी महान्हरू जोगी हुन राजनीति गरिँदैन भन्छन् । राजनीति भनेको कमाउने साधन हो । राजनीति गरेर पनि दुई-चार अर्ब नकमाए जिरामरिचको पसल खोलेर बसे भइगयो नि । डा.उपेन्द्र महतोले पञ्चतन्त्र पढेका रहेछन् र त ‘यदेकेन क्रितं तच्छतेन प्रदीयते’ अर्थात् जुन वस्तु व्यापारीले एक रुपैयाँमा किनेर ल्याउँछ त्यो उसले ग्राहकलाई सय रुपैयाँमा बेच्छ र पो धनी बन्छ । यही नक्कल अहिलेका राजनीतिकर्मीका साँढेले पनि सिके । फायल खडा गर्दादेखि अन्तिम सही हुँदासम्मकै मुनाफा आधाआधा देश र जनता जाऊन् भाँडमा ।

अचेल यी राजनीतिकर्मी भस्मासुर हुन् कि गोही हुन् पर्गेल्न गाह्रो भएको छ । गोही खान पाएपछि आँसु काड्छ । यी महान्हरू पनि डकारी सकेपछि फुर्सदमा समिति आयोग बनाउँछन् जनताका अघिल्तिर आँसु काडेर साँखुल्ले पल्टन्छन् ।

यसका लागि पढाइमा अब्बल साबित भएका बाबुराम हुन् कि नोगजाको जागिर छाडेर राजनीतिमा आएका मकुने होऊन् । ललिता निवासमा आँखा गाडेर तर्तरी ¥याल चुहाएको त सबैले देखे बुझे तर सामथ्र्य नभएका नेपाली स्वास्नी जारसँग सुतेको देख्दा पनि नदेखेको अभिनय गरे झैँ बसेका छन् । ओम्नी र गिरीबन्धुका कुरा त्यस्तै हुन् । रुवा खोले माहिलाका कुरै नगरौं । चार हातले लुड्याउँदा देशै खग्रास भएको सबैले बुझेकै छन् तर मजस्ता चरिचुचेले जयजयकार गर्नै परेको छ दाजुभाउजू दुवैको । अँ उहिलेका एकजना भर्तृहरि भन्ने हतभागले भनेका थिए-
‘सत्याद्रनृता च परुषा प्रियवादिनी च, हिंस्रा दयालुरपि चार्थपरा वदान्या ।।
नित्य व्यया प्रचुर नित्य धनागमा च, वारांगनेव नृपनीतिरनेक रूपा’ ।।
कहिलेकाहीँ सत्य बोल्ने, कहिले असत्यका पोखरीमा डुबाउने, कहिले मीठो र कहिले लात्तले दिएर निक्लन्छु जस्ता कठोर कुरा गर्ने, कहिले उथलपुथल जस्तै गरी हिंस्रक बन्ने त कहिले गेरु कपडा लाएर राँगाको पुच्छर समात्न र शिवलिंगमा जल चढाउनपछि नपर्ने, राष्ट्रिय ढिकुटी पाए बेस्सरी धन बाँडेर दानी र दयालु पनि देखिने अनि कहिले लुटेर हुन्छ कि धुतेर हुन्छ देशै किन्न सक्ने गरी धन जम्मा गर्ने राजनीति र बेस्याका चरित्रमा समानता हुन्छ अरे । ईशापूर्व पाँचौं शताब्दीको हतभागले आज ईशाको दुई हजार २४औं शताब्दीका महान् नेपालीको चरित्र कसरी चित्रण गर्न सकेको होला ?

दम्भमान निपुतो भएर पनि दुनियाँको बा, सत्ता बकुल्लो सत्ता ढुकेर कहिल्यै नअघाउने, नौगजा आहारिसे रुपैयाँ गन्ने रहर नपुगेर सरकारी जग्गा बेचुवा, एकलव्य दृष्टि बहत्तर करोडका सर्प पालुवा, पढाइमा अब्बल काम र चरित्रमा निकम्मा । यस्ता महान्को चारित्रिक गाथा गाउन कसरी सकेको होला त्यो भर्तृहरि भन्ने लठुवाले । अहिलेका नेपालका महामहिमले जति स्वार्थको दूरदृष्टि त महादेवले पनि राख्न सकेका थिएनन् ।

यिनले जति बुझेका भए भस्मासुरलाई त्यस्तो वरदान दिएर आफैँ तीन त्रिलोक चौध भुवन किन भाग्दै ज्यान बँचाउन दगुर्थे विचरा नांगे बुढा । आफ्नी स्वास्नी बँचाउन अर्काकी स्वास्नी बिगार्न लाउने धुर्तले पनि भस्मासुरसँग सकेनथे । मलाई अचेल यी राजनीतिकर्मी भस्मासुर हुन् कि गोही हुन् पर्गेल्न गाह्रो भएको छ । गोही खान पाएपछि आँसु काड्छ । यी महान्हरू पनि डकारी सकेपछि फुर्सदमा समिति आयोग बनाउँछन् जनताका अघिल्तिर आँसु काडेर साँखुल्ले पल्टन्छन् ।

गोहीका मुखमा परेको जीवलाई बँचाउन विष्णुले सुदर्शन चलाउँदा पनि बचाउन नसकेका हुनाले आफैंनेर लगेर राखेको कुरो वेदव्यासले लेखेका छन् । विधिले नै गोहीलाई उल्टा दाँत दिएको हुनाले उसले गाँजेपछि निल्न नसके पनि त्यो जीव फेरिको जीवन जिउन लायक रहँदैन । यिनका कब्जामा परेपछि लाख, करोड, अरब जति पनि मान्छे तिर्न तयार हुन्छ ।

गोही जनता कि महानायक ?
मलाई अचेल उल्टो सुल्टो थाह हुन छोडेको छ । जति भ्रष्टाचार गरेपनि दाजुभाउजू, दम्भमान् निपुते बा, ललिता निवास बेचुवा, नौगजा र आचरणविनाको डा.साहेबको चल्ती देख्दा जनता नै खान नपाएर रुने श्रापले अभिशप्त गोही हुन् झैँ लाग्छ । फेरि उथलपुथल, रवि नामका राहु, प्रकाश नामका अन्धकार, शेरनामका ठग स्याललाई नचिनेको देख्दा यिनीहरू नै गोही हुन् झैँ लाग्छ । उथलपुथलले सत्ता र शक्तिका लागि गरेको हिरिकहत्ते र दम्भमानले प्रदर्शन गरेको खड्ग प्रहार शैली विचार गर्दा भने वामगोहीका मुखमा परेको सत्ता अर्को वामगोहीले खानु सम्भव भए पनि वामगोहीका मुखबाट सकुशल सत्तालाई उद्धार गरेर आमनेपाली जनताका लागि राख्छु भन्नु चाहिँ आकाशको फल आँखा तरी मर पो हो कि झैँ लाग्न थालेको छ । हेरौं सत्ता बकुल्लाका भाग्यमा के छ ?